Του Παντελή Γαβρίλη
Αγαπητές/οί
κυρίες/οι,
Με την ευκαιρία της ομιλίας-συζήτησης της 20ης Μαΐου
με θέμα «Ο φιλελληνισμός τότε και τώρα», παρακαλώ να δεχθείτε και να
κοινοποιήσετε τα παρακάτω:
ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ,… ΝΑ ΓΙΝΟΥΜΕ ΦΙΛΕΛΛΗΝΕΣ ΤΟΥ ΕΑΥΤΟΥ ΜΑΣ
Το πρωί της Κυριακής 20 Μαΐου, ήμουν κι εγώ ανάμεσα σ’
αυτούς που παρακολούθησαν την πράγματι ενδιαφέρουσα ομιλία-συζήτηση που
διοργάνωσε ο σύλλογος Ενεργών Πολιτών Αίγινας, με θέμα «Ο φιλελληνισμός τότε
και τώρα» και ομιλητές τους κ.κ. Βερέμη, Κονταργύρη, Ολάγια και με συντονιστή
της συζήτησης και ομιλητή τον κ. Ποταμιάνο. Το αξιόλογο πάνελ των ομιλητών,
κάνοντας μια χρονική αναδρομή, παρουσίασε αρκετούς από τους κατά καιρούς
φιλέλληνες της πατρίδας μας, φθάνοντας μέχρι τα σημερινά φιλελληνικά κινήματα
και τις παγκόσμιες δηλώσεις συμπαράστασης προς την Ελλάδα των γκρίζων ημερών
μας, προκαλώντας ερωτήσεις, τοποθετήσεις και σχόλια από το όντως σοβαρό και
υψηλού ενδιαφέροντος κοινό, για να κλείσει τελικά ο κύκλος της εκδήλωσης με τις
δευτερολογίες-απαντήσεις των πάντα ευγενικών ομιλητών. Με την ευκαιρία λοιπόν
αυτής της διεξαχθείσης εκδήλωσης, θα ήθελα να εκφράσω κάποιες σχετικές και ίσως
ουσιαστικές –οι αναγνώστες θα το κρίνουν- σκέψεις.
Είναι γεγονός, ότι κάθε λαός –μη εξαιρουμένου του
Ελληνικού- ευχαριστιέται, παρηγορείται και ικανοποιείται το πατριωτικό του
αίσθημα, όταν ιδιαίτερα σε δύσκολους καιρούς μεμονωμένα άτομα, ομάδες και
οργανώσεις άλλων χωρών του εκφράζουν συμπαράσταση και διάθεση βοήθειας. Όμως,
αυτό που πρέπει να έχει μεγαλύτερη σημασία, τουλάχιστον για μας τους Έλληνες,
δεν είναι τόσο το να ικανοποιούνται τα παραπάνω αισθήματα ή η εκμετάλλευση του
φιλελληνισμού προς όφελός μας, όσο το να εξερευνήσουμε σε βάθος αυτές τις
φιλίες, να διδαχθούμε από αυτήν την εξερεύνηση, να διορθώσουμε τα λάθη μας και
να προαχθούμε σαν λαός. Να γίνουμε καλύτεροι.
Όπως πολύ σωστά διευκρινίστηκε και από τους ομιλητές,
όλοι αυτοί οι φίλοι της Ελλάδας κινούνται είτε από ιδιοτέλεια είτε από
ανιδιοτέλεια, όπως όμως ακριβώς το ίδιο κάνουν και οι λεγόμενοι ανθέλληνες.
Κατά τη γνώμη μου λοιπόν, αν κάπου πρέπει να εστιάσουμε για να βελτιωθούμε σαν
λαός, αυτό είναι το δίπολο φιλελληνισμός-ανθελληνισμός σε συνδυασμό με τους
ιδιοτελείς ή ανιδιοτελείς λόγους αυτών, γιατί μόνον έτσι μπορούμε να βγάλουμε
αρκετά χρήσιμα συμπεράσματα.
Στην περίπτωση του ιδιοτελούς φιλελληνισμού, ενώ
φαίνεται να υποστηρίζει τα συμφέροντά μας, εν τούτοις δεν πρέπει να έχει κανένα
άλλο ενδιαφέρον για όλους μας. Το βασικό κίνητρο των φιλελλήνων αυτής της
κατηγορίας είναι πρωτευόντως η προώθηση των συμφερόντων των χωρών τους και
δευτερευόντως της χώρας μας, μόνο και μόνο επειδή συνέπεσε να ταιριάζουν.
Παράδειγμα, οι «φιλέλληνες» επενδυτές –ξεπούλημα για ένα κομμάτι ψωμί- σε μια
καταχρεωμένη χώρα. Πολύ εύκολα μπορεί να μεταπηδήσουν σε στυγνό ανθελληνισμό,
όταν οι συνθήκες αλλάξουν. Πρόκειται στην ουσία για επικαρπία της μεταξύ μας
σχέσης και όχι για φιλία.
