"Το τάβλι" στο 9ο Φεστιβάλ Θεάτρου Αίγινας

   Πολλές και ενδιαφέρουσες οι παραστάσεις  που περιλαμβάνονται  στο πρόγραμμα του 9ου Φετσιβάλ Θεάτρου Αίγινας  που σηκώνει αυλαία  στις 20 Ιουλίου και θα διαρκέσει μέχρι τις 10 Αυγούστου.

Ανάμεσα  στις παραστάσεις  που ξεχωρίζουν είναι το "Το Τάβλι" του Δ.Κεχαΐδη με δύο εκλεκτούς πρωταγωνιστές  τον Ιεροκλή Μιχαηλίδη  και  το Γεράσιμο Σκιαδαρέση  που ανεβαίνει  το Σάββατο 27 Ιουλίου στην αυλή του 2ου Δημοτικού Σχολείου Αίγινας.

Λίγα λόγια για την ταυτότητα  της παράστασης.

Ο Ιεροκλής Μιχαηλίδης και ο Γεράσιμος Σκιαδαρέσης σε μια παρτίδα δεξιοτεχνίας σε σκηνοθεσία Λευτέρη Γιοβανίδη παρουσιάζουν ΤΟ ΤΑΒΛΙ του Δημήτρη Κεχαΐδη. Μια κωμωδία χαρακτήρων, που αποδίδεται γλαφυρά η νεοελληνική πραγματικότητα και το ενδόμυχο όνειρο του νεοέλληνα «να πιάσει την καλή».

Ο Φώντας (Γεράσιμος Σκιαδαρέσης) και ο Κόλιας (Ιεροκλής Μιχαηλίδης) δυο φίλοι και κουνιάδοι, κάθονται ένα ζεστό αυγουστιάτικο απόγευμα μετά από ένα μεσημεριανό ύπνο, την ώρα του ιερού απογευματινού καφέ στη βεράντα τους και συζητούν πως θα πιάσουν την καλή και θα γλυτώσουν από τη φτώχεια τους. Το σχέδιο «όπως πάντα» καλά οργανωμένο και σίγουρο, μας δείχνει όλο το νεοελληνικό όνειρο που πλάθεται από ευτελή υλικά. Οι δυο ήρωες μας, ο Φώντας, άνθρωπος της πιάτσας και ο Κόλιας πρώην αντιστασιακός και νυν λαχειοπώλης, ονειρεύονται να στήσουν μαζί μια κομπίνα, με στόχο τα μεγάλα κέρδη και την είσοδο στην υψηλή κοινωνία. Δύο χαρακτήρες αυθεντικοί, λαϊκοί, οικείοι, αναγνωρίσιμοι, τραγικοί και κωμικοί συνάμα, συνοψίζουν την ουσία της νεοελληνικής φιλοσοφίας.

Το «Τάβλι», είναι έργο προφητικό και γι’ αυτό πάντα επίκαιρο, πρωτοανέβηκε στο Θέατρο Τέχνης τον Φεβρουάριο του 1972, μεσούσης της δικτατορίας, σε σκηνοθεσία του Κάρολου Κουν, με πρωταγωνιστές τον Νικήτα Τσακίρογλου ως Φώντα και τον Γιάννη Μόρτζο ως Κόλια. Από τότε, ανεβαίνει συχνά στις θεατρικές σκηνές, γεγονός που καταδεικνύει την οξυδερκή ματιά του συγγραφέα στη νεοελληνική νοοτροπία.

Συντελεστές

Κείμενο: Δημήτρης Κεχαΐδης
Σκηνοθεσία: Λευτέρης Γιοβανίδης
Σκηνικά: Πουλχερία Τζόβα
Κοστούμια: Μαρία Παπαδοπούλου
Μουσική: Θοδωρής Οικονόμου
Φωτισμοί: Νίκος Σωτηρόπουλος
Βοηθός Σκηνοθέτη: Νίκη Σκιαδαρέση
Με τους: Ιεροκλή Μιχαηλίδη και Γεράσιμο Σκιαδαρέση

Χωρίς πλοία η Αίγινα στις 3 Ιουλίου.

Ανεκτέλεστα θα παραμείνουν τα δρομολόγια των πλοίων την Τετάρτη 3 Ιουλίου λόγω της συμμετοχής των πληρωμάτων  των πλοίων στην  24ωρη απεργία που εξήγγειλε η ΠΝΟ.

