Δευτέρα 6 Ιουλίου 2015

Κώστας Χάνος Έκλεισε ένα μεγάλο κεφάλαιο της σύγχρονης Αίγινας.


    Ένας αποχαιρετισμός  σε έναν άνθρωπο που δίδαξε με το σθένος την τόλμη και τη δύναμη της σκέψης του.
   Θερμά συλλυπητήρια  στην Άννα και στους οικείους  του. Τα όσα ακολουθούν είναι από την τιμητική εκδήλωση  που διοργάνωσε ο Δήμος Αίγινας για τον Κώστα Χάνο. Στις γραμμές που ακολουθούν  συμπεριλαμβάνονται αποσπάσματα από τον πρόλογο  του βιβλίου του.
  " Έχω ξαναπεί πως γνώρισα  τον Κώστα Χάνο. Μέχρι τότε το είχα ακουστά, τον έβλεπα σε εκδηλώσεις, τον παρακολουθούσα από τα διπλανά τραπέζια σε συζητήσεις που έκανε στις παρέες του στα καφενεία της παραλίας. Άκουγα τις εύστοχες παρατηρήσεις του και τα καίρια και βαθιά πολιτικά σχόλια του. Ήταν το 2000  όταν με την Περιβαλλοντική ομάδα του σχολείου μου είχαμε ολοκληρώσει και παρουσιάσει την έρευνά μας γύρω από ΤΑ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΑ  και  τα ΝΑΥΤΙΚΑ ΟΧΥΡΑ της Αίγινας. Εκείνος με πλησίασε, - κίνηση που δείχνει μεγαλοσύνη και απλότητα συγχρόνως -  έκανε το πρώτο βήμα και μου συστήθηκε. Εγώ φυσικά όπως ανέφερα τον ήξερα. Μου ήταν επίσης γνωστός από την εφημερίδα την οποία επιμελείτο, κάποιες εκδηλώσεις και φυσικά μέσα από το Μορφωτικό Σύλλογο.    Άρχισε λοιπόν να μου εξιστορεί ιστορίες και μνήμες. Μαζί και την επιθυμία του κάποια στιγμή να μου πει  τα όσα εκείνος ξέρει  για την Κατοχή τον πόλεμο του 40, την παλιά Αίγινα, τον εμφύλιο. «Υπάρχουν κι άλλα που δεν σας είπαν»  μου υπογράμμισε.  Ήθελε να καταγράψει την πολυκύμαντη  και ενδιαφέρουσα πορεία του  με σκοπό να την εκδώσει σε βιβλίο. Ένα βιβλίο, μαρτυρία  ζωής  και αγώνων που  οι σελίδες του να καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος του 20ου αιώνα  με αναφορές σε ιστορικά  πρόσωπα και γεγονότα που στιγμάτισαν ανεξίτηλα τη νεότερη Ελλάδα.
 Ξανασυναντηθήκαμε αρκετές φορές στην παραλία, στα στενά της Αίγινας και πάντα μου υπενθύμιζε  αυτήν του την επιθυμία. Κάποια φορά μου έκανε και κάποιες παρατηρήσεις για  το περιοδικό του σχολείου μας τη ΜΑΘΗΤΙΚΗ ΚΥΨΕΛΗ. Ήταν σωστές, αλίμονο, και μάλλον φάνηκαν και γούρικες γιατί κερδίσαμε από τότε  δύο βραβεία. Ο Κώστας Χάνος παρακολουθούσε τα πάντα.  Με παρακολουθούσε, με πρόσεχε…  και κάποια στιγμή  μου πρότεινε να ξεκινήσουμε το γράψιμο του βιβλίου.
