Με πολύ χαρά αντικρίσαμε τις εργασίες συντήρησης που πραγματοποιούνται στον ιστορικό πύργο του μοναστηριού της Παναγίας της Χρυσολεόντισσας. Ο πύργος που δεσπόζει στο κέντρο σήμερα του μοναστηριού έχει τη δική του ιστορία και πορεία μέσα στο χρόνο. Σε εποχές που τα περισσότερα μοναστήρια των νησιών διέθεταν πολεμίστρες και πύργους για την αντιμετώπιση των πειρατών και των πάσης φύσεως εχθρικών επιθέσεων, η παρουσία ενός πύργου λειτουργούσε ως καταφύγιο όχι μόνο των μοναχών αλλά και πολλών ανθρώπων της κάθε περιοχής.
Ας δούμε όμως περισσότερα στοιχεία για τον Πύργο της Χρυσολεόντισσας έτσι όπως έχουν καταγραφεί στην εργασία της Ομάδας Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης του 2ου Γυμνασίου Αίγινας με τίτλο: "Κάστρα και πύργοι στην Αίγινα" (Σχολική χρονιά: 2011 -2012)
"Στο κέντρο του μοναστηριού ορθώνεται
επιβλητικός ο Πύργος, ο οποίος είναι
γνωστός ως πολεμίστρα. Αυτός ο Πύργος βρίσκεται στην δεξιά πλευρά του Ναού έχει
περίπου 20 μέτρα
ύψος, είναι τετράγωνος και έχει διαστάσεις 5,70Χ6.00 μ. και τρία πατώματα.
Χτίστηκε γύρω στο 1403 και ο κύριος σκοπός του ήταν να προφυλάσσει τους
μοναχούς από τις επιδρομές των ληστών και των πειρατών.
Πριν από την επισκευή και επέκταση του
μοναστηριού, ο Πύργος αποτελούσε το βόρειο άκρο του κτιριακού συγκροτήματος. Κάποιες
νεότερες προσθήκες χαμηλά στη νότια πλευρά του, έχουν κάπως μεταβάλει την
παλαιά του μορφή. Ο κάθε όροφος έχει ένα δωμάτιο. Το κάθε δωμάτιο διαθέτει ένα
παράθυρο στη δυτική πλευρά του. Η εσωτερική επικοινωνία των ορόφων – δωματίων
γίνεται με μια εσωτερική κάθετη ξύλινη σκάλα. Η είσοδος στον πύργο γινόταν από
μια πόρτα στην ανατολική πλευρά του, στην οποία οδηγεί σήμερα μια πέτρινη
σκάλα. Ωστόσο ένα μικρό πορτάκι έχει ανοιχθεί στο ισόγειο του Πύργου και
διευκολύνει την πρόσβαση σε αυτόν από τον πρόναο του καθολικού. Ένας από τους
ορόφους του παλαιότερα χρησιμοποιήθηκε για ηγουμενείο.
Κοιτάζοντας τη στέγη του διακρίνουμε μια
προεξοχή – ένα γείσο – από γρανιτένιες πέτρες και θολωτές οπές. Είναι οι
πολεμίστρες από τις οποίες οι μοναχοί όταν πολιορκούνταν από πειρατές έριχναν
ζεματιστό νερό ή λάδι στους επιδρομείς. Στις τέσσερις γωνίες υπάρχουν τρεις μαρμάρινες ανθρώπινες κεφαλές
και μια λιονταρίσια. Ο πύργος ανακαινίστηκε διακόσια περίπου χρόνια από την
ανοικοδόμησή του. Τότε βρέθηκε και η παρακάτω επιγραφή:
«
ΗC ΔΟΞΑΝ
ΧΡΙCΤΟΥ Α.Χ.Α. ΕΤΕΛΗΟΘΗ
Ο ΠΗΡΓΟC ΤΗC ΥΠΕΡΕΒΛΟΓΗΜΕΝΗC ΔΕCΠΗΝΗC
ΗΜΩΝ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΚΑΙ ΑΗΠΑΡΘΕΝΟΥ ΜΑΡΙΑC ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΛΕ(ΟΝ)ΤΗΟΥ, Ο ΑΝΑΚΕΝΗΤΗC ΚΗΡ-ΑΡCΕΝΙΟC ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟC
ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΑΔΕΛΦΩ(Ν) ΠΑΠΑ ΚΗΡ-ΜΑΚΑΡΗΟ ΚΕ Ο ΑΔΕΛΦΟC ΠΑΡΘΕΝΙΟC ΗΕΡΟΔΙΑΚΟΝ ΚΕ ΧΤΗΤΟΡ»
Η παραπάνω επιγραφή παρέχει πληροφορίες για
τους κτήτορες και μοναχούς της Μονής, αλλά αποκαλύπτει με τα ορθογραφικά λάθη
της, την αμάθεια του τεχνίτη"
Σήμερα ο Πύργος βρίσκεται σε πολύ καλή κατάσταση. Οι εσωτερικοί του
χώροι πολλές φορές φιλοξενούν επισκέπτες και προσκυνητές της Μονής. Πράγματι θα έχει μεγάλο ενδιαφέρον η
αποκατάσταση στην αρχική του μορφή. Κάτι που ίσως αποκαλύψει κι άλλα χρήσιμα
στοιχεία για την ανοικοδόμησή του, τη χρήση και την ιστορία του.