Ένας χώρος μνήμης και θυσίας της νεότερης ιστορίας του τόπου μας πρέπει να μείνει ανέγγιχτος και ερμητικά κλειστός σε κάθε απόπειρα προσβολής ή εμπορικής εκμετάλλευσης.
Ο χώρος των Οχυρών όπως απλά λέμε είναι ένας αγαπημένος και φιλικός χώρος για κάθε Αιγινήτη και επισκέπτη του νησιού μας.
Κάθε προσπάθεια αλλοίωσης του χώρου, ταφής της ιστορικής μνήμης και της ιστορίας είναι πράξη βεβήλωσης και προσβολής απέναντι στην ιστορία μας.
Έχουμε πολλές φορές ασχοληθεί με τα Ναυτικά Οχυρά της Πέρδικας και του Τούρλου. Το πράττουμε για άλλη μια φορά και για όσες χρειαστεί ακόμα.
Παραθέτουμε λοιπόν ένα σχετικό απόσπασμα από την εργασία («Ναυτικά Οχυρά και Παρατηρητήρια στην Αίγινα» )των μαθητών του 2ου Γυμνασίου για αυτό το θέμα
"Λίγα
μόλις χρόνια πριν την κήρυξη του Β΄ Παγκόσμιου πόλεμου, η
στρατιωτική ηγεσία της Ελλάδας συζητά και
προβληματίζεται για την καλύτερη οχύρωση της χώρας με την
δημιουργία και κατασκευή οχυρωματικών έργων. Σημαντικό μέρος της
οχύρωσης θα κατελάμβανε η ναυτική οχύρωση και προστασία των
λιμένων και των παράκτιων περιοχών της Ελλάδος.
Στην πραγματικότητα αν και το θέμα αυτό
απασχολούσε την Ελλάδα από το 1926, ουσιαστικές ενέργειες αναλήφθηκαν μόνο από
τα τέλη του 1935. Με Βασιλικό Διάταγμα της 20 –12 –
1935 καθορίστηκαν οι ακόλουθες Ναυτικές Αμυντικές Περιοχές,
υπό τη διοίκηση ανωτέρου διοικητικού Τοπικής Αμύνης. Συγκεκριμμένα
ορίστηκαν οι περιοχές της Δυτικής Ελλάδας, με έδρα την Πάτρα,
Κρήτης με έδρα τα Χανιά, Νοτίου Αιγαίου με έδρα τον Πειραιά,
Ευβοίας με έδρα την Χαλκίδα, Βορείου Αιγαίου με έδρα την
Θεσσαλονίκη και Ανατολικών Νήσων με έδρα την Χίο.
Την κατασκευή των αναγκαίων έργων ανέλαβαν
ειδικευμένοι αξιωματικοί και πολιτικοί μηχανικοί
στο Πυροβολικό και στις Οχυρώσεις.
Αναγκαία όμως κρίθηκε και η μετάκληση ξένων ειδικών συμβούλων
και μάλιστα Γερμανών.
Τον Δεκέμβριο του 1936 ήλθε απόστρατος Γερμανός
αντιναύαρχος για ένα μήνα και έδωσε τις πρώτες γενικές οδηγίες για
την παράκτια και αντιαεροπορική άμυνα.
Αργότερα έφθασαν δύο ακόμη Γερμανοί ειδικοί σύμβουλοι:
ένας ταγματάρχης του Μηχανικού και ένας πλωτάρχης
πυροβολητής οι οποίοι παρέμειναν στην Ελλάδα μέχρι το 1937.
Ακολούθως έγινε επιλογή στρατηγικών παραθαλάσσιων προσβάσεων,
στις οποίες με βάση τις οδηγίες των παραπάνω συμβούλων, σχεδιάστηκαν,
κατασκευάσθηκαν και εξοπλίστηκαν κατά την περίοδο 1937 –1940 από
ελληνικό προσωπικό, χρήματα και μέσα, τα παράκτια οχυρά.
Βασικά επρόκειτο για επάκτιες οχυρώσεις, οι οποίες σε
συνδυασμό με φράγματα ναρκών και ανθυποβρυχιακά δίκτυα –
φράγματα, εξασφάλιζαν εκείνη την εποχή την προστασία
των ζωτικότερων λιμένων, των ναυτικών βάσεων από
προσβολές πολεμικών πλοίων επιφανείας και υποβρυχίων.
Με την ύπαρξη των συγκεκριμμένων οχυρών δημιουργήθηκαν
εσωτερικοί θαλάσσιοι ασφαλείς δρόμοι στο
μεγαλύτερο τμήμα της Ελληνικής θάλασσας τόσο στο Ιόνιο όσο και
στο Αιγαίο, αλλά και σε κλειστούς κόλπους όπως είναι ο Κορινθιακός
, ο Σαρωνικός, ο Ευβοϊκός , ο Θερμαϊκός. Ενδεικτικά
αναφέρουμε τα ναυτικά οχυρά του Αράξου και του Ρίο στον
Πατραικό του Νοτίου και Βορείου Ευβοϊκού, του Μεγάλου Εμβόλου στη
Θεσσαλονίκη, τα οχυρά του Καραμπουρνού και Τούζλα, στον
Σαρωνικό, στα νησιά Φλέβες, και στην Αίγινα.
Στην Αίγινα κατασκευάστηκαν δύο οχυρά στο
Νότιο άκρο του νησιού κοντά στο χωριό Πέρδικα και στο
βορειοανατολικό άκρο του νησιού στην περιοχή Τούρλος. Τα
οχυρά ονομάστηκαν αντίστοιχα Νότιο Οχυρό Αίγινας [Ν.Ο.Α.]
