Το εκκλησιαστικό γεγονός που δεν υπόκειται σε ανθρώπινους νόμους εορτάζεται σε χρόνο ενεστώτα, κάθε φορά, κάθε χρονιά που η εκκλησιαστική τάξη ορίζει. Μια τάξη που έχει σφυρηλατηθεί μέσα στους αιώνες και έχει σμιλευτεί από την άσκηση και τους αγώνες μυριάδων αγίων ψυχών.
Το Τριώδιο ως μεγάλο εκκλησιαστικό γεγονός, ως μια από τις σημαντικότερες περιόδους του εκκλησιαστικού χρόνου άρχεται σήμερα, με την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου. Το πνευματικό Τριώδιο ανοίγει σήμερα και ως τέτοιο γεγονός δεν διέπεται ή δεν υπαγορεύεται από διατάξεις, περιορισμούς, προβλεπόμενα μέτρα, συνθήκες. Είναι γεγονός που απευθύνεται στη ψυχή του κάθε πιστού. Είναι κατάσταση εσωτερική. Είναι μια μακρά περίοδος αγώνα και προετοιμασίας για την Ανάσταση.
Η πρώτη σελίδα του βιβλίου του Τριωδίου.
Οι μορφές που προβάλει η Εκκλησία σήμερα. Ο Τελώνης και ο Φαρισαίος.
Τριώδιο λέγεται λοιπόν η εποχή πριν από το Πάσχα, κατά την οποία η Εκκλησία μας προετοιμάζει για τον εορτασμό του Πάσχα.. Το Τριώδιο έχει πάρει την ονομασία του από το βιβλίο της Εκκλησίας που περιλαμβάνει την υμνολογία της περιόδου αυτής. Το βιβλίο του Τριωδίου ανοίγει το απόγευμα του Σαββάτου , στον Εσπερινό για την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου και κλείνει το Μεγάλο Σάββατο το βράδυ. Όλη αυτήν την εποχή ότι διαβάζουμε και ψάλλουμε στην Εκκλησία προέρχεται από αυτό το βιβλίο.
Κάθε Κυριακή του Τριωδίου η Εκκλησία με το ανάλογο Ευαγγελικό ανάγνωσμα, μας θυμίζει κάποιες αρετές τις οποίες πρέπει να αποκτήσουμε όπως:
- Την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου (η σημερινή) μας θυμίζει την ταπείνωση του Τελώνη.
- Την Κυριακή του Ασώτου μας θυμίζει την μετάνοια και την επιστροφή.
- Την Κυριακή της Αποκριάς μας θυμίζει την αγάπη, η οποία είναι το κριτήριο με το οποίο ο Θεός θα μας κρίνει κατά την Δευτέρα Παρουσία.
- Την Κυριακή της Τυροφάγου μας θυμίζει την συγχωρητικότητα και την συγνώμη.
Ειδικότερα τα σημερινά πρότυπα του Φαρισαίου και του Τελώνη πολλά μηνύματα κομίζουν στο σημερινό άνθρωπο. Ο μεν Φαρισαίος που χρησιμοποιεί την Εκκλησία ως πεδίο προβολής, αναγνώρισης και κοινωνικής αποδοχής. Στοχεύει στους ανθρώπους και όχι στο Θεό. Κατά βάθος θέλει να αρέσει περισσότερο στους ανθρώπους και όχι στο Θεό. Επιζητεί την καταξίωση και τον έπαινο των ανθρώπων. Ο δε Τελώνης κρύβεται από τους ανθρώπους. Εισέρχεται στο ναό για να ταπεινωθεί απέναντι στο Θεό. Δεν τον ενδιαφέρει η δημόσια εικόνα του, ούτε η προβολή, ούτε τα καλά λόγια που θα πουν γι' αυτόν οι άνθρωποι αν τον δουν να προσεύχεται στο ναό. Ο Τελώνης θέλει να τον προσέξει ο Θεός γι' αυτό ταπεινώνεται. Στοχεύει στην ουσία, στην αιωνιότητα και όχι στα πρόσκαιρα φώτα της ανθρώπινης κοινωνίας.
Ο πρώτος ξεχειλίζει από κομπασμό και περηφάνια, ο δεύτερος από απλότητα και ταπείνωση. Ο πρώτος υψώνει εαυτόν και συντρίβεται στα μάτια Θεού και ανθρώπων, ο δεύτερος ταπεινώνει εαυτόν και υψώνεται στα μάτια του Θεού.