   Ήταν το καλοκαίρι του 2007 που αποφάσισε να με καλέσει να καταγράψω και να επιμεληθώ αυτό το πλούσιο και σπάνιο ιστορικό υλικό. Η επιλογή του στο πρόσωπό μου  την θεωρώ εξόχως τιμητική και συγκινητική. Ξεκινήσαμε με ένα κασετοφωνάκι το οποίο γρήγορα μας εγκατέλειψε – χάλασε – και έτσι συνεχίσαμε με υπαγόρευση. Εγώ σημείωνα, απομαγνητοφωνούσα, δακτυλογραφούσα. Ανακάλυπτα σιγά – σιγά και διαπίστωνα φράση τη φράση, ιστορία την ιστορία ότι  ο Κώστας Χάνος είναι ένα ιστορικό πρόσωπο με την κυριολεκτική έννοια του όρου. Έχει ζήσει την ιστορία των νεότερων χρόνων της Ελλάδας  από μέσα. Έχει γράψει ιστορία με τους αγώνες, τις ανησυχίες, τις επιλογές, τις πρωτοβουλίες, τη δράση του. Έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στα πολιτικά, κοινωνικά και πολιτιστικά πράγματα του τόπου μας μέσα από την εμπνευσμένη διαδρομή και προσφορά του ως μέλους της τοπικής οργάνωσης του ΚΚΕ  Αίγινας και ως πρόεδρος  του Μορφωτικού Συλλόγου «Ο Καποδίστριας». Αναμφισβήτητα καίρια υπήρξε η συμβολή του στη δημιουργία και λειτουργία του θεατρικού τμήματος του Μορφωτικού Συλλόγου, ανεβάζοντας πολλές και σημαντικές παραστάσεις που επαινέθηκαν από το Αιγινήτικο κοινό, ταξίδεψαν και εκτός Αιγίνης και συγκέντρωσαν διακρίσεις
  Οι συναντήσεις στο φιλόξενο σπίτι της οικογένειας Χάνου τα ζεστά  απογεύματα του 2007 μετατράπηκαν γρήγορα σε ταχύρυθμα μαθήματα ιστορίας από αυτά που τα σύγχρονα εγχειρίδια επιμελώς ξεχνούν και αποσιωπούν. Ο Κώστας Χάνος είναι το τρίτο παιδί του Παύλου και της Δωροθέας – Ντόλλυ – το γένος Κωνσταντίνου Βογιατζή, γεννήθηκε στις 19 Νοεμβρίου 1923 στον Πειραιά στην περιοχή Αμφιθέας. Ο  παππούς  του Κωνσταντίνος Βογιατζής έκανε  δύο γάμους. Ο πρώτος με ελληνίδα από την οποία απέκτησε πέντε  παιδιά. Ο παππούς   καταγόταν από τη Σύμη. Λεγόταν Κωσταντίνος Βογιατζής. Ήταν  μεγαλέμπορος σφουγγαριών. Είχε έρθει στην Αίγινα που ήταν διαμετακομιστικό κέντρο σφουγγαριών,  από όπου έφευγαν στολίσκοι στη Βόρεια Αφρική και μάζευαν σφουγγάρια. Ήρθε λοιπόν και διάλεξε την Αίγινα γιατί ήταν κοντά στην Αθήνα και θα μπορούσε έτσι να στέλνει τα εμπορεύματά του σε όλο τον κόσμο την εποχή εκείνη.
   Η  σχέση  του Κ. Χάνου με την Αίγινα αρχίζει από την εποχή που ο πατέρας  του πήρε προίκα από τον παππού  του  ένα σπίτι στο νησί. Ο πατέρας  του  Παύλος Σταύρου Χάνος, ήταν αρκετά πλούσιος για την εποχή εκείνη.   Η  καταγωγή  του πατέρα  του ήταν από την Ιθάκη. Σπούδασε στην Αγγλία    ναυτιλιακές επιχειρήσεις  και γνώριζε Αγγλικά, Γαλλικά, και Γερμανικά  και εργαζόταν στη Ναυτιλιακή Εταιρεία  του Ι. Χανδρή, στο μέγαρο Βάτη ως  διευθυντής. Η καταγωγή της μητέρας μου ήταν από τη Σύμη, κόρη του έμπορα σφουγγαριών Κωνσταντίνου Βογιατζή.
Η πορεία του ξεκινά από τα περιπετειώδη μαθητικά χρόνια σε Αίγινα και Αθήνα συνεχίζονται στους χωματόδρομους της προπολεμικής Αίγινας με τα πρώτα εμπορικά μαγαζιά και καφενεία, τις κόντρες Βενιζελικών και Βασιλικών,   τα συνθήματα στους τοίχους κατά τη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής, μέχρι τις διαδηλώσεις στην οδό Σταδίου, τον συναντάμε με άλλους νέους της εποχής εκείνης να κάνει μπάνιο  στην Παναγίτσα και την Αύρα, να κάθεται για παγωτό στου Καραγιάννη, να παίζει μπάλα με τις πρώτες ποδοσφαιρικές ομάδες της εποχής, να χαζεύει τα παλιά πλοία, να γιορτάζει στα πανηγύρια, να ανηφορίζει στην Παναγία, να ακούει τους μικροπωλητές, να κάθεται στα ξύλινα θρανία του 1ου Δημοτικού. Να γνωρίζει την παλιά Αθήνα με τα θέατρα, τα σινεμά, τις αριστοκρατικές συνοικίες. Αλλά κυρίως να γίνεται μέλος   της θρυλικής παρέας που δραπέτευσε από την Αθήνα  για να πάει να πολεμήσει στην Ανατολή. 
