Πόσοι άραγε γνωρίζουν ότι ο ναός της Επισκοπής, ο κεντρικός ναός της Παλαιάς Χώρας, η έδρα του επισκόπου Αγίου Διονυσίου, εορτάζει σήμερα 8 Σεπτεμβρίου, ημέρα που η Εκκλησία εορτάζει το "Γενέσιον" της Θεοτόκου.
Ο επιβλητικός ναός της Επισκοπής με τον υπέροχο οκταγωνικό τρούλο βρίσκεται στη βορειοδυτική πλευρά του λόφου και είναι ορατός από μεγάλη απόσταση χάρη στο μέγεθος του και στην περίοπτη θέση του. Σήμερα δεσπόζει στην κατεστραμμένη πολιτεία και ξεχωρίζει μέσα στα χαλάσματα και τα ερείπια της μαρτυρικής καστροπολιτείας.
Σύμφωνα με τον μελετητή της Παλαιάς Χώρας Ν. Μουτσόπουλο ο σημερινός ναός δεν είναι ο αρχικός. Ο πρώτος ναός ήταν του 14ου - 15ου αιώνα, ο δεύτερος του 15ου - 16ου και ο σημερινός, τρίτος κατά σειρά ανάγεται στο 1610, όπως μαρτυρεί και επιγραφή στην αψίδα της εισόδου.
Στο εσωτερικό του ναού συναντάμε πολύ όμορφες αγιογραφίες του 1610 που έχουν ιστορηθεί από τον Αθηναίο αγιογράφο Δημήτριο. Υπάρχουν πολλές παραστάσεις σε πολύ καλή κατάσταση, ωστόσο εντυπωσιάζει ο "Παντοκράτορας" στον τρούλο που περιβάλλεται από ένα θαλασσί φόντο.
Το 1908 ο Μίλλερ έγραψε σχετικά: " Οι αραιοί κάτοικοι των σκορπισμένων μικρών χωριών τελούν τις λειτουργίες τους μια φορά το χρόνο, όταν οι θρήσκοι νησιώτες μαζεύονται γύρω από το θαυματουργό πηγάδι στην εκκλησία της Παναγίας για να πανηγυρίσουν τιμητικά τα γενέθλια της Παρθένου"
Ο ναός λοιπόν αρχικά ήταν αφιερωμένος στο "Γενέσιον" της Θεοτόκου και πανηγύριζε στις 8 Σεπτεμβρίου. Μετά την αγιοποίηση του Αγίου Διονυσίου και επειδή ο Άγιος είχε ως έδρα του αυτόν τον ναό επικράτησε να ονομάζεται και "Άγιος Διονύσιος"
Στο ναό αυτό μνημονεύεται ότι λειτουργούσε συχνά ο Άγιος Νεκτάριος.
Στον περίβολο και κάτω από τα πεύκα συναντάμε το μικρό θρονάκι από το οποίο ο Άγιος Διονύσιος κήρυττε στους κατοίκους ενώ μια μικρή πέτρινη σκάλα οδηγεί στο κελί του Αγίου.
