Τρίτη 3 Οκτωβρίου 2023

Εκδήλωση για τον ιατρό "Παύλο τον Αιγινήτη" από το περιοδικό "Αιγιναία"

 

Με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον παρακολούθησαν για περίπου δύο ώρες το βράδυ του Σαββάτου 30 Σεπτεμβρίου στην αυλή του Λαογραφικού Μουσείου Αίγινας, οι ακροατές  τους τέσσερις ομιλητές της εκδήλωσης που διοργάνωσε το πολιτιστικό περιοδικό "Αιγιναία" για  το βυζαντινό ιατρό "Παύλο τον Αιγινήτη"

Η εκδήλωση με  τίτλο: "Από το Βυζάντιο και τον Ισλαμικό κόσμο στη Δύση, το έργο του γιατρού Παύλου Αιγινήτη"  συγκέντρωσε ικανό αριθμό θεατών και θα μπορούσε κάλλιστα να χαρακτηριστεί ως μια "ιατρική εσπερίδα", αφού τα όσα ακούστηκαν τόσο για την προσωπικότητα του γιατρού όσο και οι ειδικές ιατρικές πληροφορίες, θα μπορούσαν να αποτελέσουν υλικό εισηγήσεων σε ένα ιατρικό συνέδριο ή ημερίδα.
Το πρόσωπο και το άκρως σημαντικό έργο του Αιγινήτη γιατρού που έζησε  τον 7ο αιώνα στο Βυζάντιο φώτισαν με τις εισηγήσεις  τους οι:


Γιώργος Καλόφωνος, ιστορικός - βυζαντινολόγος
Γιώργος Μπόγρης, ορθοπεδικός -χειρούργος, Διευθυντής της "Αιγιναίας"
Αγαμέμνων Τσελίκας, φιλόλογος - παλαιογράφος - Ινστιτούτο "Αρέθας"
Γιάννης Χριστιανίδης καθηγητής  Ιστορίας Αρχαίας Επιστήμης του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Την εκδήλωση συντόνισε ο κ. Κώστας Γαβρόγλου καθηγητής Πανεπιστημίου και πρώην Υπουργός Παιδείας.

Ας δούμε μερικές σύντομες πληροφορίες για τη ζωή και το έργο του Παύλου του Αιγινήτη από παλαιότερη ανάρτησή μας  το 2013


    Στις  αρχές  του 7ου  αιώνα  μ.Χ. γεννήθηκε στην Αίγινα ένας από τους  πιο φημισμένους Έλληνες γιατρούς. Το νησί της Αίγινας ανήκε τότε στην Βυζαντινή αυτοκρατορία και δεν κατείχε σπουδαία θέση μια που η παλιά του δόξα είχε σχεδόν λησμονηθεί. Η μικρή και ασήμαντη Αίγινα υπαγόταν στην επαρχία της Αχαίας, με πρωτεύουσα την Κόρινθο, στην οποία ανήκε και εκκλησιαστικά. Αργότερα εντάχθηκε στο θέμα της Ελλάδας., για το οποίο οι Βυζαντινοί δεν έδιναν καμιά  ιδιαίτερη σημασία. Ο  Παύλος εγκαταλείπει το νησί του και εγκαθίσταται στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου όπου λαμβάνει σπουδαία μόρφωση. Η αγάπη  του για την ιατρική επιστήμη τον  αναδεικνύει σε μέγα χειρούργο  και ερευνητή για την εποχή του. Υπήρξε ο τελευταίος μεγάλος εγκυκλοπαιδιστής της αρχαίας Ελληνικής Ιατρικής. Το έργο του «Επιτομής Ιατρικής βιβλία επτά» περιέχει  σχεδόν κάθε ιατρική γνώση της εποχής του. Για τη συγγραφή του έργου του βασίστηκε σε μεγάλη έκταση στις συγγραφές προγενέστερων Ελλήνων γιατρών όπως του Γαληνού, του Ορειβασίου και του Αετίου. Τα  βιβλία του εντυπωσιάζουν με τον τρόπο γραφής και τις παρατηρήσεις του, που είναι σαν να τις έγραψε σύγχρονος  γιατρός. Ως γυναικολόγος  συνέδεσε την Ελληνική και Αραβική Ιατρική. Με την κατάληψη της Αιγύπτου από τους Άραβες το 641, το έργο του μεταφράζεται στην Αραβική με το τίτλο «Συλλογή Πλειάδων». Ειδικά το έκτο από τα επτά βιβλία του που είναι η πιο εμπεριστατωμένη χειρουργική που διασώθηκε από όλη την αρχαιότητα, αντιγράφτηκε από τον περίφημο Άραβα γιατρό και χειρούργο  Αλμπουκασίμ από την Κορδούη , τον επιλεγόμενο και «Ιπποκράτη» της Αραβικής ιατρικής. Το βιβλίο αυτό κατόπιν μεταφράστηκε από τον   Grimm το 1519 από τα Αραβικά στα Λατινικά και έφερε την  επανάσταση στη Δύση. Ξανατυπώθηκε στα Λατινικά το 1541 και χρησιμοποιήθηκε ως βάση για την συγγραφή των «πέντε βιβλίων της χειρουργικής» του πατέρα της Γαλλικής χειρουργικής  Ambroise Pare.

