Σπήλαια "Κάψια" Μαντινείας και Διρού. Μια περιβαλλοντική εμπειρία για τους μαθητές του 2ου Γυμνασίου.

Το πρόγραμμα  της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης του 2ου Γυμνασίου Αίγινας για τα σπήλαια, τις υπόγειες στοές και σπηλαιώσεις της Αίγινας, οδήγησαν την ομάδα  των μαθητών σε δύο μεγάλα σπήλαια της Πελοποννήσου.

Στο σπήλαιο "Κάψια" στην περιοχή της Μαντινείας, που δεν είναι και τόσο γνωστό στο πλατύ κοινό με τις υπέροχες "κουρτίνες" τα σχήματα και τους σταλαχτίτες και σταλαγμίτες που έχουν διαμορφωθεί με τέτοιο τρόπο που μπορεί κανείς να αφήσει τη φαντασία  του να ταξιδέψει. Το Σπήλαιο χρησιμοποιήθηκε από τους κατοίκους της περιοχής για καταφύγιο σε δύσκολες εποχές αλλά και σαν χώρος ταφής.

Τα πασίγνωστα σπήλαια Διρού μετά την Αρεόπολη Λακωνίας προσφέρουν μια μεγάλη περιήγηση στο υδάτινο και χερσαίο χώρο τους.

 

Μυστράς και Μονεμβασία οι δύο βυζαντινές καστροπολιτείες που επισκέφθηκαν μαθητές του 2ου Γυμνασίου.

 

Δύο εξαιρετικοί προορισμοί, δύο καστροπολιτείες γεμάτες ιστορία και πολιτισμό αιώνων!

Ο Μυστράς (Μυζηθράς) λίγο έξω από τη Σπάρτη στέκεται όρθιος στο πείσμα των καιρών και υποδέχεται τους επισκέπτες του βουτηγμένος λόγω εποχής στο πράσινο και στις ευωδιές της φύσης. Πενήντα μαθητές της περιβαλλοντικής Ομάδας  του 2ου Γυμνασίου Αίγινας στα πλαίσια εκπαιδευτικής εκδρομής στη Λακωνία, επισκέφθηκαν τους δύο ιστορικούς χώρους την Πέμπτη 8 και την Παρασκευή 9 Μαΐου.

Οι εκκλησίες του Δεσποτάτου του Μυστρά, το παλάτι, τα καλντερίμια, τα τείχη, οι προμαχώνες, οι πύργοι εντυπωσιάζουν και σήμερα και δηλώνουν την αλλοτινή δύναμη της μεγάλης καστροπολιτείας του ύστερου βυζαντινού κόσμου.

Το κάστρο της Μονεμβασιάς, ο επόμενος σταθμός. Η υποβλητική πύλη, τα μικρά σοκάκια, οι εκκλησίες της καστροπολιτείας, τα τείχη, το κάστρο στα ψηλα, η απεραντοσύνη του Αιγαίου κάτω από τα τελευταία σπίτια μάγεψαν και τους πιο δύσκολους! Από κοντά  και σχεδόν δίπλα στην είσοδο το σπίτι του μεγάλου ποιητή Γιάννη Ρίτσου. Η Εκκλησία του Χριστού στο κέντρο της πλατείας αποτελεί τοπόσημο και μοναδικής αισθητικής μνημείο.

Η εμπειρία  της επίσκεψης αυτής γέμισε με ενθουσιασμό τους μαθητές και τις μαθήτριες που ανακάλυψαν ένα άλλο κόσμο και περπάτησαν σε τόπους που οι άνθρωποι σέβονται και αξιοποιούν τη μεγάλη πολιτιστική κληρονομιά  τους.

Οι σπόροι μεγάλωσαν και μοιράστηκαν στο 2ο Γυμνάσιο Αίγινας.

