Η ζωή τα έργα και οι
ημέρες ενός προσώπου που έζησε τον 18ο και 19ο αιώνα
είναι το κεντρικό θέμα του νέου βιβλίου της
ιστορικού και συγγραφέως Ελένης Γούστη – Σταμπόγλη. Η ζωή του διακεκριμένου
αυτού Αιγινήτη μετατρέπεται σε μια άριστη αφορμή για να γνωρίσουμε μια «σκοτεινή»
περίοδο της τοπικής ιστορίας.
Τονίζουμε τη λέξη «σκοτεινή»
διότι ελάχιστα στοιχεία και πληροφορίες γνωρίζουμε για αυτήν την εποχή, την ύστερη της Οθωμανικής
κυριαρχίας στην Αίγινα, μια που στο νησί οι κατακτητές εναλλάσσονταν συχνά. Η
Αίγινα στο κέντρο του Σαρωνικού κόλπου
και πύλη αυτής της μικρής θάλασσας προς το Αιγαίο γνώρισε, στους αιώνες που
προηγήθηκαν της Ελληνικής Επανάστασης,
πολλούς κατακτητές όπως Οθωμανούς, Βενετούς, Φράγκους, Καταλανούς και φυσικά
μπόλικες βαρβαρικές επιδρομές που άφησαν τραύματα και ανεπούλωτες πληγές στην
Χώρα του νησιού.
Αποδείχτηκε όμως πως η
εποχή εκείνη δεν είναι και τόσο «σκοτεινή»! Αρκεί να βρεθεί ο άνθρωπος εκείνος
που θα «ανοίξει» την πόρτα ή το παράθυρο και θα ενδώσει στον πειρασμό της έρευνας,
του ξεσκονίσματος παλαιών πηγών και του ξαραχνιάσματος μορφών, εικόνων και φυσικά σελίδων εγγράφων από καλά κρυμμένους κώδικες ή ημερολόγια.
Η βιβλιογραφία μπόλικη
αλλά και η ύπαρξη εγγράφων της εποχής εκείνης πλούσια μέσα από κώδικες που
κρατούν ερμητικά κλειστές κάποιες ειδήσεις ή τεκμήρια.
Η ζωή τελικά του προύχοντα Παντελάκη Οικονόμου,
πατέρα του γνωστού Γεώργιου Λογιωτατίδη,
που διαδραμάτισε καίριο ρόλο πριν, κατά και μετά την Επανάσταση στην Αίγινα, αποδεικνύεται
συναρπαστική καθώς μέσα από αυτήν φωτίζεται επιτέλους μια ολόκληρη εποχή. Το σκηνικό είναι απρόσμενο! Ταξίδια, που για
την εποχή εκείνη ήταν εξαιρετικά δύσκολα, μεταφέρουν τη δράση από την Αίγινα,
στην Ύδρα, στην Κωνσταντινούπολη, στο Άργος. Η δράση του Αιγινήτη προύχοντα φέρνει στο προσκήνιο
την Αίγινα και τους κατοίκους της να συνδιαλέγονται, να επικοινωνούν, να
δραστηριοποιούνται, να εμπορεύονται, να συνομιλούν.
Η ζωή στην Χώρα (Παλαιά Χώρα για τους σημερινούς)
ο ρόλος και η δράση του αντρικού τότε μοναστηριού της Χρυσολεόντισας
που δεν αρκείται μόνο στα λατρευτικά
τελούμενα και στην εσωτερική, εντός των τειχών της μονής ζωής, αλλά απλώνεται σε πολλούς τομείς, όπως οικονομία, παιδεία και
μύηση προσώπων στη Φιλική Εταιρεία,
πρωταγωνιστούν στις σελίδες του βιβλίου. Παράλληλα παρακολουθούμε την αλλαγή
στη ζωή του νησιού, καθώς ωριμάζει η ιδέα και οι συνθήκες για τη μεταφορά της δραστηριότητας
των κατοίκων από το λόφο της Χώρας, από
την ενδοχώρα στην παραλία. Να θυμηθούμε
εδώ τη συγκλονιστική επιγραφή στον
Ταξιάρχη της Παλαιάς Χώρας: «θα κατέβουμε
στο νοικοκυριό μας» (1801 Γεναρίου 7).
Ο απλός αναγνώστης, ο φίλος της Αίγινας, ο
ερευνητής, ο φοιτητής, ο εκπαιδευτικός, έχει πλέον στα χέρια του ένα πολύτιμο
εργαλείο! Μια «τράπεζα γνώσης» για μια εποχή του νησιού που δεν είχε μελετηθεί όπως
θα έπρεπε.
Και πάλι εδώ θα πρέπει
να αναγνωρίσουμε το μεγάλο ρόλο και τις κατευθύνσεις που έδωσε μέσα από τα
γραπτά και τις υποσημειώσεις της η ιστορικός Γωγώ Κουλικούρδη, η οποία με πολύ
δεξιοτεχνία οδήγησε την κ. Σταμπόγλη στην ανακάλυψη και στη μελέτη του «Αιγινήτικου
Ημερολογίου».
Το καλαίσθητο βιβλίο των
238 σελίδων διακρίνεται από μια φοβερή ενέργεια! Αναδεικνύει από σελίδα σε
σελίδα την μεγάλη αγάπη της συγγραφέως για την Αίγινα, καλλιεργεί το ενδιαφέρον
του αναγνώστη, οξύνει την περιέργεια του για
το τι πρόκειται να ακολουθήσει, ξεκουράζει τη ματιά του με τις όμορφες εικόνες και την καλαισθησία τους.
Είχαμε τη χαρά να
παρακολουθήσουμε την παρουσίαση του νέου
αυτού βιβλίου την Τετάρτη 28 Αυγούστου στον κήπο του Εϋνάρδειου, στα
πλαίσια των εκδηλώσεων της Δημόσιας
Καποδιστριακής Βιβλιοθήκης της Αίγινας «Κάθε Τετάρτη στο Εϋνάρδειο με ένα βιβλίο».
Την παρουσίαση
παρακολούθησε ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων που ενδιαφέρονται για τα γράμματα και τον πολιτισμό της Αίγινας.
Και πραγματικά ήταν η πιο ταιριαστή λήξη αυτών των εκδηλώσεων.
Το βιβλίο: «Η Αίγινα στα χρόνια της οθωμανικής κυριαρχίας – Η ζωή του προύχοντα Παντελάκη Οικονόμου» εκδόθηκε και κυκλοφορεί από την «Αιγιναία» τον Ιούλιο του 2024 και διατίθεται στα βιβλιοπωλεία.
.jpg)