     Συνεπώς μέσω των  λατινικών μεταφράσεων της αραβικής χειρουργικής ο Παύλος ο Αιγινήτης γίνεται η κινητήριος δύναμη για την αναγέννηση της χειρουργικής στη Δύση. Ο Παύλος  περιγράφει με κάθε λεπτομέρεια λιθοτομές, τρυπανισμούς, αμυγδαλεκτομές, παρακεντήσεις του θώρακα και της κοιλίας, αφαιρεί το μαστό σε περίπτωση καρκίνου, καλύπτει όλο το φάσμα της οφθαλμιατρικής και της στρατιωτικής ιατρικής. Στις εγχειρήσεις βουβωνοκήλης συστήνει να αφαιρεθεί ο όρχις. Τούτο γίνεται συνήθεια στους  Άραβες και συνεχίζεται στη Δύση το 16ο  και 17ο αιώνα. Μετά τον   7ο  αιώνα, που  έζησε ο Παύλος, ενώ υπάρχουν καταξιωμένοι γιατροί  δε βρίσκουμε πιά μεγάλους συγγραφείς – χειρούργους.
   Το έργο του  Παύλου  του Αιγινήτη συνέβαλε στην πρόοδο της Βυζαντινής και Ευρωπαικής Ιατρικής, αφού το έργο μεταφράστηκε καταρχήν στα Αραβικά  και κατόπιν σε πολλές  ευρωπαϊκές γλώσσες, λόγω της διδασκαλίας του έργου του στις ιατρικές σχολές του Μονπελιέ. Επίσης μέρος από το έργο του Παύλου του Αιγινήτη έχει διασωθεί σε χειρόγραφα στο Άγιον  Όρος, στις βιβλιοθήκες της  Ι.Μ. Μεγίστης Λαύρας[3] και στη Ι. Μ. Ιβήρων, ακόμα στην Πατριαρχική Βιβλιοθήκη των Ιεροσολύμων και στη βιβλιοθήκη Αλεξίου Κολυβά.
   Ο σημερινός μελετητής αλλά  και  κάθε απλός Αιγινήτης που επιθυμεί να γνωρίσει αυτή τη μεγάλη  και  άγνωστη πνευματική προσωπικότητα του νησιού μπορεί  να ανατρέξει  στο διαδίκτυο και στην  διεύθυνση: «Paul  from  Aegina» ή  να  πληκτρολογήσει  στο Google και στη σελίδα : wwwKaraberopoulos.gr, καθώς επίσης και στη σελίδα:  www.  paroron,gr.