Ο "Έσω κήπος" της Ελισάβετ Διονυσίου είναι ο δικός της τίτλος για τη συμμετοχή της στην έκθεση "Γυναικεία υπόθεση" που λαμβάνει χώρα αυτές τις μέρες στην αίθουσα του Λαογραφικού Μουσείου Αίγινας.
Το θέμα της κ. Διονυσίου που εντυπωσιάζει τον επισκέπτη είναι το τάμα και η διαδρομή του μέσα στην ελληνική κοινωνία. Θρησκευτικά σύμβολα με αναφορές στον πόνο και την ικεσία του ανθρώπου προς το Θεό που έχουν νοηματοδοτήσει δύσκολες περιστάσεις και στιγμές του ανθρώπου.
Η εικαστική αναφορά στο θέμα, η σύλληψη και η παρουσίαση του μας παρακίνησε στην σημερινή μας αναφορά και στην παράθεση του σημειώματος για την καλλιτέχνη, της κ. Νατάσσας Χασιώτη, ιστορικού τέχνης.
Το τόσο γνωστό και εντελώς προσωπικό ζήτημα του
τάματος, λειτουργεί ως πρόφαση
για να διερευνήσει η καλλιτέχνης την λαϊκή παράδοση, την ελληνικότητα και
το μυστήριο της παράκλησης αναβαπτισμένα όμως σε μία σύγχρονη
ματιά που φτάνει ως την ειρωνεία και το
χιούμορ για τις κρυφές επιθυμίες μιας
κοινωνίας που είναι
προσανατολισμένη στην ευκολία.
Στην έκθεση της Ελισάβετ
Διονυσίου, το θέμα και βασικό
μοτίβο της περιήγησης του θεατή
είναι το τάμα. Ένα θέμα με
τεράστια συγκινησιακή φόρτιση
καθώς στην ουσία του αποτελεί μια προσωπική επίκληση του Θείου με σκοπό την
πραγματοποίηση ενός θαύματος. Είναι μια εκπλήρωση υπόσχεσης εκ μέρους του Θεού με υλικό αντάλλαγμα που καθορίζεται
κατά περίπτωση στην διαδικασία της «συζήτησης»
μεταξύ πιστού και Ουρανού. Το αντάλλαγμα μπορεί
να είναι ευτελές, συμβολικό ή όχι, ανάλογα με τις δυνατότητες ή την
(προ)διάθεση του πιστού/ αιτούντος. Καθώς το τάμα συνδέεται με ίαση ασθενειών και
ανακούφιση του πόνου, θεωρείται ένα
σοβαρό, εν δυνάμει μελαγχολικό θέμα, παρά το γεγονός ότι ο κυνισμός της εποχής
το αντιμετωπίζει ως αφελή εκδήλωση πίστεως ή ακόμη και «ξέπλυμα συνειδήσεων» με
ασαφή κίνητρα. Όμως και η συγχώρεση είναι μέσα
στο «καταστατικό» της διαθήκης μεταξύ Θεού και ανθρώπων, άρα το τάμα
μπορεί να έχει οποιοδήποτε περιεχόμενο,
και θα κριθεί αναλόγως…..
Η νεότερη γενιά καλλιτεχνών που ωριμάζει, προτείνει, όπως η Ελισάβετ
Διονυσίου στα έργα της με θέμα το τάμα, μια άλλη «ελληνικότητα»: εκείνη που
είναι ο εαυτός της, χωρίς να αναρωτιέται
ποιες ακριβώς είναι οι «συντεταγμένες»
του ώστε να έχει ασφαλή πλοήγηση στα νερά της συνεπούς προς το παρελθόν συνείδησης. Το Τάμα όπως το
μεταχειρίζεται στα έργα της η Ελισάβετ
Διονυσίου , είναι καταρχήν μια γυναικεία
ματιά που δεν παραδίδεται στην εύκολη συναισθηματικότητα που γεννά το ίδιο
θέμα, και που αποτελεί ύψιστη παγίδα,
την οποία εκείνη αποφεύγει με συναίσθηση και περίσκεψη. Είναι επίσης μια
γενναία αναβάπτιση του λαϊκού στο
πεπαιδευμένο στυλ, με χιούμορ,
αισιοδοξία και εσωτερικευμένες πολλές
και διαφορετικές τεχνικές για τις οποίες δεν λογοδοτεί, αλλά παρατίθενται ως
οργανικό, χωνεμένο σύνολο.
Νατάσσα Χασιώτη
Ιστορικός Τέχνης.