Πολλές οι εικόνες του Ασώτου

  Ο Άσωτος είναι ίσως η πιο γνωστή φιγούρα  της Βίβλου. Γνωστή όσο και τραγική.

Πολλές φράσεις ή εικόνες που χρησιμοποιούμε κυριολεκτικά ή μεταφορικά στην καθημερινότητα μας αποδεικνύουν πόσο βαθιά ριζωμένες  είναι στη ζωή μας. Πόσο έχουν ποτίσει το είναι μας, τις συνήθειες, τις αντιλήψεις, τη στάση μας απέναντι στη ζωή ή στον συνάνθρωπο.

Φράσεις βγαλμένες μέσα από  τη ζωή της Εκκλησίας, το Ευαγγέλιο, τα κείμενα  των ύμνων, διανθίζουν το λόγο μας και δεικνύουν πόσο ο λαός είχε  αποκτήσει θρησκευτικό γραμματισμό. Πόσο τα εκκλησιαστικά  γεγονότα, οι εορτές, τα πρόσωπα της Βίβλου, το έχουν επηρεάσει πνευματικά και πολιτιστικά.

Οι φράσεις "άνοιξε το Τριώδιο" ή  η  λέξη "άσωτος" με  την οποία χαρακτηρίζουμε κάποιον είναι ένα παράδειγμα  των όσων αναφέρουμε.

Κυριακή του Ασώτου σήμερα, δεύτερη Κυριακή του Τριωδίου όπου μας παρουσιάζεται η σωστή ή λανθασμένη  τοποθέτηση μας  - στάση απέναντι στο Θεό. Γιατί αυτό είναι και το νόημα αυτών των Κυριακών. Η υπενθύμιση της σωστής στάσης μας απέναντι στο Θεό και τον συνάνθρωπο, η οποία εκφράζεται με την ταπείνωση  του Τελώνη, τη μετάνοια  του Ασώτου και όχι  την υπερηφάνεια  του Φαρισαίου και τη σκληρή στάση του μεγάλου αδελφού του Ασώτου.

   Αν μπούμε στον πειρασμό να αναζητήσουμε εικόνες του Άσωτου Υιού στον οποίο είναι αφιερωμένη η σημερινή Κυριακή τότε θα βρεθούμε μπροστά σε μια μεγάλη γκάμα εικόνων και πινάκων  ζωγραφικής που πολύ ρεαλιστικά αλλά με έντονη τάση ρομαντισμού απεικονίζουν τη γνωστή ιστορία του Ευαγγελίου.

  Ο λόγος λοιπόν σήμερα για τον Άσωτο Υιό, μια κορυφαία μορφή  των Ευαγγελικών κειμένων. Λένε οι μεγάλοι Θεολόγοι πως αν χανόταν το κείμενο της Αγίας Γραφής και βρίσκαμε μόνο τη σελίδα με την ιστορία του Ασώτου Υιού, αυτό θα ήταν αρκετό για να γνωρίσουμε το Θεό. Η παραβολή του Ασώτου αποτελεί σύνοψη, συμπύκνωση, όλου του Ευαγγελίου. Είναι η καρδιά της διδασκαλίας του Χριστού, διότι μέσα από αυτήν γνωρίζουμε ποιός είναι ο Θεός και ποιά η στάση του απέναντι μας, αλλά κυρίως πως εμείς μπορούμε να τον ψάξουμε, να τον αναζητήσουμε και εν τέλει να τον συναντήσουμε.

   Η πρώτη εικόνα που παρουσιάζουμε είναι πολύ ενδιαφέρουσα αν και δεν προέρχεται από τη βυζαντινή αγιογραφική παράδοση, όπως καμία από αυτές που συνοδεύουν το σημείωμά μας. Απεικονίζει όλο το μέγεθος της απόγνωσης, της μοναξιάς και της κατάντιας αυτού του παιδιού που ρακένδυτο και ανυπόδητο βόσκει χοίρους ενώ στο βάθος διακρίνεται η πρότερη βασιλική βιωτή του.

  Η εικόνα συγχρόνως αποκτά φοβερή επικαιρότητα αν αναλογισθούμε τη σημερινή ζοφερή κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει πολλοί συνάνθρωποί μας.

   Λίγες σκέψεις  για  την ιστορία του Ασώτου δανειζόμαστε από άρθρο του δ. Γρηγόριου Φραγκάκη έτσι όπως δημοσιεύτηκε στο Amen.gr

 

"Γνωστή και στην τελευταία γωνιά του Χριστιανικού κόσμου «του Ασώτου η παραβολή». Θεωρείται κεντρικό της θέμα από πολλούς η μεγάλη μετάνοια του Άσωτου γιου. Μετανόησε ανάμεσα στα χαρούπια των χοίρων και στις δυστυχίες που «γέννησε» η ασύνετη ζωή του. Κάπου εκεί, στο έσχατο σημείο του εξευτελισμού και της προσωπικής του διαπόμπευσης, η ψυχή του, θέλοντας και μη, προσανατολίστηκε στον Οίκο του Πατέρα.