και Βόρειο Οχυρό Αίγινας [Β.Ο.Α.].
Από αυτά το πιο επιβλητικό και εντυπωσιακό λόγω όγκου θέσης και
κατασκευής ήταν αυτό στην περιοχή του Τούρλου.
Η ύπαρξη των οχυρών αυτών στον Ελληνικό χώρο σε
συνδυασμό με τα φράγματα ναρκών , τα ανθυποβρυχιακά
δίκτυα -φράγματα εξασφάλιζαν την ασφαλή διέλευση των
πλοίων στο μεγαλύτερο θαλάσσιο χώρο του Ιονίου
και Αιγαίου πελάγους. Δημιουργήθηκαν έτσι ασφαλείς εσωτερικοί
θαλάσσιοι δρόμοι με αποτέλεσμα το 1940 οι θαλάσσιες μεταφορές
ελληνικών στρατευμάτων και εφοδίων να διεξάγεται χωρίς
εμπόδια και απώλειες με ευθύνη πάντοτε του Πολεμικού Ναυτικού.
Κάθε οχυρό εκτός από μεγάλα πολυβόλα, ταχυβόλα και πολυβόλα
διάφορων διαμετρημάτων, διέθετε πλήρεις υπόγειες ή ημιυπόγειες
προασπισμένες και θωρακισμένες εγκαταστάσεις, που στέγαζαν κεντρικό σταθμό
ηλεκτροπαραγωγής, πυριτιδαποθήκες, βληματαποθήκες, καταφύγια, θαλάμους φαγητού,
ύπνου και υγιεινής προσωπικού, σταθμούς τραυματιών. Στους επίγειους
εξοπλισμούς τα οχυρά διέθεταν επίσης προβολείς για έρευνες επιφανείας και
αέρος, διαστημόμετρα, σταθμούς διευθύνσεως βολής, κατευθυντήρες πυροβολικού
μεγάλου διαμετρήματος και αντιαεροπορικά .
Συμπληρωματικά προς τα παράκτια οχυρά είχαν
αναπτυχθεί στις προσβάσεις του Σαρωνικού , του Πατραϊκού, του
Νότιου και Βόρειου Ευβοϊκού φράγματα ναρκών και
ανθυποβρυχιακά δίκτυα, τα περισσότερα από τα οποία ήταν ελληνικής
κατασκευής.
Ο εξοπλισμός αυτός είχε αγοραστεί από το εξωτερικό
και κυρίως από την Γερμανία που δεχόταν παραγγελίες και πληρωμές σε
είδος, σε αντίθεση με άλλα ευρωπαϊκά κράτη που απαιτούσαν την
πληρωμή σε συνάλλαγμα.
Αξίζει εδώ να υπογραμμιστεί η δυσκολία της
προμήθειας πολεμικού υλικού εκείνα τα χρόνια που
η Ευρώπη ετοιμαζόταν για έναν ακόμη πόλεμο, αλλά και την
μεγάλη συμμετοχή της Γερμανίας στον σχεδιασμό, στην κατασκευή
και στον εξοπλισμό αυτών των οχυρών που μετά από λίγα χρόνια
θα έπεφταν στα χέρια του Γερμανικού στρατού ο οποίος θα τα
χρησιμοποιούσε ανάλογα?
Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειώσουμε
τον εντυπωσιακό εξοπλισμό του Βορείου Οχυρού της Αίγινας.
Εκεί στην κορυφή του βουνού εγκαταστάθηκαν οι δύο δίδυμοι
πύργοι των 12 ιντσών από το θωρηκτό ‘ΛΗΜΝΟΣ’, βάρους
900 τόνων ο καθένας. Επρόκειτο για τεχνικό άθλο των υπηρεσιών
του Πολεμικού Ναυτικού και τα σχόλια του τύπου της
εποχής εκείνης ήταν ιδιαίτερα κολακευτικά. Αποτελούσαν τίτλο
τιμής όχι μόνο για το Πολεμικό Ναυτικό αλλά και για την Ελληνική βιομηχανία
της εποχής.
Μαζί με τα παράκτια οχυρά , και την αντιαεροπορική
άμυνα, πλην του μετώπου του 1940, το Πολεμικό Ναυτικό είχε και την
ευθύνη, την επιμέλεια, οργάνωση, λειτουργία και αξιοποίηση
400 περίπου παρατηρητηρίων επιτηρήσεως θαλάσσης και
αέρος που αναπτύχθηκαν και λειτούργησαν
ικανοποιητικά σε διάφορα κρίσιμα σημεία ολόκληρης της
Ελλάδας.
Οι πληροφορίες από αυτά τα παρατηρητήρια
συγκεντρώνονταν στην Υπηρεσία Επιτηρήσεως Συναγερμού
Αέρος και Θαλάσσης που είχε εγκατασταθεί
στο υπόγειο καταφύγιο του Λυκαβηττού.
Τα παραπάνω οχυρωματικά έργα συμπλήρωναν την
θωράκιση της Ελλάδος μαζί με τα άλλα 20 οχυρά της
γραμμής Μεταξά στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα και τα οποία
κατασκευάστηκαν την ίδια περίπου περίοδο.
Τέλος αξίζει να αναφέρουμε ότι η επάκτια και
αντιαεροπορική άμυνα της Ελλάδας στον πόλεμο του 1940
ήταν πολύπλοκη, εκτεταμένη και αποτελεσματική".
·