 Η δημιουργία της θρυλικής παρέας που δραπέτευσε από την Αθήνα  για να πάει να πολεμήσει στην Ανατολή.
Ο Κ. Χάνος  δραπετεύει με παρέα συνομηλίκων του, Η διαδρομή της ομάδας ξεκινά  από  τη Ραφήνα συνεχίζεται στην Εύβοια, και από κει με ένα καΐκι διασχίζουν όλο το Αιγαίο μέχρι τη Χίο, περνούν απέναντι στα Αλάτσατα και από κει στην Κύπρο, στη Μέση Ανατολή,  όπου  εντάσσονται στις Ελληνικές Δυνάμεις  που πολεμούσαν εκεί. Στη Μ. Ανατολή παρέμεινε  48 μήνες και πήρε μέρος σε πολλές μάχες όπως σε αυτήν στο Ελ – Αλ- Αμέιν. . Μετά τις περιπέτειες στην Ανατολή επιστρέφει το 1945 στην Ελλάδα και τοποθετείται γραμματέας της ΕΠΟΝ.  Η δράση του γρήγορα τον οδηγεί στη φυλακή κι από κει στην εξορία στην Ικαρία και τη Μακρόνησο.   Από τα επίσημα βιβλία της ιστορίας δραπετεύουν και έρχονται στις σελίδες του βιβλίου μας μεγάλα πρόσωπα της πολιτικής και της διανόησης, όπως ο Καζαντζάκης, ο Θεοδωράκης, ο Μ. Ανδρόνικος και άλλοι   
   Τον Αύγουστο του 1949 τελείωσε η παραμονή μου στη Μακρόνησο…….. Με  την αποκατάσταση της δημοκρατίας ήρθα σε επαφή με το Κομμουνιστικό Κόμμα και όταν ήρθα στην  Αίγινα, μπήκα στην οργάνωση σαν απλό μέλος, παρόλο που είχα προτάσεις για να γίνω γραμματέας του  κόμματος, στην οργάνωση της Αίγινας. Βέβαια  δεν δέχτηκα. Άλλωστε  έμενα ακόμα στην Αθήνα. Προς τιμήν μου, το κόμμα με εξέλεξε ως υποψήφιο βουλευτή της Α΄ Πειραιά στις εκλογές του 1996.
   Ήταν μοναδική εμπειρία. Διασχίσαμε όλα τα νησιά και τις περιοχές, έφθασα μέχρι τα Κύθηρα.  Τελικά από όλη την περιφέρεια αυτή, πήρα κάπου 2.200  σταυρούς και την ηθική ικανοποίηση για την αναγνώριση των αγώνων μου».
   Η δράση του μέσα από τις γραμμές του κόμματος του τον έφεραν πολλές φορές στην πρώτη γραμμή όταν έκανε παρεμβάσεις στα Δημοτικά θέματα με κορυφαία τις δράσεις του για το θέμα της ύδρευσης.
   Σήμερα ο Ενεργός πολίτης Κώστας Χάνος μπορεί να μην κατεβαίνει τόσο συχνά στα πολιτικά καφενεία και να μην έχει  πύρινες κουβέντες με την παρέα του, αφουγκράζεται ωστόσο τον παλμό της κοινωνίας. Ενδιαφέρεται –ακούει – ενημερώνεται εκφράζει άποψη – θυμώνει – οργίζεται  - παρατηρεί δεν καταθέτει τα όπλα.
    Ο Δήμος Αίγινα εκτιμώντας και αξιολογώντας έγκαιρα και  σωστά τον αγώνα του προχώρησε στη σημερινή εκδήλωση. Μέσα από αυτήν οι νεότεροι Αιγινήτες  πρέπει να διδαχθούν, να παρακινηθούν, να γίνουν αγωνιστές, μαχητές της ζωής και να καταλάβουν πως οι παρέες τότε γράφανε ιστορία επειδή διαπνέονταν από πνεύμα γνήσιου πατριωτισμού, αυτοθυσίας, ηρωισμού, αλτρουισμού, αδελφοσύνης και ανθρωπισμού.
   Οι γνώσεις του και οι εμπειρίες του είναι παρακαταθήκες. Η αποδεδειγμένη αγάπη του και προσήλωση στον τόπο και ιδιαίτερα στην Αίγινα πολύτιμη και αξιομίμητη."