Γενικό το φαινόμενο. Λέμε πως σήμερα δυστυχούμε. Το ορθό είναι να πούμε πως και σήμερα δυστυχούμε. Η δυστυχία, αδελφοί μου, δυστυχώς δεν εγκαταλείπει έτσι εύκολα τις γενιές των ανθρώπων, δε γνωρίζει εποχές. Συμπορεύεται με κάθε λανθασμένη, με κάθε άστοχη επιλογή του. Με απλά λόγια η δυστυχία είναι εκείνη που κρύβεται πίσω από κάθε αμαρτία. Δεν είναι απαραίτητο ο κάθε αμαρτωλός να είναι και δυστυχισμένος στην καθημερινότητά μας. Ίσα -  ίσα. Βλέπουμε περιπτώσεις ανθρώπων των οποίων η ζωή, ίσως και η δική μας, δεν έχει σε τίποτε να ζηλέψει από αυτήν του Άσωτου γιου πριν μετανοήσει.  Καμία ενόχληση δεν αισθανόμαστε από τον τρόπο της ζωής μας. Εφ΄όσον έχουμε τα υλικά αγαθά που μας κάνουν αρεστούς στους γύρω μας, εφ΄ όσον ζούμε όπως θέλουμε χωρίς αιδώ και συστολή, χωρίς να σκεφτόμαστε τίποτε περισσότερο από την ικανοποίηση του εαυτού μας, δίχως να νοσταλγούμε το πατρικό σπίτι (τη Βασιλεία του Θεού)  που εγκαταλείψαμε για να περάσουμε καλά, τότε τί ανάγκη έχουμε; Δε μας λείπει απολύτως τίποτε.

Αφού είναι έτσι τα πράγματα, γιατί όλοι δυστυχούμε; Διότι, αδελφοί μου, η αμαρτία ενώ έχει ένδυμα αστραφτερό, ευωδιές από όλες τις απολαύσεις αυτού του κόσμου και ήχους από τις «Σειρήνες» κάθε επίγειου αγαθού εντούτοις κρύβει υπό την επιφάνειά της τα βάθη της άρνησης του Θεού, τη δυσωδία της αποστασίας και τις κραυγές αγωνίας όταν η παράσταση φθάνει στο τέλος της. Πώς αλλιώς να παρομοιάσει κανείς την αναχώρηση από την Πρόνοια του Θεού; Πρόκειται για μια καλό σκηνοθετημένη παράσταση η οποία, όσο διαρκεί, μας «τέρπει» και μας παρακινεί να ξεχνούμε το πραγματικό νόημα της ζωής μας. Στο τελευταίο χειροκρότημα, όμως, όταν «πέσει η αυλαία» της ζωής μας, θα συνειδητοποιήσουμε πως αφήσαμε μια ολόκληρη ζωή μακριά από τον Χριστό για να ζήσουμε ένα τελικά κακόγουστο θέατρο χωρίς ωφέλιμο δίδαγμα. Τί τραγικό! Και έρχεται εκείνη η φοβερή ώρα που κυλιόμαστε με δάκρυα, με πόνους, με ασθένειες, με αγωνίες, με βάσανα, με κλαυθμούς στο βούρκο που μας οδήγησαν οι επιλογές μας. Όμως, μη μείνουμε εκεί.

Αν είναι κάτι να κρατήσουμε από την παραβολή αυτή του Ασώτου, αδελφοί μου, ας είναι τούτο: Όσο χαμηλά κι αν φθάσουμε με τις επιλογές μας, όσο βαριά κι αν αμαρτήσουμε, όσο κι  αν απαρνηθούμε τον Θεό με λόγια και με έργα ας μην ξεχάσουμε ποτέ, ας θυμόμαστε πάντοτε, πως σε εκείνο το ευλογημένο, το στοργικό, το ζεστό, το πατρικό μας σπίτι δυο μάτια ακόμη περιμένουν με πόνο, με ενδιαφέρον, με μακροθυμία, με ειλικρινή και αμέτρητη αγάπη. Περιμένουν όχι τόσο το να φτάσουμε στο σπίτι όσο το να δουν ότι κάνουμε βήμα προς αυτό. Τότε η Πατρική φιγούρα αφού μας δει, ακόμη και από απόσταση, πρώτη θα τρέξει με ευσπλαχνία να μας αγκαλιάσει, να μας καταφιλήσει, να μας συγχωρέσει, να μας ντύσει με τα ρούχα τα βασιλικά. Αυτόν τον μεγάλο και μοναδικό Θεό έχουμε, αγαπητοί μου. «Οικτίρμονα και ελεήμονα, μακρόθυμο και πολυέλεο». Τέτοιου Πατέρα είμαστε παιδιά γνήσια. Κοντά Του μόνο θα συναντήσουμε το πρόσωπο της αληθινής ευτυχίας, εκείνης που σιγοκαίει εσωτερικά στη γήινη πραγματικότητα και που θεριεύει όταν κάθε τι άλλο δε θα μας συνοδεύει πια".