Ο Άη - Γιάννης στον Κοντό.

    Συνδεδεμένο με δύο μεγάλες εκκλησιαστικές μορφές  της Αίγινας, είναι το ταπεινό ξωκλήσι του Αη - Γιάννη στην περιοχή του Κοντού που εορτάζει στις 24 Ιουνίου, ημέρα που η Εκκλησία μας τιμά το Γενέσιον του Αγίου Ιωάννου 

   Το ξωκλήσι βρίσκεται στα δεξιά του δρόμου προς  τη  Χρυσολεόντισσα. Στο εκκλησάκι αυτό λειτουργούσε επί πολλά έτη ο αρχιμ. Ιωάννης Ηλιόπουλος, αλλά πολύ το ευλαβείτο και λειτουργούσε στην εορτή του ο Κυψελιώτης στην καταγωγή αρχιμανδρίτης π. Νεκτάριος Μαρμαρινός.   

   Ο Αη - Γιάννης γοητεύει  με την απλότητά του  Κάτασπρο, φροντισμένο από  τους κατοίκους της περιοχής, νοικοκυρεμένο, περιμένει  τον προσκυνητή να ασπαστεί τα λιγοστά εικονίσματά του και να ανάψει  κερί στη χάρη του.  Δεν έχει τοιχογραφίες επώνυμων αγιογράφων, δεν  κοσμείται  με έργα  ξυλογλυπτικής,  δεν κρύβει διακοσμητικούς θησαυρούς. Είναι  στολισμένο με  τις προσφορές, τα τάματα και  της λαϊκής τεχνοτροπίας εικόνες  των πιστών ανθρώπων της  καθημερινής βιοπάλης και του μόχθου. 

     Αν και βρίσκεται στη σκιά  του μεγάλου μοναστηριού και της Παλαιάς  Χώρας  το εκκλησάκι αυτό ξεχωρίζει μαζί με τα υπόλοιπα της περιοχής μέσα στα περιβόλια και στα λιόδεντρα αποτελώντας μικρή  όαση πνευματικής ανάτασης και αναψυχής  για  τους δουλευτές  των αγρών.

   Δεν διαφέρει  σε τίποτα από τα μικρά γραφικά ξωκκλήσια που συναντάμε  στην υπόλοιπη Αιγινήτικη ενδοχώρα αλλά  και  στην ελληνική ύπαιθρο. 

  Ένας  περίπατος  στο μικρό δρομάκι  που τέμνει τον οικισμό  και συνδέει τη μία άκρη  του  με την άλλη, από το γεφυράκι μέχρι το δρόμο προς τη Χρυσολεόντισσα, θα μας προσφέρει  μια άλλη θέαση  της αγροτικής Αίγινας. Θα  συναντήσουμε  έναν μικρό χείμμαρο, αλωνάκια, πηγάδια και νοικοκυρεμένες αυλές γεμάτες  λουλούδια κάθε είδους, κληματαριές και οικόσιτα ζώα.

Οι τρεις τελευταίες φωτογραφίες που ακολουθούν τραβήχτηκαν από  τον κ.Ηλία Γαλάνη.

Στον Κλήδονα με τα βαπόρια.

    Μοναδικές απόλυτα νησιώτικες εικόνες έζησαν όσοι χθες Κυριακή βράδυ, βρέθηκαν στο φανάρι του Μπούζα για να παρακολουθήσουν την αναβίωση  του εθίμου του Κλήδονα από  το Σύλλογο Γυναικών Αίγινας. 

  Γύρω  στις εννέα  και ενώ ο φλογερός ήλιος είχε δύσει πλέον πίσω από τα χαμηλά  βουνά της Κορινθίας, το "Απόλλων Ελλάς" ερχόμενο από Πειραιά  για να εκτελέσει  το τελευταίο δρομολόγιο του από Αίγινα άρχισε να χαιρετά  την εκδήλωση και τον κόσμο με παρατεταμένα σφυρίγματα.

   Σε λίγη ώρα ο "Αχαιός" περνώντας πολύ κοντά έριχνε τον προβολέα  του στη στεριά, σφυρίζοντας κι εκείνος με τη σειρά του. Εκεί συναντήθηκε με το "Ποσειδών Ελλάς". Τα δύο φωτισμένα πλοία που κατευθύνονταν το ένα προς Πειραιά και το άλλο προς Αίγινα διασταυρώθηκαν και δημιούργησαν ένα υπέροχο θέαμα.

