Πηγάδια στην Αίγινα.

 Η  κουβέντα  γύρω από τα πηγάδια,  μας έφερε  στο νου  τα παλαιά πηγάδια  της Αίγινας από  τα οποία  υδρευόταν σχεδόν όλο  το νησί. Αναφερόμαστε σε  ιστορικά πλέον πηγάδια  τα οποία μαζί με  τις στέρνες, τις σουβάλες, τα παλαιά  υδραγωγεία και  τους χείμαρρους αποτελούσαν  ένα  δίκτυο ύδρευσης ικανό για τις ανάγκες  της εποχής εκείνης.

   Τα  θέματα αυτά  ήταν αντικείμενα μελέτης  σε δύο εργασίες  της Περιβαλλοντικής Ομάδας  του 2^ου Γυμνασίου, «Υδάτινη οικονομία, πηγές – πηγάδια» (Σχολική χρονιά 1997 -1998)  και  «Μικρά ποτάμια – χείμαρροι και υγρότοποι στην Αίγινα» (Σχολική χρονιά 2012 -2013).

    Από την πρώτη  εργασία  παραθέτουμε  ένα μικρό απόσπασμα, διότι το θέμα  του νερού ήταν και παραμένει πάντα  επίκαιρο στην Αίγινα.

« Η πόλη  της  Αίγινας και ολόκληρο το νησί είναι γεμάτο από πηγάδια. Κυρίως συναντούμε πηγάδια στις πεδινές περιοχές και ιδιαίτερα  στο Βόρειο, βορειοδυτικό, δυτικό και νοτιοδυτικό τμήμα  του νησιού καθώς επίσης και στις εσωτερικές λεκάνες του Κοντού και  του Μεσαγρού.

   Τα  περισσότερα πηγάδια διέθεταν γλυφό νερό. Πηγάδια με καλό νερό υπήρχαν στην περιοχή «Λιβάδι» που τροφοδοτούσαν και την πόλη της Αίγινας. Το  νερό επαρκούσε για τις καθημερινές ανάγκες. Άλλωστε το βάθος τους ήταν μικρό και δεν υπερέβαινε συνήθως τα 20 με 30 μέτρα.

Στον κατάλογο των παλαιών πηγαδιών της Αίγινας συγκαταλέγονται τα εξής:

Το «αφεντικό ή αγαπονέρι»  στον Ασώματο, το «Βαθυφρέας»  στο Μεσαγρό, του «Γιουρούκου» στο Μεριστό, του «Ηρειώτη»  στην Κολόνα, η «΄Αργελος»  στην Περιβόλα, του «Καλαφάτη»  στο Λεόντι, του «Κουρέντη» στην Παλιαχώρα, του «Κουτρίτσα» στον Άγιο Δημήτριο, του «Βουρκάνου» στον Ασώματο, του «Μαρνά» στην Κυψέλη, του «Ποριατάδο» στην Κυψέλη, το «Πηγαδάκι» στην Καβουρόπετρα, στα γλυκά νερά του «Πίγκου» βόρεια του Κυβερνείου, του «Ροδατσάνου» στην Κυψέλη, του «Φαντάδου» στο Λιβάδι, του «Φουρτού» στην Παχιοράχη.

  Κοντά  σε αυτά που είναι πολύ παλιά όπως δείχνουν και οι ονομασίες  τους, έχουν προστεθεί αρκετά νεότερα που ανοίχτηκαν κατά  τη διάρκεια  του 20^ου αιώνα. Τις τελευταίες δεκαετίες οι μεγάλες ανάγκες νερού, οδήγησαν τους καλλιεργητές να ανοίξουν πηγάδια στα χωράφια  που  φύτευαν φιστικιές. Έτσι είναι πολύ συνηθισμένη η εικόνα μεγάλων ή μικρών πηγαδιών  να δεσπόζει στο κέντρο ενός μεγάλου κτήματος με φιστικιές.

  Τις  τελευταίες  δεκαετίες η αυξημένη κατανάλωση νερού, λόγω των πολλών εξοχικών κατοικιών με τη δημιουργία μεγάλων ή μικρών κήπων, η ύπαρξη πισίνων αλλά  και η αύξηση  του πληθυσμού του νησιού και της επιχειρηματικής δραστηριότητας, οδήγησε το Δήμο, τις κοινότητες και κάποιους ιδιώτες στη διάνοιξη γεωτρήσεων  που μπορεί να επέφεραν κάποιο αποτέλεσμα, ωστόσο στράγγισαν τα πηγάδια από  το δικό  τους νερό. Αποτέλεσμα αυτής της εξέλιξης ήταν πολλά παραδοσιακά και νεότερα  πηγάδια  να στερέψουν.

   Δυστυχώς πολλοί ιδιοκτήτες μετέτρεψαν αυτά τα πηγάδια  σε  βόθρους. Αποτέλεσμα αυτής της απερισκεψίας ήταν  η μόλυνση  του υδροφόρου ορίζοντα.

 Σήμερα  δεν δίνονται άδειες  για τη διάνοιξη νέων πηγαδιών γιατί η Αίγινα θεωρείται κορεσμένη από πηγάδια.

   Πολλά από τα εναπομείναντα πηγάδια είναι κλειστά, κάποια  διακοσμούν τους κήπους των σπιτιών, ενώ λιγοστά έχουν νερό.

  Με  τα πηγάδια  συνδεόταν άμεσα  το παραδοσιακό επάγγελμα  των πηγαδάδων  και  των  παραδοσιακών νερουλάδων  που μετέφεραν νερό με κάρα και ζώα  για την ύδρευση σπιτιών και αγρών. Σήμερα και τα δύο επαγγέλματα έχουν εκλείψει"

   Οι  εργασίες  των μαθητών βρίσκονται στη Δημόσια Βιβλιοθήκη  της Αίγινας. Περισσότερα στοιχεία μπορεί κάποιος να αντλήσει από  τα βιβλία  της Γ.Κουλικούρδη: "ΑΙΓΙΝΑ 1"  και  του κ.Κ. Σταμάτη: "ΑΙΓΙΝΑ 1"