Με 28 μόλις μέρες ο μήνας που ξημέρωσε. Όχι άδικα λοιπόν του έχουμε φορτώσει πολλά. Ο Φεβρουάριος λοιπόν ή αλλιώς Φλεβάρης ή και Κουτσοφλέβαρος είναι ένας αγαπητός μήνας για πολλούς ανθρώπους. Ένας μήνας αρκετά χειμωνιάτικος με χιόνια αλλά και λιακάδες, με πολλά νερά και κρύο. Ωστόσο δεν παύει να είναι και γενναιόδωρος. Μας γεμίζει γιορτές όπως είναι οι αποκριές. Μας χαρίζει τα μπουμπούκια της αμυγδαλιάς και μας κλείνει το μάτι με τις πρώτες μεγάλες λιακάδες. Η μέρα ήδη έχει μεγαλώσει και οι δουλειές στη φύση προκόβουν.
Όμως ας τα δούμε καλύτερα διαβάζοντας τα όσα γράφει στο βιβλίο της η κ. Λίνα Μπόγρη - Πετρίτου: "Τα λέμε και στην Αίγινα"
Φεβρουάριος, δεύτερος μήνας του χρόνου στο Γρηγοριανό ημερολόγιο και τελευταίος του χειμώνα με 28 ημέρες και με 29 κάθε τέσσερα χρόνια. Το όνομά του προέρχεται από το λατινικό ρήμα februare = εξαγνίζω, καθαρίζω, γιατί το μήνα αυτό γίνονταν στη Ρώμη καθαρτήριες γιορτές για τους νεκρούς.
Εμείς στα ψυχοσάββατα του Φλεβάρη πηγαίνουμε κόλλυβα (στάρι) στην εκκλησία για τις ψυχές.
Ο λαός μας τον είπε Φλεβάρη, επειδή από τις πολλές βροχές ανοίγει τις φλέβες του (τις «φλέβες» της γης) και γεμίζει με νερά τον κόσμο!-Του Φλεβάρη είπαν να βρέξει κι αλησμόνησε να πάψει.
-Φλεβάρη, φλέβες μ’ άνοιξες.
-Ο Φλεβάρης με νερό, λούτσα μπαίνει στο χορό, γιατί μέσα στο Φλεβάρη συνήθως πέφτουν οι Απόκριες και έτσι πολλοί είναι εκείνοι που τον λένε μήνα χορευταρά και ξένοιαστο.
Είναι ο πιο μικρός μήνας του χρόνου σε διάρκεια, γι’ αυτό και τον ονόμασαν Κουτσοφλέβαρο!
Αν και για όλα φταίνε οι Ρωμαίοι! Από τη μια οι αλλαγές στα ημερολόγια (από το Ιουλιανό - παλιό- με το ηλιακό έτος, στο Γρηγοριανό -νέο- με το σεληνιακό έτος), κι από την άλλη για να μην υστερεί ο μήνας Αύγουστος που ήταν αφιερωμένος στον Οκταβιανό Αύγουστο, από τον Ιούλιο που ήταν αφιερωμένος στον Ιούλιο Καίσαρα, τον άφησαν με… 28 ημέρες!
Στη λαϊκή μας παράδοση όμως οι ιστορίες είναι διαφορετικές:
«Ο Μάρτης θέλησε να τιμωρήσει τη γριά, όταν καυχήθηκε πως δεν τον φοβάται πια με τα κρύα του, αφού είχε φτάσει στις 29 ο μήνας και τα κατσικάκια της γεννήθηκαν κι ήταν μια χαρά,
-Πριτς, Μάρτη μου, πάρ’ τα κατσικάκια σου, λέγεται ότι του είπε, κι αυτός ζήτησε και πήρε δανεικές δυο μέρες από τον αδερφό του, τον Φλεβάρη. Έτσι έκανε τις δικές του τριάντα μία, κι έφερε τόση κακοκαιρία και παγωνιά, που για να γλυτώσει η καημένη η γριά αναποδογύρισε το μεγάλο λεβέτι (σιδερένιο καζάνι) και χώθηκε από κάτω!
Ο Μάρτης τα κατάφερε κι έκανε το δικό του, δεν κράτησε όμως το λόγο του κι επιστροφή δεν έγινε στη χάρη που ’χε ζητήσει.
«Δανεικά κι αγύριστα», δηλαδή, όπως σοφά χαρακτηρίζει ανάλογες περιπτώσεις ο λαός μας, και ο καημένος ο Φλεβάρης έμεινε λειψός με όλες κι όλες 28 μέρες! Κάθε τέσσερα χρόνια όμως, που κάνουνε τη μεγάλη σύναξη τα δώδεκα αδέρφια, ο γέρο-πατέρας τους τους βάζει να φιλιώσουνε. Ο Μάρτης γυρίζει μόνο τη μια μέρα πίσω, θυμωμένος όμως με τον Αύγουστο που δεν δίνει κι αυτός τη δική του, αποφασίζει τελικά να μη τη δώσει. Τούτα τα νιτερέσα και οι γκρίνιες με τα «χρεωμένα» αδέρφια αλλά και το παράπονο του άλλου που μένει λειψός, μας κάνουνε το χρόνο δίσεχτο, κακότυχο δηλαδή, όλοι τονε φυλάγονται κι ούτε που πρέπει να φυτεύουνε, να χτίζουνε, να παντρεύονται…»
-Το Φλεβάρη μη φυτέψεις ούτε να στεφανωθείς.
