Μετά την καταιγίδα πάντα βγαίνει το ουράνιο τόξο. Ο Οκτώβριος με τις πρώτες λιακάδες του έρχεται να γιατρέψει τις πληγές από το ξαφνικό χειμώνιασμα του καιρού. Ένας μήνας ήσυχος, ήρεμος, παρηγορητικός, λυτρωτικός. Έτσι τον ονειρευόμαστε. Έτσι προσδοκούμε αυτόν τον μήνα.
Τούτες τις ήσυχες μέρες του Οκτώβρη η θάλασσα παίρνει τις μεγάλες
ανάσες της μετά το βουητό του καλοκαιριού. Στις παραλίες ελάχιστοι αλλά
πιστοί οι εραστές της, στα ανοιχτά πλεούμενα παντός μεγέθους να
αρμενίζουν ξένοιαστα σε φθινοπρωρινές ρότες.
Ένα καλοκαίρι που επιμένει γλυκά. Που δεν θέλει να μας αποχωριστεί. Που
έχει κερδίσει την παράταση και οδεύει - καλώς εχόντων των πραγμάτων -
μέχρι του Αγίου Δημητρίου.
Ο λαός αναφέρει τούτο το καλοκαίρι, ως "καλοκαιράκι του Αγίου
Δημητρίου" ή πιό λαϊκά ως "γαιδουροκαλόκαιρο". Ευτυχείς όσοι κατορθώνουν
να το απολαμβάνουν σε αυτήν την υπέροχη γωνιά του κόσμου που λέγεται
Ελλάδα.
Ο Οκτώβριος ότι κι αν κάνει δεν θα παύσει να είναι ένας
μήνας μεταβατικός ή αν θέλετε προθάλαμος για τον επερχόμενο χειμώνα. Η γιορτή του
στρατιωτικού αγίου των πρώτων αιώνων του χριστιανισμού είναι μια γιορτή
ορόσημο για τις γεωργικές και κτηνοτροφικές εργασίες.
Ειδικά για τους κτηνοτρόφους σήμαινε το τέλος της παραμονής τους στα
βουνά και την αρχή της πολυήμερης πορείας τους προς τα χειμαδιά των
κάμπων. Στα ορεινά ξαναγύριζαν έξι μήνες μετά, του Αγίου Γεωργίου. Κάτι
ανάλογο παρατηρούμε και στην Ελληνική Μυθολογία. Η Περσεφόνη
ξαναγυρίζει στα άραχλα σκοτάδια του Άδη, αφήνοντας πίσω της τη Δήμητρα
να ολοφύρεται μόνη της για την απώλεια. Η τελευταία για να εκδικηθεί
φέρνει στους ανθρώπους το χειμώνα. Και τα χρυσάνθεμα - τα
'αγιοδημητριάτικα" που ανθίζουν αυτή την εποχή τα θεωρούν κάποιοι
πένθιμα λουλούδια γιατί σύμφωνα με μια λαογραφική ερμηνεία,
εμφανίζονται για να παρηγορήσουν τη Δήμητρα για την αποχώρηση της κόρης
της στον Άδη.
Ο λαός θέλησε να ξορκίσει το φόβο για τον επερχόμενο χειμώνα, αλλά
και θέλησε να συνεχίσει αρχαίες δοξασίες μέσα στη νέα χριστιανική
πραγματικότητα. Όπως και να έχει το πράγμα οι μεγάλες γιορτές "γράφουν"
μέσα στη ζωή των ανθρώπων, νοηματίζουν την καθημερινότητα και
καθορίζουν τις εργασίες.