Η Ελλάδα είναι ίσως η μόνη χώρα στην Ευρώπη που
αντί να γιορτάζει την απελευθέρωσή της και το τέλος του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου
γιορτάζει την είσοδό της σε αυτόν. Η βασική αιτία είναι ότι μετά την κατοχή από
τους Γερμανούς ακολούθησε ο σπαρακτικός εμφύλιος πόλεμος που δίχασε τους
Έλληνες. Μια άλλη αιτία είναι ότι το 1940-41 ο ελληνικός λαός με το «ΌΧΙ»
σηματοδότησε την αντίσταση απέναντι στον Άξονα πετυχαίνοντας μάλιστα και την
πρώτη νίκη εναντίον του και συγκεκριμένα εναντίον των Ιταλών.
Η εβδομάδα από τις 12 έως τις 19 Οκτωβρίου 1944
ήταν μια από τις πιο σημαντικές στον 20ο αιώνα σε επίπεδο συμβολισμού αλλά και
γεγονότων. Στις 12 Οκτωβρίου τα γερμανικά στρατεύματα ξεκινούν την αποχώρησή
τους από την Αθήνα. Ο γερμανός διοικητής Φέλμι προσπάθησε να προετοιμάσει το
έδαφος για την ομαλή έξοδο των γερμανικών στρατευμάτων διαρρέοντας ότι δεν θα
υπάρξουν καταστροφές στην επαρχία κατά την αποχώρηση. Πρόλαβαν όμως οι γερμανοί
και εκτέλεσαν πατριώτες στο Δαφνί πριν φύγουν μαζί με κάποιους συνεργάτες
διερμηνείς τους.
Ο ελληνικός λαός βγήκε στους δρόμους
πανηγυρίζοντας για το τέλος της τετράχρονης τυραννίας αποδίδοντας φόρο τιμής σε
όλους όσους αγωνίστηκαν και θυσιάστηκαν για την πολυπόθητη ελευθερία. Στην
Αθήνα μέχρι να φθάσει η κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας με πρωθυπουργό τον Γεώργιο
Παπανδρέου ο Άγγελος Έβερτ αρχηγός της αστυνομίας και σωτήρας πολλών Εβραίων
ήταν άτυπα ο μεταβατικός διοικητής της πόλης. Σιγά-σιγά κατέφθαναν τα μέλη της
κυβέρνησης από το Κάιρο, οι στρατηγοί Κατσώτας και Σαράφης, ένοπλα τμήματα του
ΕΛΑΣ άγγλοι στρατιώτες.
Στις 18 Οκτωβρίου 1944 ο Γεώργιος Παπανδρέου
ύψωσε την ελληνική σημαία στον ιστό της Ακρόπολης που για χρόνια κυμάτιζε η
σβάστικα. Ο έλληνας πρωθυπουργός μίλησε για την αυτοθυσία των Ελλήνων αλλά και
για την ανάγκη να υπάρξει εθνική ομοψυχία αφού τα μηνύματα για την επερχόμενη
καταστροφή είχαν ήδη φανεί από το συνέδριο του Λιβάνου. Κανείς βέβαια δεν ήταν
άμοιρος ευθυνών.
Όλοι οι συντελεστές της συμμαχικής νίκης και όχι
μόνο είχαν μιλήσει με τα καλύτερα λόγια για την αντίσταση των Ελλήνων. Η χώρα
είχε καταστραφεί οικονομικά, δημογραφικά και οι υποδομές της βρίσκονταν σε
άθλια κατάσταση. Η απελευθέρωση έδωσε έναν αέρα αισιοδοξίας για την επόμενη
μέρα. Όπως είχε γράψει ο Γιώργος Σεφέρης για την απελευθέρωση: «Η πιο όμορφη, η
πιο ελαφριά μέρα του κόσμου».
