Η Νέα Μονή Χίου είναι συνδεδεμένη άρρηκτα με τα πρώτα μοναχικά και ιερατικά βήματα του Αγίου Νεκταρίου. Είναι ένα από τα αξιολογότερα βυζαντινά μνημεία της Ελλάδας που βρίσκεται κυριολεκτικά στην καρδιά του νησιού προφυλαγμένο μέσα στα βουνά και οχυρωμένο ώστε να προστατεύεται από τους αλλόθρησκους κατακτητές.
Το μοναστήρι έχει ιδρυθεί το 1042 και έχει να παρουσιάσει έναν πλούτο ψηφιδογράφησης μέσα στο καθολικό του, καθώς και έργα εκκλησιαστικής γλυπτικής και μικροτεχνίας, αγιογραφίας. Στο μουσείο του φυλάσσονται έγγραφα, σκεύη, άμφια που μαρτυρούν την ιστορία και τον πλούτο της μονής καθώς και την ευεργετική παρουσία του για το νησί και τους κατοίκους του.
Αν παραθέτουμε αυτό το σημείο, το κάνουμε γιατί με αφορμή την εορτή της ανακομιδής των λειψάνων του Αγίου Νεκταρίου (3 Σεπτεμβρίου) ο νους μας γυρίζει στα πρώτα βήματα του Αγίου και στη δράση του στο νησί της Χίου.
Ο Άγιος μετά την Κωνσταντινούπολη έρχεται στη Χίο το 1866 σε νεαρή ηλικία και αναλαμβάνει καθήκοντα διδασκάλου στο χωριό Λιθί.
Την περίοδο της διαμονής του στη Χίο ,κείρεται μοναχός στην Ιερά Μονή Χίου και λαμβάνει το όνομα Λάζαρος. Στις 15 Ιανουαρίου του 1877 χειροτονείται διάκονος και ονομάζεται Νεκτάριος, από τον Μητροπολίτη Χίου Γρηγόριο και αναλαμβάνει κατόπιν τη Γραμματεία της Ιεράς Μητροπόλεως Χίου.
Σήμερα στην είσοδο του χωριού στο Λιθί συναντάμε το κομψό αυτό ναΐδριο του Αγίου Νεκταρίου.
