Μια σπάνια θαλασσογραφία της Αίγινας μας έστειλε η κ. Αννίτα Χαρτοφύλακα - Λεούση. Μια εικόνα που αποτυπώνει σημεία της Αίγινας που έχουμε ξεχάσει. Διακρίνουμε το "Μπούρτζι" στη σημερινή θέση του ΝΟΑ, το φάρο στο λιμάνι δίπλα στον Άη- Νικόλα , ένα ιδιαίτερο κτίσμα και το λόφο της Κολώνας. Παραθέτουμε λίγα στοιχεία για το ζωγράφο.
Της Αννίτας Χαρτοφύλακα - Λεούση
Ο Ιωάννης Αλταμούρας (1852 -1878) ήταν έλληνας ζωγράφος του
19ου αι., ο οποίος διακρίθηκε κυρίως για τις θαλασσογραφίες του. Πατέρας του
ήταν ο ιταλός ζωγράφος και επαναστάτης Φραντσέσκο Σαβέριο Αλταμούρα (Francesco Saverio
Altamura) και μητέρα του η σπετσιώτισα αρχοντοπούλα και πρώτη ελληνίδα ζωγράφος Ελένη Μπούκουρα - Αλταμούρα.
Όταν ο Ιωάννης ήταν επτά ετών, ο πατέρας του
εγκατέλειψε την οικογένειά του. Η μητέρα του πήρε τον Ιωάννη και την μικρότερη
αδελφή του Σοφία και εγκαταστάθηκε στην Αθήνα προκειμένου να εξασφαλίσει την
διαβίωση της οικογένειας. Από τα παιδικά
του χρόνια, ο Ιωάννης έδειξε την έμφυτη κλίση του προς τη ζωγραφική. Έγινε
δεκτός στην Σχολή των Τεχνών (την μετέπειτα Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της
Αθήνας όπου μελέτησε ζωγραφική κοντά στον Νικηφόρο Λύτρα την διετία 1871 -1871.
Με υποτροφία του βασιλιά Γεωργίου του Α΄ συνέχισε τις σπουδές του στη Κοπεγχάγη
την περίοδο 1873 – 1876 κοντά στον Καρλ Φρέντερικ Σόρενσεν (Carl Frederik
Sørensen). Το 1875 και ενώ βρίσκονταν ακόμα στην Κοπεγχάγη έστειλε στην έκθεση
των Ολυμπίων στην Αθήνα το έργο του Το λιμάνι της Κοπεγχάγης, για το
οποίο τιμήθηκε με αργυρό μετάλλιο β΄ τάξεως.
Με την
επιστροφή του στην Ελλάδα
άνοιξε εργαστήριο ζωγραφικής στην Αθήνα ενώ η φήμη του άρχισε να αυξάνεται.
Δυστυχώς, προσβλήθηκε από φυματίωση πέθανε το 1878 σε ηλικία μόνον 26 ετών. Ο
θάνατός του και ο θάνατος της αδελφής του, που είχε συμβεί λίγα χρόνια πριν —
επίσης από φυματίωση — οδήγησε την μητέρα του στον νευρικό κλονισμό και την
τρέλα.
Πεθαίνοντας
νέος, ο Ιωάννης Αλταμούρας άφησε πίσω του λίγα αλλά αξιοθαύμαστα ζωγραφικά
έργα. Οι θαλασσογραφίες του δείχνουν ένα ταλέντο τουλάχιστον ισάξιο του άλλου
μεγάλου θαλασσογράφου του 19ου αι., του Κωσταντίνου Βολανάκη το 1878 χρονιά του
θανάτου του, δύο πολεμικές θαλασσογραφίες του — η Πυρπόληση της πρώτης
οθωμανικής φρεγάτας στην Ερεσό από τον Παπανικολή και η Ναυμαχία του
ναυάρχου Μιαούλη εναντίον δύο οθωμανικών φρεγατών στην είσοδο της Πάτρας —
παρουσιάστηκαν στην Διεθνή Έκθεση του Παρισιού. Ο δεύτερος πίνακας
παρουσιάστηκε και στην Έκθεση Μνημείων του Ιερού Αγώνα στο Πολυτεχνείο της
Αθήνας το 1884. Τέλος, μία θαλασσογραφία του παρουσιάστηκε στην Διεθνή Έκθεση της
Ρώμης το 1911.
Αν και οι
τεχνοκριτικοί τον κατατάσσουν στην ακαδημαϊκή «Σχολή του Μονάχου» εντούτοις η
φωτεινότητα των έργων του, ο ανοιχτός ορίζοντας και η κίνηση δείχνουν ότι ο
Αλταμούρας είχε αρχίσει να ξεπερνάει την αυστηρή τελειότητα του ακαδημαϊσμού
και να στρέφεται προς τον ιμπρεσιονισμό.