Ο Άγιος Νικόλαος στα ψηλά, στο Σφεντούρι.

  

Η μνήμη του Αγίου Νικολάου στην Αίγινα τιμάται σε πολλούς ναούς όχι μόνο  της πόλης αλλά και των χωριών.

Εντυπωσιάζει ο μεγάλος αριθμός εκκλησιών και αυτό αποδεικνύει τη ναυτοσύνη  των ανθρώπων του νησιού, το δέσιμο με τη θάλασσα, αλλά και την ευλάβεια και αγάπη που έχουν  για  τον ίδιο τον Άγιο.

Ακόμα πιο εντυπωσιακό είναι το γεγονός της ύπαρξης πολλών ναών στην ενδοχώρα του νησιού ή ακόμα και πάνω σε παραδοσιακούς και ορεινούς οικισμούς.

Ένας  τέτοιος ναός είναι του Αγίου Νικολάου στο Σφεντούρι το οποίο ο διαβάτης συναντά λίγο έξω από το χωριό και ακολουθώντας το σχετικό μονοπάτι.

Η εκκλησία αυτή που στον περίβολό  της  έχει κάποια μνήματα, είναι αρχιτεκτονικά μία σύνθεση από κτίσματα  και προσθήκες που προστέθηκαν στον αρχικό ναό.

Έτσι το οικοδόμημα φαίνεται πως έχει τρούλο ενώ δεν έχει ενώ επεκτάθηκε προς τα δυτικά με ένα νεότερο κτίσμα. Η κεραμοσκεπή του  είναι παλαιά και το καμπαναριό του κοιτά προς το νότο.

Πραγματικά πολύ ενδιαφέρον και γραφικό  το εκκλησάκι.

Η σημερινή του καλή κατάσταση  μαρτυρεί και την αγάπη των ντόπιων προς  τον Άγιο Νικόλαο. Από  τον περίβολό  του η θέα κόβει την ανάσα  και ο διαβάτης αντικρίζει  τα Μέθανα,τον Πόρο και όλη  την πλευρά  της Πελοποννήσου καθώς και τη νότια πλευρά  της Αίγινας.

Ο Άγιος Νικόλαος στην Καβουρόπετρα της Κυψέλης.

 

"Ο ήλιος εβασίλευσεν" κατά  τον Ψαλμωδό και ο Εσπερινός σήμανε στο λευκό εκκλησάκι  του Αγίου των ναυτικών και των φτωχών, στην Καβουρόπετρα της Κυψέλης. Σημαιοστολισμένος και γιορτινός υποδέχθηκε  τους προσκυνητές  του  που προσκόμισαν το κερί και το λιβάνι στη χάρη του.

Ο αέρας για λίγο σίγησε και η ακύμαντη θάλασσα λίγα μέτρα πιο κάτω συνόδευσαν με την ηρεμία  τους την απαλή ψαλμωδία  των ύμνων του Αγίου και των προεόρτιων ύμνων της γέννησης  του Κυρίου.

Ο Άγιος Νικόλαος της Κυψέλης στην περιοχή Καβουρόπετρα ή για τους παλαιότερους "Μούλος" (παράφραση από τη λέξη μώλος) συγκαταλέγεται ανάμεσα στις βυζαντινές εκκλησίες  της Αίγινας και στο μακρύ κατάλογο  των εκκλησιών μικρών ή μεγάλων που είναι αφιερωμένοι στον Άγιο  των ναυτικών.

Ειδυλλιακός ο τόπος, ένας χαμηλός λόφος αποτελεί τη βάση του ναού και προσφέρει μια μοναδική θέα  προς  το βόρειο τμήμα  του Σαρωνικού.

Στην ανατολική πλευρά συναντάμε μια γυναικεία μορφή - ένα απομεινάρι παλιάς  αγιογραφίας - και τις μορφές  του Χριστού, της Παναγίας και του Αγίου Νικολάου στο τέμπλο που είναι πολύ μεταγενέστερο του αρχικού κτίσματος  όπως και αυτές οι τρεις λαϊκές αγιογραφίες.

Ο ναός μέχρι τη δεκαετία  του 1930  δεν ήταν ασπρισμένος. Υπάρχει φωτογραφία που τον απεικονίζει εξωτερικά με την πέτρα  του. Το 1970 δέχθηκε εργασίες συντήρησης από την Αρχαιολογική Υπηρεσία.