Τρίτη μέρα μη δουλέψεις. Σάββατο μη στολιστείς.
Για τις «λειψές» ημέρες του Φλεβάρη αλλά και τον άστατο καιρό του, ο λαός μας έχει μια δική του ιστορία:
«Κάποια χρονιά που στ’ αμπέλια η σοδειά ήτανε φτωχική και το κρασί λιγοστό, τρία απ’ τα παιδιά του γέρο- Χρόνου, ο Γενάρης, ο Φλεβάρης κι ο Μάρτης, είπανε να κάνουνε σιρμαγιά με το κρασί τους, και να το βάλουνε σ’ ένα μεγάλο βαρέλι. Και για να είναι όλα σωστά και νοικοκυρεμένα βάλανε τρεις κάνουλες να παίρνει ο καθένας από τη δική του, για να μη «ρίχνει» τους άλλους! Πρώτος έριξε το κρασί του στο βαρέλι ο Φλεβάρης, έβαλε την κάνουλα κάτω κάτω, επειδή ήτανε ο πιο κοντακιανός και ζήτησε να τραβήξει πρώτος.
Μόνο που… παρατράβηξε και δεν τους άφησε κόμπο! Θυμώσανε με το δίκιο τους τα άλλα δυο αδέλφια και, για να τον τιμωρήσουνε, του πήρανε από μια μέρα και τον άφησαν με 28! Και επειδή το μεθύσι του ήτανε μεγάλο, αφού «κατέβασε» όλο το βαρέλι, πού να’ χει μυαλό να κουμαντάρει με τάξη και φρόνηση… τις καιρικές συνθήκες, για τούτο ο καιρός είναι άστατος!»
Μήνας των αμπελιών για τους αγρότες μας και «κλαδευτής». Το μήνα ανοίγει ο Άγιος Τρύφωνας, προστάτης των αμπελιών, που εικονίζεται
μ’ ένα κλαδευτήρι στο χέρι.
Κανείς δε δουλεύει στ’ αμπέλια εκείνη την ημέρα!
-Φλεβάρης κουτσοφλέβαρος και του τσαπιού ο μήνας.
-Όταν ανθίσει η αμυγδαλιά, αγρότες πάρτε τα τσαπιά.
Οι αγρότες μας θέλουν το μήνα με χιόνια γιατί,
-Το χιόνι του Φλεβάρη γεμίζει το αμπάρι.
-Χιόνια του Φλεβαριού, χρυσάφι του καλοκαιριού.
Aλλά και με βροχές από τη δεύτερη κιόλας ημέρα του, που γιορτάζουμε την Υπαπαντή του Χριστού.
-Πεπαντή καλοβρεμμένη, με κοφίνια γιομισμένη.
Και ημέρα προτροπής για την έγκαιρη προετοιμασία της μεγάλης γιορτής, της Ανάστασης του Χριστού (να υφάνουν στον αργαλειό το ύφασμα για τα ρούχα της Λαμπρής):
-Πεπαντή, Πεπαντή, βάλε το πανί στ’ αντί,
αλλά και μετεωρολογικών παρατηρήσεων:
-Καλοκαιριά της Παπαντής, Μαρτιάτικος χειμώνας,
που σημαίνει ότι ο χειμώνας είναι ακόμα πίσω. Λένε, επίσης:
-Ζεστός Φλεβάρης, Πάσχα παγωμένο.
-Καλώς τον Κουτσοφλέβαρο, που ήρθε κούτσα κούτσα
κι απ’ τις πολλές του τις βροχές τα κάνει όλα λούτσα.
Όλος δε ο μήνας κρίνεται από τις τρεις πρώτες ημέρες του, για το αν θα επακολουθήσει καλοκαιρία ή κακοκαιρία και λένε,
-Τρεις καλές, όλες καλές. Τρεις κακές, όλες κακές.
Όπως και να ’χει όμως από τα μέσα του μήνα ο καιρός είναι πιο ζεστός,
-Στις 15 του Φλεβάρη βαρεί τ’ άλογο ποδάρι ή
-Στις 15 του Φλεβάρη θα ζεσταθεί το νύχι του βοδιού.
-Όταν γελάει ο Φλεβάρης, γελάει καλύτερα κι από καλοκαίρι.
Μήνας που φέρνει την ξενοιασιά και τους χορούς με το άνοιγμα του Τριώδιου, με τους μουσούδους (μασκαράδες), με τον Καρνάβαλο, και συμβουλεύουν:
-Αποκριές στο σπίτι σου, και Λαμπριά όπου λάχει.