Φυτεύτηκαν, ρίζωσαν, ξεφύτρωσαν από το χώμα τους, απέκτησαν μικρά φύλλα και βλαστό. Πολλοί σπόροι από διάφορα είδη μοιράστηκαν από τους μαθητές σε μια ειδική εκδήλωση που έγινε την Παρασκευή 9 Μαΐου στο προαύλιο του 2ου Γυμνασίου Αίγινας. Οι μαθητές και οι μαθήτριες καθ' όλη τη διάρκεια  του φυτεύματος και της καλλιέργειας των σπόρων έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον και φροντίδα κάτω από την καθοδήγηση της καθηγήτριας κ. Λαμπρινού Αθανασίας.

Παρόν και ο κ. Γιάννης Κάσσης από  τους "σπορίτες" που είχε την υψηλή επιστασία.

 

Το χαμόγελο της μάνας........

                             

  Μια  φωτογραφία από τα  τέλη του '50, τραβηγμένη σε κάποιον αγρό στον Άι Νικόλα  της Καβουρόπετρας. Η νεαρή τότε Μαριάνθη Λορέντζου φωτογραφίζεται μέσα στην ανοιξιάτικη φύση της Αίγινας, ανέμελη φορώντας το παλτουδάκι της κρύβοντας  την αμηχανία που της προκαλεί ο φακός παίζοντας στα χέρια  της  με ένα λουλούδι. Είναι άνοιξη στην Αίγινα. Άνοιξη και στη καρδιά της και στη ζωή της. Η ζωή  απλώνεται γύρω της, μπροστά της και την προκαλεί σε ταξίδια άγνωστα. Πίσω της η πλαγιά  του Λεόντι με το ξωκκλήσι της Αγίας Μαρίνας που δύσκολα διακρίνεται. Το σημείο σήμερα είναι πυκνά οικοδομημένο από εξοχικές διώροφες κατοικίες.

Λένε ότι σήμερα η μέρα είναι αφιερωμένη στη μάνα. Θυμήθηκα  κι εγώ λοιπόν τη μάνα, τη δική μου μάνα..........

   Τίποτε σήμερα δεν θυμίζουν εκείνη την εποχή. Όλα έχουν αλλάξει. Πολλά έχουν χαθεί ή έχουν φύγει για πάντα. Χωρίς επιστροφή. Όπως και  η Μαριάνθη  που σήμερα μας χαμογελά από εκείνη την μακρινή εποχή. Όπως χαμογελαστή ήταν στην εξόδιο ακολουθία  της. Όπως μας χαμογελά και σήμερα από ψηλά, λες και θέλει να μας πείσει ότι εκεί πλέον ξεκουράστηκε, ησύχασε, αναπαύτηκε για πάντα μετά από μια πέτρινη ζωή γεμάτη βάσανα, δοκιμασίες, στερήσεις, αγώνες μα κυρίως  θυσίες. Μεγάλες θυσίες προσωπικές που μόνο μια μάνα ξέρει να κάνει.

   Προσωπικά  δεν πιστεύω σε αυτές  τις γλυκανάλατες επετείους. Ούτε συμμετέχω. Μου θυμίζουν οικογενειακές βαρετές υποχρεώσεις. Γραμμάτια που πρέπει να προλάβεις να εξοφλήσεις πριν λήξουν. Μέρες  συμβατικές, πνιγμένες  πολλές  φορές στην υποκρισία, στον καθωσπρεπισμό, στα πρέπει. Πρέπει  να μην ξεχάσω, πρέπει να πω χρόνια πολλά, πρέπει να προσφέρω λουλούδια ή ένα φιλί. Πρέπει.....

   Κι όμως  στη μάνα δεν χωρούν πρέπει. Είναι μάνα κάθε μέρα, πάντα ακόμα κι όταν έχει φύγει. Και η θυσία  της είναι καθημερινή, αέναη. Μένει για πάντα καρφωμένη μέσα  στο μυαλό, δεν σβήνει, δεν ξεχνιέται, δεν χάνεται είτε είναι καλοκαίρι, άνοιξη, χειμώνας, φθινόπωρο. Πάντα τη θυμάσαι, πάντα  την επικαλείσαι, πάντα  την αναζητάς. Πάντα σου λείπει  στα δύσκολα. Πάντα θα λες  "αχ ρε μάνα... να ήσουν εδώ... καλά  τα  έλεγες εσύ...."