                               

   Ένας ολόλευκος λοιπόν βυζαντινός ναός, αυτός του Αγίου Νικολάου, δεσπόζει πάνω από τον παραλιακό δρόμο που οδηγεί από την Αίγινα προς τη Σουβάλα, στην περιοχή της Κυψέλης. Οι ναυτικοί της Κυψέλης ευλαβούνται ιδιαίτερα τον Άγιο Νικόλαο και την ημέρα της εορτής του προσέρχονται ως ταπεινοί προσκυνητές προσκομίζοντας τις ευχαριστίες τους αλλά και τα αιτήματα τους. 

   Αγαπημένος χώρος περιπάτου που τα τελευταία χρόνια , αν και έχει πνιγεί από τις παραθεριστικές κατοικίες που κατόρθωσαν να τον περικυκλώσουν, φωτίζεται τη νύχτα, είναι περιποιημένος και καθαρός χάρη στις προσπάθειες των γειτόνων του. Για δεκαετίες  ο ναΐσκος απολάμβανε την ευεργετική φροντίδα της μακαρίτισσας  γερόντισσας Ζωής, η οποία τον πρόσεχε και τον είχε ένα πραγματικό στολίδι. Επίσης σώζονται φωτογραφίες από την εποχή (1930) που ο ναός δεν ήταν ασβεστωμένος και φαινόταν  η πέτρα του, επίσης σε άλλες εικονίζονται οι μαθητές του Δημοτικού σχολείου Κυψέλης το δάσκαλο τους αρχιμανδρίτη π. Ιωάννη Ηλιόπουλο που φροντίζουν  τα γύρω πεύκα και φυτεύουν καινούργια δενδρύλια.

   Ο ναός είναι εγγεγραμμένος σταυροειδής με τέσσερις κίονες να στηρίζουν τον τρούλο του. Παρότι διαθέτει κομψότητα δεν είναι συμμετρικός. έχει κτιστεί από μεγάλους λαξευτούς πλίνθους και έχει ενσωματωμένα  κατάλοιπα από αρχαίο ναό, όπως τις κολώνες και τα κιονόκρανά τους. Στο εσωτερικό διαζώζονται δύο με τρεις φθαρμένες  τοιχογραφίες. Είναι φανερό ότι ο ναός έχει υποστεί πολλές αλλοιώσεις στο πέρασμα των αιώνων από την προσπάθεια κάποιων να τον διατηρήσουν και να τον ευπρεπίσουν.

   Τέλος  ο λόφος στον οποίο είναι κτισμένος για πολλούς θεωρείται  ότι ήταν ο χώρος του αρχαίου ναού του Ηρακλή στην Αίγινα και ένα μέρος από τη μεσαιωνική τριπυργία που οχύρωνε το νησί από τις επιδρομές των πειρατών.

 

Η λατρεία του Αγίου Νικολάου στην Παλαιά Χώρα της Αίγινας.

                                     

Τρεις ναοί αφιερωμένοι στον Άγιο  της θάλασσας και των ναυτικών. Ο Άγιος Νικόλαος απολαμβάνει ιδιαίτερης τιμής και λατρείας στο λόφο της Παλαιάς Χώρας όπου οι παλαιοί Αιγινήτες είχαν οικοδομήσει τρεις ναούς, ώστε ο Άγιος να αποτρέπει κάθε επιβουλή κατακτητή από τη μεριά  της θάλασσας.

"Άι Νικόλα  Θαυματουργέ, Χριστέ μου, σώσε με από τους κουρσαίους 2 Αυγούστου 1572"

Μια σπαραχτική επιγραφή στον τοίχο  του Αγίου Νικολάου κραυγάζει μέσα στους αιώνες και διαλαλεί το μεγάλο δράμα  των κατοίκων του λόφου της Παλαιάς Χώρας και τον κατατρεγμό τους από τους "κουρσαίους"

 Ένας κόμπος στέκεται στο λαιμό σου όταν συναισθανθείς τον πόνο και τα βάσανα  τόσων προγόνων που κατέφυγαν στο λόφο αυτόν και έκτισαν την πολιτεία  τους για να προστατευτούν από τους κουρσάρους πειρατές και τόσους άλλους κατακτητές. Εντυπωσιάζει  το γλωσσικό ιδίωμα αλλά και η αμεσότητα  της γραφής. Ήταν 2 Αυγούστου  του 1572  και ο ναός του Άι Νικόλα όπως και κάθε ναός γίνεται καταφύγιο  για  τους άμοιρους κατοίκους.

Οι Παλαιοχωρίτες έθεσαν προστάτες  τους  τον Άι Δημήτρη τον Άι Γιώργη , τον Αρχάγγελο τους Αγγέλους, τον Άι Μηνά  όλους αυτούς τους στρατιωτικούς Αγίους και Αγγέλους τους έθεσαν προστάτες και ακοίμητους φρουρούς της πολιτείας  τους. 