Όσο για τον ιδιοτελή ανθελληνισμό, επίσης δεν πρέπει
να μας απασχολεί σοβαρά, καθώς για ανάλογους λόγους, όταν οι συνθήκες γίνουν
ευνοϊκές για μας, το ίδιο εύκολα μπορεί να μετατραπεί σε ενθουσιώδη
φιλελληνισμό. Παράδειγμα, οι «ανθελληνικές» ξένες τράπεζες που αρνούνται να μας
δανείσουν ακόμη και χαμηλότοκα, φοβούμενοι μη χάσουν τα λεφτά τους. Μόλις η
Ελλάδα συνέλθει, οι πρώην «ανθελληνικές» και πλέον «φιλελληνικές» τράπεζες θα
συνωστίζονται πια θα μας πρωτοδανίσει. Πάλι θα πρόκειται για επικαρπία της
σχέσης και όχι για φιλία.
Εκεί που πρέπει να επικεντρωθούμε, είναι στον
ανιδιοτελή, γνήσιο φιλελληνισμό αλλά και ανθελληνισμό και να προσπαθήσουμε να
διδαχθούμε. Οι φιλέλληνες που δεν θέλουν να εξαργυρώσουν την φιλία μας, έχουν
«μαγνητιστεί» από εμάς τους Έλληνες λόγω κάποιων θετικών, καλών χαρακτηριστικών
μας. Ποια είναι αυτά; Ο λαμπρός αρχαίος πολιτισμός μας; Οι συμπατριώτες μας που
όπου πάνε διαπρέπουν; Η ευγένεια και η εγκαρδιότητα που δείχνουμε στους
αλλοδαπούς επισκέπτες μας; Ο καταγάλανος ουρανός, ο φωτεινότατος ήλιος και τα
αμέτρητα γραφικά νησιά μας με τις παραλίες και τα ηλιοβασιλέματά τους; Σίγουρα
είναι όλα αυτά, μα πιο πολύ είναι κάποια μοναδικά καλά που έχει ο καθένας μας
μέσα του και πρέπει να τα συνειδητοποιήσει, να τα ενισχύσει και να τα χαρίσει
στους φίλους ακόμα πιο απλόχερα.
Επιπλέον, οι ανιδιοτελείς ανθέλληνες, αυτοί που
κρατούν αρνητική στάση απέναντί μας όχι λόγω κάποιου συμφέροντός τους, άραγε γιατί
το κάνουν; Μήπως γιατί ενοχλήθηκαν από κακές συμπεριφορές μας; Επειδή φοβήθηκαν
από φανατισμένες διαδηλώσεις ενάντια στον λαό τους ή επειδή πικράθηκαν από την
έπαρσή μας όπως με το «όταν εμείς διδάσκαμε πολιτισμό, εσείς ήσασταν
ανεβασμένοι στα δέντρα και τρώγατε μπανάνες»; Μήπως από την αισχροκέρδεια που
δείχνουν πολλοί συμπατριώτες μας όταν δουν τουρίστες στο μαγαζί τους λες και
είναι κορόιδα ή μήπως από τους σωρούς σκουπιδιών στους δρόμους; Μήπως, γιατί
όταν έρθουν να δουν τα μουσεία μας ή θελήσουν να μετακινηθούν με καράβια και
αεροπλάνα, αυτά έχουν καταληφθεί από συνδικαλιστές και απεργούς; Σίγουρα είναι
όλα αυτά, μα πιο πολύ είναι κάποια μοναδικά κακά που έχει ο καθένας μας μέσα
του και πρέπει να τα συνειδητοποιήσει, να τα διορθώσει και να γίνει καλύτερος.
Οι φιλέλληνες κι οι ανθέλληνες βρίσκονται «μέσα μας».
Εμείς ευθυνόμαστε για όλα και απλώς οι άλλοι, σαν καθρέπτες, αντανακλούν το
«πρόσωπό» μας. Πρέπει πρώτοι, επιτέλους, εμείς να μάθουμε να αγαπάμε και να
σεβόμαστε όχι μόνο τον στενό αλλά και τον ευρύ εαυτό μας, δηλαδή τον γείτονά
μας, τον συμπατριώτη μας, τις πόλεις μας, την ύπαιθρό μας, τα εργοστάσιά μας
και μετά να περιμένουμε από τους άλλους να τα αγαπήσουν και να τα σεβαστούν κι
αυτοί. Πρέπει κάποτε, επιτέλους, εμείς οι Έλληνες να γίνουμε φιλέλληνες του
εαυτού μας.
Παντελής Γαβρίλης
Μαθηματικός, Εκπαιδευτικός 1ου Γ/σιου Αίγινας
Σύμβουλος Επαγγελματικού Προσανατολισμού