    Μια μικρή αναφορά στη δική μας μάνα...........

Τάκης Καλμούχος "Από την Αλεξάνδρεια στην Αίγινα"

 

Τάκης Καλμούχος: Από την Αλεξάνδρεια στην Αίγινα

 

Η Δημοτική Πινακοθήκη της Αίγινας, συνεχίζοντας το εικαστικό της πρόγραμμα και σε συνέχεια των προγραμματισμένων της αφιερωμάτων σε σημαντικούς εκπροσώπους των πλαστικών τεχνών που έζησαν και εργάστηκαν στο νησί, υποδέχεται την Κυριακή 11 Μαΐου 2025 στις 12:00 τον Τάκη Καλμούχο, έναν από τους πρωιμότερους εκπροσώπους της γενιάς του '30 αλλά και από τους πρώτους καλλιτέχνες που επέλεξαν ως τόπο διαμονής τους το νησί του Αργοσαρωνικού με το ιδιαίτερο φως και το ωχροπράσινο περιρρέον χρώμα.

Έναν σπουδαίο ζωγράφο που τόλμησε να φύγει πολύ νωρίς από τα στενά όρια της Ελλάδας, αλλά και να εγκατασταθεί με απλότητα στη γαλήνια Αίγινα στη συνέχεια, έναν καλλιτέχνη με έργο σημαντικό και πρωτοποριακό που δεν έχει ως σήμερα προβληθεί με τον τρόπο που του αρμόζει.

Το σπίτι και η ζωή του ζωγράφου στα Πλακάκια της Αίγινας, παρά τον χαμηλόφωνο τόνο τους, υπήρξαν με τον δικό τους τρόπο πνευματικός θύλακας του νησιού. Και έδωσαν το έναυσμα στην αναζήτηση και τη θεμελίωση πολλών ακόμη κατοικιών πνευματικών ανθρώπων του τόπου στην ίδια εμβληματική για την ελληνική ιστορία της τέχνης περιοχή του νησιού, μεταξύ των οποίων και ο επιστήθιος φίλος του Τάκη Καλμούχου, Νίκος Καζαντζάκης, που, ακολουθώντας τα δικά του βήματα, αγόρασε ένα μέρος του κτήματος του Καλμούχου, προκειμένου να χτίσει το σπίτι της θάλασσας που εξακολουθεί να μας προσκαλεί να σταματήσουμε μπρος του και που μας συγκινεί ως σήμερα.

Ο Τάκης Καλμούχος γεννήθηκε στο Άργος το 1895 και πέθανε στην Αθήνα το 1961. Σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας από όπου αποφοίτησε το 1921. Επί σειρά ετών, έζησε και εργάστηκε στην Αλεξάνδρεια, συναναστρεφόμενος εκεί σημαντικούς ανθρώπους του πνεύματος όπως τον Στρατή Τσίρκα. Εργάστηκε στο Βερολίνο, ενώ στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στην Αίγινα.

 

Ο παλαιός φίλος του από την εποχή της Αλεξάνδρειας, Μικές Χαλκούσης, που συχνά επισκεπτόταν οικογενειακώς τον Καλμούχο στο νησί, αγόρασε χρόνια μετά από τον ίδιο την οικία Καλμούχου, διασώζοντας έτσι και μεγάλο μέρος του αρχείου του ζωγράφου.

Ο Τάκης Καλμούχος ασχολήθηκε κυρίως με την τοπιογραφία, ενώ φιλοτέχνησε και αισθαντικές προσωπογραφίες, αλλά και πολλά σχέδια. Περίφημες είναι ακόμη οι γλυπτικές συναρμογές του με «Αιγινήτικα Βότσαλα», κάποια από τα οποία εξέθεσε με τον τίτλο αυτό το 1954 στη Γκαλερί Νέες Μορφές στην Αθήνα. Παράλληλα ασχολήθηκε με την εικονογράφηση βιβλίων, ανάμεσα στα οποία βρίσκεται και η πρώτη συγκεντρωτική έκδοση των καβαφικών ποιημάτων το 1935. Από τις γραφιστικές εργασίες του, ιδιαιτέρως δημοφιλή υπήρξαν το «κεδράκι», σήμα-κατατεθέν εδώ και πολλές δεκαετίες των εκδόσεων «Κέδρος», αλλά και το περίφημο σήμα των τσιγάρων Άσσος-Παπαστράτος. 

