Παρασκευή 24 Οκτωβρίου 2025

"Του Άι Δημητρού, μέσα το κρεβάτι...." παλιές συνήθειες γύρω από τη γιορτή του Αγίου Δημητρίου.


Όμορφες παλιές συνήθειες με επίκεντρο τη μεγάλη εορτή ενός αγαπημένου Αγίου της Εκκλησίας, του Αγίου Δημητρίου.

Μεταίχμιο και όριο ανάμεσα σε δύο εποχές η εορτή αυτή ρύθμιζε  και τις δουλειές στα νοικοκυριά, με  το "κατέβασμα" των χειμωνιάτικων ρούχων και  την αποθήκευση των καλοκαιρινών. Το ίδιο συνηθιζόταν με τα κάθε είδους στρωσίδια  και χαλιά, και κυρίως με τις στολές  των αξιωματικών όπου η χειμωνιάτικη στολή φρεσκαριζόταν και αντικαθιστούσε την καλοκαιρινή.

Οι μέρες  που πλαισίωναν την εορτή ήταν κατεξοχήν καλοκαιρινές με αποτέλεσμα όλοι να μιλούν για ένα μικρό καλοκαιράκι:

  Του Άι Δημητράκη, το μικρό καλοκαιράκι. 

 
Αυτή η καλοκαιριάτικη αναλαμπή δίνει  την ευκαιρία στους ανθρώπους της υπαίθρου να προλάβουν να οργώσουν, να σπείρουν, να ετοιμαστούν για το χειμώνα, να κατεβάσουν τα κοπάδια στα χειμαδιά.
Η παράδοση θέλει την ημέρα της γιορτής του Αγίου Δημητρίου να ανοίγουν τα κρασοβάρελα, με το καινούριο κρασί.
Ο λαός έχει χρονικό σύνορο τους δύο Άγιους, στρατηλάτες, καβαλάρηδες, που χωρίζουν μετεωρολογικά το χρόνο, (σε χειμερινό και θερινό), ανάλογα και με τις ασχολίες των ανθρώπων της υπαίθρου.
            Του Άι Δημητρού, μέσα το κρεβάτι, του Άι Γιωργιού, έξω το κρεβάτι, για  όσους συνήθιζαν να κοιμούνται σε αυλές και σε ταράτσες.
Τους έχουν τόσο πολύν τιμήσει στην πατρίδα μας, που οι Δημήτρηδες, συναγωνίζονται τους Γιώργηδες!
Η μεγαλύτερη εγγύηση για την καλοκαιρία είναι τα χρυσάνθεμα, που ανθίζουν αυτή την εποχή, γι’ αυτό τα λέμε και «αγιοδημητριάτικα».

 
Η παράδοση λέει για τα χρυσάνθεμα πως νοιάζονταν πολύ τον Οκτώβρη, όταν τον έβλεπαν θλιμμένο να τριγυρίζει κάτω από τα γυμνά δέντρα, καθώς έπεφταν και τα τελευταία τους φύλλα, τις ζεστές ημέρες που χάνονταν, τον ουρανό που συχνά ήταν συννεφιασμένος. Έτσι αποφάσισαν να ζητήσουν από τον Θεό να τα αφήσει να ανθίζουν τον Οκτώβρη, για να του διώχνουν τη θλίψη!
Ανάλογα με τον καιρό, σε πολλά μέρη ξεκινά το λιομάζωμα.