Ξημερώνοντας του Σταυρού στην Παλαιά Χώρα.

                                  

 Μια από τις μεγαλύτερες  εορτές  της Ορθοδοξίας, είναι αυτή της Ύψωσης του Τιμίου Σταυρού. Η Εκκλησία φέρνει στη μνήμη μας την εύρεση  του Τιμίου Σταυρού από τη μητέρα του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Ελένη στα Ιεροσόλυμα.

Η Αγία Ελένη πραγματοποίησε ένα δύσκολο  για την εποχή εκείνη ταξίδι από την Κωνσταντινούπολη στα Ιεροσόλυμα προκειμένου να αναζητήσει  το Τίμιο Ξύλο. Σε ανάμνηση αυτού του γεγονότος η Εκκλησία εορτάζει σήμερα το Σταυρό, μοιράζοντας κλωνάρια βασιλικού στους πιστούς της, μια που βασιλικός είχε φυτρώσει γύρω από το Σταυρό όταν η Ελένη τον βρήκε.

   Η εορτή αυτή από τις σημαντικότερες του εορταστικού κύκλου της Εκκλησίας είναι και ημέρα αυστηρής νηστείας για τους πιστούς, όπως και κάθε εορτή που έχει αναφορά στο Τίμιο Σταυρό, όπως αντίστοιχα είναι η Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως ή η Μεγάλη Παρασκευή.

 Στην Παλαιά Χώρα της Αίγινας διατηρείται ένα από τα μεγαλύτερα  και παλαιότερα πανηγύρια της Αίγινας, αυτό της Ύψωσης του Τιμίου Σταυρού. Προσκυνητές από όλη την Αίγινα συρρέουν από το βράδυ και συμμετέχουν στον πανηγυρικό εσπερινό αλλά και ανήμερα της εορτής στον Όρθρο και στη Θ. Λειτουργία. Στο προαύλιο χώρο του ναού στήνεται μεγάλο πανηγύρι με παραδοσιακά όργανα από ντόπιους κυρίως οργανοπαίχτες.

  Το εκκλησάκι του Σταυρού είναι το πρώτο που συναντά ο επισκέπτης ανηφορίζοντας το λόφο της Παλαιάς Χώρας. Θα λέγαμε καλύτερα ότι είναι αυτό που υποδέχεται τον επισκέπτη και προσκυνητή της Παλαιάς Χώρας, στην είσοδο του. Ο ναός μονόχωρη βασιλική είναι ίσως ο καλύτερα διατηρημένος ναΐσκος του λόφου κι αυτό οφείελται στο γεγονός ότι λειτουργείται συχνά. Ανήκει στην ενορία του Βαθέος. Συμπληρωματικά να αναφέρουμε ότι όλα τα εκκλησάκια της Παλαιάς Χώρας ανήκουν σε τρεις ενορίες, των Ασωμάτων, του Μεσαγρού και του Βαθέος.

Σήμερα ο ναός έχει υποστεί φθορές από το χρόνο. Εμφανή τα σημάδια με  τη ρωγμή να μεγαλώνει και να δημιουργεί κίνδυνο για "άνοιγμα"  του κτιρίου.

Η ανάγκη αποκατάστασης και συντήρησης είναι άμεσε  και σε αυτή την κατεύθυνση κινείται ο εφημέριος του Βαθέος μια που το εκκλησάκι ανήκει εκκλησιαστικά στην ενορία του Βαθέος.

 

Με την εορτή του Σταυρού συνδέονται πολλά έθιμα. Ένα από αυτά είναι τo έθιμο του "Λειδινού" που γινόταν στην Παλαιά Χώρα κάθε Σεπτέμβριο και σήμαινε το τέλος του καλοκαιριού. Σήμερα αναβιώνει στις αρχές  Σεπτεμβρίου από το Μορφωτικό Σύλλογο Κυψέλης στην πλατεία  του χωριού.

   .