Αλλά έρχονται να ικετεύσουν και τον Άη Νικόλα, τον άγιο των θαλασσινών να μην επιτρέψει  στους "κουρσαίους" να πατήσουν στο νησί τους.

Στη χάρη  του Άι Νικόλα κτίζουν τρεις εκκλησίες. Η πρώτη βρίσκεται  στο μονοπάτι  που οδηγεί στον Άγιο Ιωάννη το Θεολόγο. Βρίσκεται νότια  του λόφου και σχετικά χαμηλά ανάμεσα στις εκκλησίες  των Αγίων Αναργύρων και του Αγίου Ιωάννη  του Θεολόγου. Ο ναός έχει ένα εγκάρσιο κλίτος με την είσοδό του στη δυτική πλευρά κοντά  στη γωνία, όπως μας δείχνει η τελευταία φωτογραφία. Ο ναός διαθέτει πολλές και αξιόλογες αγιογραφίες όπως της Σταύρωσης, της Δευτέρας Παρουσίας, και του Αγίου Νικολάου ένθρονου. Πολλές από αυτές είναι δυστυχώς επιζωγραφισμένες, παρά  το γεγονός ότι συντηρήθηκαν το 1967 από την Αρχαιολογική Υπηρεσία.

Η εκκλησία αυτή θεωρείται από τις παλαιότερες της Παλαιάς Χώρας και η ανοικοδόμησή της τοποθετείται στον 14 - 15ο αιώνα.

 Ο Άγιος Νικόλαος που εικονίζεται στην πρώτη φωτογραφία βρίσκεται ακριβώς πίσω από την Επισκοπή και εφάπτεται στο μονοπάτι που οδηγεί προς  το Κάστρο. Είναι από τους νεότερους ναούς του λόφου και η ανοικοδόμησή του τοποθετείται χρονικά στο 18ο αιώνα, τελευταίο αιώνα κατοίκησης  της Παλαιάς Χώρας.

Ο εξωτερικός διάκοσμος του ναού παρουσιάζει μοναδικό ενδιαφέρον με ανάγλυφους ρόδακες, σταυρό και πτηνά να στολίζουν την είσοδο. Ο ναός είναι από τους μικρότερους και αρκετά άγνωστος στους πολλούς περιπατητές που αρκούνται στη θέαση μόνο  της Επισκοπής  στο σημείο αυτό.

Ο  τρίτος ναός είναι του Αγίου Νικολάου της οικογένειας Μαύρικα που βρίσκεται αποκομμένος από το λόφο στον κάμπο και ξεχωρίζει για  τον όγκο, την καλαισθησία  του καθώς και για τα πολλά αφιερώματα - χαράγματα  που διαθέτει στο εξωτερικό του.

"Χριστούγεννα για όλους" δράση από το Κοινωνικό Παντοπωλείο του Δήμου Αίγινας.

 Το Κοινωνικό Παντοπωλείο του Δήμου Αίγινας συγκεντρώνει τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης για τα άτομα που χρήζουν ανθρωπιστικής βοήθειας εν όψει των Χριστουγέννων. Η δράση θα λάβει χώρα το Σάββατο 14 Δεκεμβρίου από τις 10 το πρωί ως τις 14 το μεσημέρι στο χώρο του Κοινωνικού Παντοπωλείου.

Εορτάζει η Αγία Βαρβάρα στον Ασώματο.

 

Φωτογραφία της κ. Στέλλας Μεθενίτη

             

Δύο φωτογραφίες  της κ. Καλλιρρόης Μπέση

 Εορτάζει σήμερα 4 Δεκεμβρίου ο ναός της Αγίας Βαρβάρας στον Ασώματο. Στην Αίγινα επίσης υπάρχει ενοριακός ναός στον Μαραθώνα και ένα παλαιό γκρεμισμένο εκκλησάκι στην Παλαιά Χώρα.
  Ετούτος ο ναός στον Ασώματο ίσως είναι ένας από τους ομορφότερους ναούς της Αίγινας. Η Αγία Βάρβαρα  λίγο έξω από την πόλη της Αίγινας, μετά του "Λάζαρου τις πλάκες",  ανήκει στην ενορία  των Ασωμάτων και πανηγυρίζει στις 4 Δεκεμβρίου. Ο ναός είναι βυζαντινού ρυθμού με μια νεότερη καλόγουστη προέκταση προς τα δυτικά που του χαρίζει έναν ευρύχωρο πρόναο. Περιστοιχισμένος από μια συστάδα κυπαρισσιών αποτελεί μια μικρή όαση δίπλα στο πολύβουο Γενικό Λύκειο Αίγινας.