Κατά τη διάρκεια της ζωής του, επισκέφτηκε πολλές χώρες και εξέθεσε τη δουλειά του σε γκαλερί του εξωτερικού αποσπώντας θετική κριτική, ενώ ανάμεσα στα ταξίδια του, σημαντική θέση έχει το ταξίδι που πραγματοποίησε με συνοδοιπόρο τον φίλο του Νίκο Καζαντζάκη στο όρος Σινά.

Περισσότερα από 30 έργα, λάδια και ακουαρέλες και που στο μεγαλύτερο μέρος τους προέρχονται από τη συλλογή του Πέτρου Δουμά-Χαλκούση, στην άοκνη συμβολή του οποίου οφείλουμε και την παρούσα έκθεση, εκτίθενται στη Δημοτική Πινακοθήκη της Αίγινας μαζί με σχέδια, σπάνιες εκδόσεις, εξώφυλλα βιβλίων και πολύτιμο ανέκδοτο αρχειακό υλικό που φωτίζει σφαιρικά τη ζωή και το έργο αλλά και το ανήσυχο πνεύμα του ζωγράφου.

 

Ίρις Κρητικού

Επιμελήτρια Έκθεσης

 

 

Το Αιγινήτικο σπίτι. Μια μικρή ζωγραφιά!

Απλό, γήινο, χρηστικό χωρίς φλύαρα ψιμύθια, καθημερινό ανθρώπινο προβάλει μέσα στους αγρούς το παλιό Αιγινήτικο σπίτι της υπαίθρου. Αγροτικό ή σπίτι ενός ψαρά δεν έχει σημασία το παλιό Αιγινήτικο σπίτι τραβά ακόμα την προσοχή μας με τις απλές αρχιτεκτονικές γραμμές τους μικρούς αλλά πάντα σοφά επινοημένους χώρους, τα βορεινά παράθυρα (για τη δροσιά το καλοκαίρι) με  το απλό κεραμίδι και κυρίως με το χρώμα του!

Αυτό  το χρώμα που μπορεί να είναι η ώχρα σε πολλές παραλλαγές, το βυσσινί, το γαλάζιο ακόμα και το λευκό.

Χωρίς τις βαριές πέτρες και το ψεύτικο πουρί που σήμερα φορτώνουν τα νεόδμητα για να τα κάνουν πιο παραδοσιακά και ταιριαστά  με την Αίγινα.

Έτσι γνωρίσαμε το Αιγινήτικο σπίτι, έτσι το αγαπήσαμε στο Λιβάδι, στην Κυψέλη, στον Ασώματο, στο Βαθύ, στο Μεσαγρό και στα μικρά  χωριουδάκια.

Και πόση είναι η χαρά μας όταν κάτι τέτοια μικρά αριστουργήματα προβάλουν στη στροφή ενός δρόμου, πνιγμένα μέσα στις κίτρινες μαργαρίτες του αγρού, κρυμμένα πίσω από αυθάδη διώροφα.

Πρόσεξτε  τα και μελετήστε τα. Κρύβουν πολλές ζωές, πολύ κόπο και αγώνα για την καθημερινότητα. Πολλές εικόνες από μια παλιά αξεπέραστη Αίγινα.

Το εικονιζόμενο σπίτι βρίσκεται στο Λιβάδι και μοιάζει λες και ξέφυγε από κάποιο πίνακα της Μαρίας Πωπ.

 

"Η γιορτή της μητέρας" από το Σύλλογο Γυναικών Αίγινας.

 Ο  Σύλλογος Γυναικών Αίγινας τιμά  την ημέρα της μητέρας  την Κυριακή 11 Μαΐου και ώρα 18.00 μ. μ. στην αίθουσα του με ομιλία από την εκπαιδευτικό - Θεολόγο κ. Νεκταρία Κάππου.