   Σε λίγο και πάλι  το "Απόλλων Ελλάς" επιστρέφοντας προς Πειραιά κι ενώ είχε πλέον νυχτώσει για τα καλά  άρχισε να αναβοσβήνει  τη φωτεινή  γιρλάντα  του πολλές φορές.

 Η αίσθηση  πως  βρίσκεσαι  κάπου  στο Αιγαίο και όχι σε μια τόσο κλειστή θάλασσα ήταν έντονη. Και  την δημιούργησαν οι άξιοι καπεταναίοι  των πλοίων, οι Αιγινήτες κ. Μακαρατζής και κ. Δόξας. Κι όλα αυτά  ενώ οι ήχοι από την μικρή ορχήστρα δημιουργούσε κέφι και ξεσήκωνε πολλούς να χορέψουν στους νησιώτικους σκοπούς. Μαντινάδες και στιχάκια με περιπαιχτική διάθεση ακούγονταν από τους μουσικούς.

  Μια όμορφη βραδιά  που οφείλεται κατά αποκλειστικότητα  στο Σύλλογο Γυναικών Αίγινας που έχει καθιερώσει την αναβίωση του Κλήδονα σε αυτό το μοναδικό σημείο  της Αίγινας.

Ο Άη - Γιάννης και οι φωτιές του Κλήδονα.

 Eορτάζει αύριο Δευτέρα 24 Ιουνίου η όμορφη εκκλησούλα που βρίσκεται κάτω από τη σκιά ενός μεγάλου αιωνόβιου πεύκου, ο  Αι - Γιάννης. Γι' αυτό οι παλαιότεροι  Κυψελιώτες την ονόμαζαν   "στον Αι- Γιάννη στο πεύκο". Είναι αφιερωμένη στο Γενέσιον του Ιωάννου του Προδρόμμου και εορτάζει στις 24 Ιουνίου. Ημέρα που σε πολλά σημεία της Ελλάδας ανάβουνε φωτιές ή γίνεται το έθιμο του Κλήδονα. Σήμερα φωτιές δεν επιτρέπονται ιδιαίτερα  σε  υπαίθριους χώρους όπου υπάρχει κίνδυνος πυρκαγιάς. Το εκκλησάκι απολαμβάνει την ευλάβεια των κατοίκων που διαμένουν γύρω του αλλά και πολλών Κυψελιωτών. Σήμερα πολλές οικογένειες φροντίζουν την καθαριότητά και τησυντήρησή του όπως η οικογένεια Μούρτζη και Χατζόπουλου. Η συνήθεια αυτή , είναι πολύ παλαιά και ριζωμένη στους κατοίκους  των νησιών, το συναντάμε από παλιά  στην Παλιαχώρα. Οικογένειες να έχουν υπό την προστασία τους ένα ξωκκλήσι, να το καθαρίζουν να το ευπρεπίζουν και να το πανηγυρίζουν.

      Η θέα από το προαύλιο της φθάνει μέχρι τη θάλασσα του Λεοντίου, ενώ η ίδια βρίσκεται πάνω από το μικρό ποταμάκι που ξεκινά από τον Ποριατάδο και καταλήγει στο Λεόντι.

      Σήμερα ο ναός έχει επεκταθεί κατά  το συνήθη τρόπο σε αυτές  τις περιπτώσεις  προς τα δυτικά . Στο εσωτερικό του και ιδιαίτερα στο παλαιότερο τμήμα του διακρίναμε τόξα από πέτρα όπως αυτά που βλέπουμε σε εκκλησάκια της Παλαιάς Χώρας.

    Μια  χρήσιμη πληροφορία που αντλήσαμε από την κ.Διασενού είναι ότι το παλαιό κτίσμα φέρει σαν έτος ανέγερσής του το έτος 1880 και ότι το ναΰδριο αυτό είχε υπάρξει και ενοριακός ναός για όσο διάστημα ο μεγάλος ναός της Κυψέλης ήταν κατεστραμμένος.

                                            Φωτογραφίες από την κ.Κατερίνα Μούρτζη.

  

    

     

   

Το έθιμο του "Κλήδονα" στην Αίγινα.