    Η κατάσταση του ναού είναι εξαιρετική. ΄Κτισμένος από Αιγινήτικο  πουρί, θυμίζει σε πολλά την Αγία Παρασκευή στο Μεριστό. Πολύ φροντισμένος και περιποιημένος από τους γείτονες αλλά  και την ενορία  του. Εντυπωσιάζει όλος ο νοικοκυρεμένος κήπος και ο περίβολος   του ναού. Κολώνες από πουρί στολίζουν τον μαντρότοιχο με μια παλιά σιδεριά - κάγκελο εξαιρετικής τέχνης.

   

Η  Αγία Βαρβάρα  κάποιες δεκαετίες πριν δέσποζε στην περιοχή καταμεσής μεγάλων κτημάτων που ήταν κατάφυτα από φιστικιές και ελιές. Σήμερα ο δρόμος που περνά από δίπλα της είναι πολυσύχναστος όχι μόνο λόγω της γειτνίασης με το Λύκειο αλλά και εξαιτίας πολλών σπιτιών που έχουν ανεγερθεί στην περιοχή.

 Ο ναός χρησιμοποιείται για  τον εκκλησιασμό  των μαθητών και μαθητριών του Γενικού Λυκείου Αίγινας.

Η Κυψέλη φόρεσε τα Χριστουγεννιάτικα της.

Φόρεσε τα χριστουγεννιάτικα της η πλατεία της Κυψέλης  συμβάλλοντας στη γιορταστική ατμόσφαιρα στην κοινότητα. Τα Χριστούγεννα πλησιάζουν και ο εορταστικός διάκοσμος μας εισάγει στις ημέρες της χαράς και της ελπίδας.

Πολλά συγχαρητήρια στους ανθρώπους της Κοινότητας και του Δήμου για το όμορφο αυτό αποτέλεσμα.

 

Η αρχοντιά της γκρεμισμένης Αγίας Βαρβάρας στην Παλαιά Χώρα.

 

Ακόμα και μισογκρεμισμένη η Αγία Βαρβάρα μαρτυρεί το παλαιό της κλέος με τα χαράγματα, τις κόγχες, τις επιγραφές, την καλαισθησία και συμμετρία  του κτίσματος της.

     Εορτάζει η Αγία Βαρβάρα  στην Παλαιά  Χώρα  της Αίγινας , αλλά  ποιος να τη θυμηθεί;  Ερειπωμένη - γκρεμισμένη - χορταριασμένη όπως πολλές άλλες εκκλησιές  του λόφου, ακολουθεί τη μοίρα  μιας  ξεχασμένης  βυζαντινής  πολιτείας.
   Ανηφορίζοντας  το λόφο της Παλιαχώρας η Αγία Βαρβάρα είναι από τα πρώτα εκκλησάκια που συναντά ο επισκέπτης, Βρίσκεται πριν από τον Άγιο Γεώργιο τον Καθολικό και την μικρή πλατεία του. Η εικόνα όμως του ναϋδρίου είναι άσχημη, μια που η αδιαφορία  των κρατούντων έχει πληγώσει ανεπανόρθωτα τα κτίσματα του ιστορικού λόφου.
   Σύμφωνα με τον συγγραφέα και ιστορικό Σοφοκλή Δημητρακόπουλο, πρόκειται για μισοερειπωμένη εκκλησία ρυθμού βασιλικής μικρών διαστάσεων. Οι τοίχοι της είναι χτισμένοι με ακατέργαστες πέτρες κυρίως πωρόλιθους και ασβεστόλιθους, εκτός από τη δυτική πλευρά του ναού που είναι χτισμένη με ιδιαίτερη επιμέλεια. Αξίζει να σημειώσουμε πως στη νότια πλευρά του κτίσματος είναι εντοιχισμένο παλαιοχριστιανικό μαρμάρινο αρχιτεκτονικό μέλος με χαραγμένο ρόδακα. Λίγες τοιχογραφίες διακοσμούν τον εσωτερικό χώρο οι οποίες είναι κατεστραμμένες από το χρόνο. Ένα χάραγμα που υπάρχει στο εσωτερικό του ναού  αναφέρεται στον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Κύριλλο Β΄ τον Κονταρή και έτσι συμπεραίνουμε ότι ο ναός κτίστηκε τον 16ο αιώνα. Τέλος στο εσωτερικό του ναού διακρίνεται ένα ακιδογράφημα φτερωτού δράκοντα, που ήταν παράσταση πολύ δημοφιλής στο Βυζάντιο.

   Τα  στοιχεία προέρχονται από το βιβλίο: "Χριστιανική Αίγινα" του κ. Σοφοκλή Δημητρακόπουλου.

   Άραγε  πόσους αιώνες έχει να λειτουργηθεί  το εκκλησάκι αυτό;