Βασιλείου Σκιάδα, θεολόγου
Η ορθόδοξος Εκκλησία έχει αφιερώσει την Β’
Κυριακή των νηστειών στον άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά, τον οποίο είδε ως συνεχιστή
της πατερικής παραδόσεως και του θριάμβου της Ορθοδοξίας. Είναι πάρα πολύ
βασικό για τον σύγχρονο άνθρωπο, που ταλανίζεται από την ποικιλώνυμη κρίση, ότι
μπορεί να γνωρίσει τον Θεό όχι διανοητικά η συναισθηματικά μέσα από
προτεσταντικά η δυτικά σχήματα, αλλά, μέσα από την αγιοπνευματική εμπειρία,
καθώς την έζησαν και τη δίδαξαν οι μεγάλοι Πατέρες της Εκκλησίας και μάλιστα ο
άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς.
Στοιχεία από τη ζωή του
Το αδαμάντινο αυτό στήριγμα της Ορθοδοξίας, ο
Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, αναδείχθηκε ο μεγαλύτερος βυζαντινός Θεολόγος του
ΙΔ’ αιώνα και ένας από τους σπουδαιότερους όλων των αιώνων. Συνδύαζε, κατά τον
καθηγητή Γ. Μαντζαρίδη, κατά τον καλύτερο τρόπο το θεόπνευστο διδάσκαλο των
δογμάτων με τον έμπειρο απολογητή της μυστικής και νηπτικής Θεολογίας της εποχής
του.
Σύμφωνα με όσα αυθεντικά μας διέσωσε ο βιογράφος
του, Άγιος Φιλόθεος Κόκκινος, τον ΙΔ’ αιώνα λάμπρυνε την Κωνσταντινούπολη η
ονομαστή και πολύτεκνη οικογένεια του Κωνσταντίνου Παλαμά και της συζύγου του
Καλής, πρώτο παιδί των οποίων υπήρξε ο Γρηγόριος.
Απ’ αυτούς τους θαυμαστούς γονείς ο Γρηγόριος
πήρε την καλύτερη ανατροφή και
παιδεία για ν’ αναδειχθεί «ταμείον ακένωτο της
κατά Θεόν και θύραθεν σοφίας». Παρακάμπτοντας ο ίδιος επιφανείς κοσμικές θέσεις
φρόντισε να στραφεί στους ασκητές και διδασκάλους της αρετής του Άθω, τους
οποίους θέλησε να μιμηθεί στην κατά Θεόν άσκηση και χριστιανική τελειότητα.
Στη μεγάλη αυτή προσωπικότητα συνδυάστηκαν κατά
τον καλύτερο τρόπο σπάνια φυσική καταβολή, άριστο οικογενειακό περιβάλλον,
υψηλή παιδεία, θεολογική κατάρτιση, ασκητική αγωγή και ολοκληρωτική θέληση.
Γι’ αυτό αναδείχθηκε ισοστάσιος των μεγάλων
Πατέρων, στύλος της Εκκλησίας και αδαμάντινο στήριγμα της Ορθοδοξίας.
Η Θεία Πρόνοια έστειλε τον Άγιο Γρηγόριο σ’
εκείνη την κρίσιμη για την Εκκλησία περίοδο της ησυχαστικής αναγέννησης, για ν’
αναλάβει την υπεράσπιση των κατασυκοφαντημένων ησυχαστών μοναχών του Αγίου
Όρους.
Γνώστης της πατερικής εμπειρικής παραδόσεως
συνέβαλε τα μέγιστα στη δικαίωση των Ησυχαστών από τις τρεις μεγάλες
τοπικές Συνόδους, που έγιναν στην Κωνσταντινούπολη τον ΙΔ΄ αιώνα και την
καταδίκη του αιρετικού Βαρλαάμ Καλαβρού.