Η εκκλησία του Αγίου Χαραλάμπους, μια από τις μεγαλύτερες του λόφου, μας υποδέχεται στην Παλαιά
Χώρα. Θα έλεγε κανείς ότι προαναγγέλει στον επισκέπτη το θαυμαστό χώρο
της Μεσαιωνικής καστροπολιτείας.
Ο Άγιος Χαράλαμπος είναι μια δίχωρη θα έλεγε κανείς δίκλιτη εκκλησούλα
με κεραμοσκεπή βρίσκεται κάτω από το δρόμο που οδηγεί στην Παλιαχώρα
καθώς ανεβαίνουμε από τον Άγιο Νεκτάριο. Μοιάζει ξεκομμένη από τον
υπόλοιπο βράχο, σχεδόν στο περιθώριο της παλιάς πολιτείας.
Αυτό που προκαλεί το θαυμασμό του επισκέπτη είναι όχι μόνο το μέγεθος
του ναού και η εσωτερική διαρρύθμιση αλλά η ευπρέπεια, η τάξη που
δείχνει ότι ο ναός φροντίζεται και δεν έχει εγκαταλειφθεί.
Σημαντικές επίσης είναι οι τοιχογραφίες των Ιεραρχών οι οποίες
βρίσκονται σε πολύ καλή κατάσταση και είναι λαικής τεχνοτροπίας.
Θυμίζουν έντονα τις αντίστοιχες της Χρυσολεόντισσας και του ναού του
Αγίου Διονυσίου της Παχιοράχης. Ασφαλώς πολύ νεότερες άλλων στις
εκκλησίες του λόφου.
.
Ο ναός έχει δεχθεί τη φροντίδα της
Αρχαιολογικής υπηρεσίας .Πέρα από τα
αρχιτεκτονικά στοιχεία που μπορεί κάποιος να βρει στο βιβλίο του κ. Σ.
Δημητρακόπουλου: "Χριστιανική Αίγινα" σελ.427-429, αυτό που
εντυπωσιάζει είναι η πληροφορία ότι ο Άγιος Χαράλαμπος λειτούργησε
κάποτε ως μοναστήρι, προφανώς μικρό ησυχαστήριο. Σχετική μνεία γίνεται
από τον μητροπολίτη Αίγινης Σαμουήλ σε αναφορά του στην Ιερά Σύνοδο το
1834. Τέλος στη νότια πλευρά του ναού υπάρχει ο τάφος του υποτακτικού
και συνεργάτη του Αγίου Νεκταρίου Κωστή Σακκόπουλου. Παλιότερα ο ναός
είχε εντοιχισμένη επιγραφή που ανέγραφε "Όρος τεμένους Αθηναίης" η οποία
φυλάσσεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αίγινας.