 Ένα από τα πιό γνωστά και παλαιά έθιμα της Ελλάδας που συνδυάζεται με τη  γιορτή του Άη - Γιάννη (Γενέσιον) είναι το έθιμο του Κλήδονα. Πολυτραγουδισμένο αλλά και αποτυπωμένο σε πολλές ελληνικές παλιές ταινίες (π.χ. "Μανταλένα") το έθιμο συνεχίζει να προκαλεί το ενδιαφέρον μικρών και μεγάλων καθώς πολλοί Σύλλογοι επιδίδονται στην αναβίωσή του.

Στην Αίγινα  ο «Κλήδονας » θα αναβιώσει στην Αίγινα από δύο Συλλόγους.

Συγκεκριμένα  ο Σύλλογος Γυναικών Αίγινας την Κυριακή 23 Ιουνίου και ώρα 20.00 στο φανάρι του Μπούζα, δίπλα στη θάλασσα, ενώ ο Μορφωτιικός και Πολιτιστικός Σύλλογος Βαθέος τη Δευτέρα 24 Ιουνίου και ώρα 19.30  στο αλώνι  του Πετρίτη στο Βαθύ.

Ανοίξετε τον Κλήδονα,

να βγει η μηλιά με τ’ άνθη,

να βγει σγουρός βασιλικός

που μ’ έβαλε στα πάθη.

Ανοίξετε τον Κλήδονα,

να βγει και τ’ αχλαδάκι,

να δω αν είν’ τσ’ αγάπης μου,

γιατί το ’χω μεράκι."

Λίγα λόγια  για το έθιμο πανελλαδικά: 

"Ανάβουνε φωτιές  στις γειτονιές  του Αη - Γιάννη απ' όσα ξέρεις  και μου λες...."

Το τραγούδι μιλά  για  τις παλιές  γειτονιές όπου την παραμονή του Αη - Γιάννη 22 Ιουνίου άναβαν φωτιές  και οι πιό τολμηροί περνούσαν από πάνω κάνοντας ένα θεαματικό  σάλτο στον αέρα  προσπαθώντας  να  εντυπωσιάσουν  το άλλο φύλο ή να παραβγούν  στον αντίπαλο της παρέας.

Οι  φωτιές  του Αη - Γιάννη ή αλλιώς  το έθιμο  του Κλήδονα έχει βαθιές  τις  ρίζες  του στην αρχαία Ελλάδα. Είναι από αυτά τα παγανιστικά έθιμα που η νέα  θρησκεία  μη μπορώντας να τα ξεριζώσει από την καθημερινότητα  των απλών ανθρώπων, τα συμπεριέλαβε  στο εορτολόγιό της προσθέτοντας  και τη δική της πινελιά.

Τα  έθιμα του Αη - Γιάννη του Κλήδονα έχουν τις ρίζες  τους στην κληρομαντεία της ομηρικής εποχής, που λεγόταν και Όσσα ή Φήμη καθώς και στους κληδονισμούς των βυζαντινών, απ' όπου πήραν και το όνομά  τους. Αποτελούν είδος λαϊκής μαντείας, όπου ερμηνεύονται οι τυχαίοι λόγοι που λέγονταιΣτην Αίγινα  την παραμονή του Αη - Γιάννη, οι κοπέλες και οι μεγαλύτερες γυναίκες έπαιρναν ένα κανάτι, το "άσυρτο", στο οποίο δεν είχαν ξαναβάλει νερό.

Έβαζαν νερό στο κανάτι, "το αμίλητο νερό" από το πηγάδι. Λέγεται  "αμίλητο", γιατί, εάν κάποιος μιλήσει στις κοπέλες ήαυτές πέσουν και κτυπήσουν, δε θα μιλήσουν, επιδή κρατούν  το νερό. Στη συνέχεια έριχναν στο κανάτι τα ριζικά που ήταν προσωπικά αντικείμενα, όπως παραμάνες, φουρκέτες, δακτυλήθρες, κουμπιά, φρούτα κι άλλα. Μερικές φορές το κανάτι μπορούσε να το γεμίσει με νερό και ένα μικρό παιδί "που είχε μάνα και πατέρα" , ενώ οι άνδρες που δεν μπορούσαν να συμμετέχουν, έδιναν στις μητέρες ή συζύγους τους προσωπικά αντικείμενα να τα ρίξουν στο κανάτι και να μάθουν το ριζικό τους. Σκέπαζαν το κανάτι, συνήθως με ένα κόκκινο πανί και το σφράγιζαν, αφήνοντάς το όλη τη νύχτα έξω, κάτω από τα άστρα και το έπαιρναν ανήμερα του Κλήδονα, προτού να βγει ο ήλιος.

