Δημοσιεύουμε ξανά το κείμενο για τις Αποκριές στην παλιά Αίγινα λόγω των ημερών.
Να
κι ένας Ντηνιακός πέντε τρίχες είχε αυτός
Ντηνιακέ
μου πολυγένη από πούθε κατεβαίνεις;
Απ’
την πόλη κατεβαίνω και στη Βενετιά πηγαίνω
Πάω
να ψωνίσω χτένια που με φάγανε τα χτένια.
(παραδοσιακό αποκριάτικο
τραγούδι της Αίγινας από το αρχείο της Μέλπω – Μερλιέ, Ιστορικό και Λαογραφικό
Μουσείο Αίγινας)
Το παραπάνω είναι ένα κωμικό τραγούδι της
Αίγινας. Τις αποκριές (όπως και σε όλη την Ελλάδα) γίνονταν πολλά γλέντια στο
νησί μας. Οι μασκαράδες, οι ονομαστοί μουσούδοι ήταν άνθρωποι αλλόκοτα ντυμένοι
με παλιόρουχα, μουντζούρες στο πρόσωπο, κρεμασμένα τσουβάλια στην πλάτη, που
προκαλούσαν το γέλιο στους μεγάλους και τον τρόμο στα παιδιά. Όλοι οι
νοικοκυραίοι τους περίμεναν να τους επισκεφτούν, να τους κεράσουν ένα ποτήρι
κρασί και με τα καμώματά τους να γελάσουν με τη ψυχή τους. Τα αποκριάτικα
τραγούδια τα τραγουδούσαν και τα χόρευαν από την Κυριακή του «Τελώνη και του
Φαρισαίου», ως την Καθαρή Δευτέρα. Τότε
άρχιζε και επίσημα η νηστεία για το Πάσχα. Όλη αυτή η περίοδος – γνωστή ως
Τριώδιο - οι Αιγινήτες έπιναν και
γλεντούσαν.
Την Τσικνοπέμπτη τα μαγκάλια και οι φουφούδες
άναβαν σε όλη τη γειτονιά και με τα
κρεατικά που ψήνονταν μοσχοβολούσε η γειτονιά μέχρι αργά το βράδυ. Την Κυριακή
της Κρεατοφάγου η σπιτική γάλισα ή γάλος (γνωστή γαλοπούλα και το αρσενικό της)
ή η κότα για τις φτωχότερες οικογένειες πρωταγωνιστούσαν στο τραπέζι. Την
Τυρνοβδομάδα το κρέας «έφευγε» από τις κουζίνες.
Οι καυτές μακαρονάδες με το μπόλικο σπιτικό βούτυρο και τυρί, οι γαλόπιτες, τα
ρυζόγαλα, οι τυρόπιτες είχαν την τιμητική τους. Αυτά μέχρι να έρθει η Καθαρά
Δευτέρα. Οι Αιγινήτες εκείνη την ημέρα μετακόμιζαν στη θάλασσα. Λαγάνες, ελιές,
κρεμμύδια, βολβοί, κριθινές κουλούρες και η «ταμιτσάνα» με το κρασί, συνόδευε
το γεύμα της ημέρας.
Ο παραδοσιακός χαρταετός φτιαγμένος από
λαδόκολες που κολλούσαν με ψαρόκολλα
(μείγμα νερού και αλευριού) πάνω σε ξύλα ή καλάμια, έκαναν τους μικρούς να
ξεφαντώνουν. Οι τσακωμοί για το ποιος είχε τα καλύτερα ζύγια, την πιο μακριά
ουρά και τα πιο όμορφα «σκουλαρίκια» στο αετό του, ήταν μεγαλειώδεις. Αργά το
βράδυ γυρνούσαν στα σπίτια τους, το γλέντι όμως συνεχιζόταν. Οι πεταλίδες και
τα καβουράκια που είχαν συλλεχθεί από τη θάλασσα, γίνονταν σπουδαίος μεζές στις
ξυλόσομπες και βέβαια το κρασί έρεε άφθονο…. Οι ταχινόσουπες, ο σιμιγδαλένιος
χαλβάς, τα γιαπράκια, οι λαχανίδες ήταν μέρος της βασικής διατροφής μέχρι το
Πάσχα.
Απλά χρόνια, απλοί άνθρωποι, μεγάλη παράδοση,
ήθη και έθιμα όμορφα που προσπαθούν να μην τα ξεχάσουν οι μεγάλοι αλλά να τα γνωρίσουμε και να τα συνεχίσουμε εμείς
τα παιδιά.