Όπως αναφέρει η Ασπασία Γκίκα  στον "Κήρυκα της Αίγινας", στην Κυψέλη συνήθιζαν να φτιάχνουν αρμυροκούλουρα, δηλαδή κουλούρια με πολύ αλάτι, τα οποία αφού τα έψηναν, τα έτρωγαν χωρίς να πιούν νερό. Πήγαιναν για ύπνο κατόπιν και ήλπιζαν να δουν στον ύπνο τους αυτόν τον γαμπρό που θα τις ξεδιψάσει. Λογικό - μετά από τόσο αλάτι - να έβλεπαν κάποιον νερουλά ή ιδιοκτήτη πηγαδιού με πολύ και καλό - χωνευτικό νερό!!!

Έρχεται και το "Σεμπέκο"

   Γέμισε η θάλασσα με καράβια κάθε τύπου, σχήματος, χρώματος και.... μεγέθους. Καλοκαίρι βλέπετε  και συνηθίζετε αυτό άλλωστε. Μόλις έρθει  ο Νοέμβριος και αφού φύγουν και οι τελευταίοι προσκυνητές του Αγίου Νεκταρίου θα μείνει η γραμμή με τα γνωστά δύο πλοία!!!

 Όμως πέρα από τα παράπονα και τις γκρίνιες ας χαιρετίσουμε την είσοδο στη γραμμή μας ενός νέου πλοίου που υπόσχεται ταχύτητα και εξυπηρέτηση. Το σχήμα και το μέγεθος του μας θυμίζει εποχές που ταξιδεύαμε με  το "Δελφίνι Εξπρές" ή το "Αιγινάκι".

  Από τις 26  τελικά Ιουνίου δρομολογείται το "ΣΕΜΠΕΚΟ" για Αίγινα και Αγκίστρι. Ο ερχομός και η δρομολόγησή του θα αλλάξει τα δεδομένα κυρίως των επιβατών προς Αγκίστρι. Όσο για το όνομά του ας διαβάσουμε τις παρακάτω ενδιαφέρουσες πληροφορίες, μια που το όνομά του μας ξαφνιάζει και παραπέμπει στην εποχή των πειρατών.

Σεμπέκο (xebec) ονομάζονταν το ταχύπλοο σκάφος που χρησιμοποιούσαν οι πειρατές από τον 16ο αιώνα έως τον 19ο αιώνα.

Το Σεμπέκο μπορούσε να πλέει ακόμα και σε δυσμενείς καιρικές συνθήκες, ήταν ταχύτατο, και αποτελούσε το φόβο κάθε σκάφους της εποχής. Η ειδική κατασκευή των ιστίων του, του έδινε την δυνατότητα να ταξιδεύει υπό γωνία 38° προς την κατεύθυνση  του ανέμου  ενώ τα ιστιοφόρα  της εποχής δεν μπορούσαν να ξεπεράσουν τις 60 ή 70 μοίρες.

Σύμφωνα με τον Τζωρτζ Χογκ, έφορο του Ναυτικού Μουσείου της Κορνουάλης, έμοιαζε «με την επιτάχυνση ενός αγωνιστικού αυτοκινήτου ή η ταχύτητα με την οποία κερδίζει ύψος ένα μαχητικό αεριωθούμενο». Αυτό έδινε σημαντικά πλεονεκτήματα στους πειρατές.

Η ταχύτητα  αυτή οφειλόταν στον τρόπο με τον οποίο ήταν κατανεμημένα τα ιστία του, τρίγωνα και τετράγωνα πανιά, που τους έδινε την δυνατότητα να στρίβουν όλα μαζί. Οι Φίλιπ Γκούντι (σχεδιαστής ιστίων) και Γκρέιαμ Νίλσον (πρώην πλοίαρχος του Βασιλικού Ναυτικού) εξοπλίζοντας το TS Pelican με παρόμοια ιστία, κατόρθωσαν να πετύχουν ταχύτητα 10 κόμβων  υπό γωνία 38 μοιρών και αντίθετα με τον άνεμο.