Μικρές Αιγινήτικες ιστορίες για κρυμμένους θησαυρούς (3)

 Της κ. Άννα Ρόδη εκπαιδευτικού.

Δημοσιεύουμε σήμερα το τρίτο και τελευταίο απόσπασμα από τις ιστορίες  που έχει καταγράψει η κ. Άννα Ρόδη  και που έχουν μεγάλο Λαογραφικό ενδιαφέρον.

6^η ιστορία, που αφορά αρχαίο αντικείμενο

   Ο γερο – Γιαννούτσος είχε βρει σε μια θρακιά μια αρχαία χρυσή πλάκα ή φύλλο χρυσού με ανάγλυφες παραστάσεις. Για να μπορέσει να πουλήσει το εύρημά του, χωρίς να το αντιληφθούν οι διωκτικές αρχές, το έκοψε σε τρία κομμάτια. Στην προσπάθεια του όμως να τα εκποιήσει, τον συνέλαβαν, ίσως από ρουφιανιά, και τον ξυλοκόπησαν άγρια, για να ομολογήσει το παράπτωμά του ή για να αποκαλύψει το σημείο όπου είχε βρει τον θησαυρό του. Όταν τον άφησαν ελεύθερο, για λίγο καιρό έβοσκε πρόβατα αλλά σύντομα πέθανε, πιθανότατα από την κακοποίηση, που είχε υποστεί. Το τεμαχισμένο, χρυσό αντικείμενο δυστυχώς δε μπόρεσα να μάθω τι απέγινε.

7^η ιστορία, μια ιστορία που «πονάει»

   Ο Γιαννούτσος λόγω της αμάθειας του δεν στάθηκε τόσο τυχερός. Αντίθετα κάποιοι άλλοι, που έδρασαν με πραγματικό επαγγελματισμό και μεθοδικότητα, τα κατάφεραν πολύ καλύτερα. Αφού ανακάλυψαν σε αρχαίο τάφο (ή τάφους), που βρισκόταν μέσα σ’ ένα αμπέλι κοντά στον αρχαιολογικό χώρο της Κολόνας έναν αμύθητο θησαυρό, ο οποίος αποτελείτο από έναν μεγάλο αριθμό χρυσών κοσμημάτων απαράμιλλης τέχνης και ένα χρυσό κύπελλο με καταγωγή από τη μινωική Κρήτη, που χρονολογείτο μεταξύ του 1850 – 1550 π.Χ., κατόρθωσαν να τον μεταφέρουν στη Γηραιά Αλβιόνα και να τον μοσχοπουλήσουν στο Βρετανικό Μουσείο και μάλιστα το 1891, ενώ δηλαδή υπήρχε πλέον ελληνικό κράτος[1]. Η περίπτωση όμως αυτή μπορεί να αποτελέσει από μόνη της το θέμα ενός ιδιαίτερου κειμένου.  

   Μετά από τις μικρές αυτές ιστορίες και άλλες τόσες ή περισσότερες που μπορεί να υπάρχουν, δεν είναι παράδοξο το γεγονός ότι κάθε τόσο έβγαιναν στην επιφάνεια ελκυστικές φήμες γεμάτες μυστήριο και υποσχέσεις για εύκολο και γρήγορο πλουτισμό, που οδηγούσαν αρκετές φορές κάποιους και σε άκαρπες αναζητήσεις πολύτιμων αντικειμένων. Στη δημιουργία του ανάλογου κλίματος και στην αναπτέρωση φρούδων ελπίδων συνέβαλαν ίσως και τα παραμύθια ή οι παραμυθικές αφηγήσεις, όπως εκείνη που κατέγραψα στην Αιγιναία με ήρωα τον Αράπη που έβγαινε χορεύοντας από μια σπηλιά κάτω από το Μοναστήρι του Αγίου Μηνά και… «βόσκαγε» τα χρυσά φλουριά του[2].  Τέτοιες ατελέσφορες προσπάθειες αφορούν οι δύο τελευταίες ιστορίες που ακολουθούν.

8^η ιστορία

   Ο Μεσαγρίτης ιερέας του Βαθέος παπα – Νικόλας Χρυσοχόος (ο επιλεγόμενος και Καράβολας) είχε ακούσει από κάποιον ότι ένα χρυσό καράβι ήταν θαμμένο στις ρίζες μιας μεγάλης αμυγδαλιάς σ’ ένα κτήμα στον Κοντό, που ανήκε στην Πηνελόπη (Πηνιώ) Παπαλεονάρδου και αποφάσισε να το αγοράσει. Για να καταφέρει μάλιστα να την πείσει να τού το πουλήσει, επιστράτευσε τα μεγάλα μέσα, που δεν ήταν άλλα από την ίδια τη θέση του στην Εκκλησία και το σχήμα του, λέγοντας της τα εξής: «Να σεβαστείς τα γένια μου και να μου το δώσεις αυτό το χωράφι».

   Εκείνη όμως δε φαίνεται να… συγκινήθηκε από αυτά του τα λόγια και τελικά το πούλησε στον παππού μου Γεώργιο Ρόδη. Όταν η αμυγδαλιά κάποτε ξεράθηκε, ο γιος του Δημήτρης την ξερίζωσε αλλά δεν βρήκε τίποτα κάτω από τις ρίζες της. Με λίγα λόγια; Άνθρακες ο… θησαυρός!

  9^η ιστορία

   Σύμφωνα με μια παράδοση, κάποιος ονόματι Λογοθέτης, που δεν γνωρίζουμε αν ήταν φοροεισπράκτορας ή είχε κάποια άλλη ιδιότητα, γέμισε από την Παλιαχώρα ένα ταγάρι με φλουριά και τα πήρε, για να πάει στους τότε κατακτητές ως φόρο ή στους πειρατές, πιθανόν βάσει κάποιας συμφωνίας μη επίθεσης. Προτίμησε όμως να τα θάψει κοντά σε μια εκκλησιά της περιοχής. Ο παπάς του μοναστηριού της Παναγίας της Χρυσολεόντισσας κι έπειτα της Αγίας Αικατερίνης Καλλιόπιος, που ήξερε αυτήν την παράδοση αλλά και την εκκλησία στην οποία φημολογείτο ότι ήταν κρυμμένο το ταγάρι, πήγαινε κάθε τρεις και μία σ’ αυτήν δήθεν για να τη λειτουργεί και να την φροντίζει. Έτσι έβρισκε την ευκαιρία να την εξερευνά μέσα κι έξω.

   Ένας όμως ντόπιος περίοικος τον υποψιάστηκε και, αφού τον ξεψάχνισε καλά – καλά και τον έκανε να του αποκαλύψει το μυστικό του, τον έδιωξε άρον – άρον από κει, λέγοντάς του να μην τολμήσει να ξαναπατήσει στην περιοχή. Πιθανώς, φοβούμενος το θόρυβο γύρω από το όνομά του, δεν ξαναπήγε στην εκκλησία. Καθώς φάνηκε εκ του αποτελέσματος, η τύχη γενικά δεν ήταν ποτέ με το μέρος του συγκεκριμένου ιερωμένου. Όταν έφυγε πια από το νησί, ίδρυσε ένα μοναστηράκι στην Κούλουρη (Σαλαμίνα) αλλά μια νύχτα ξέσπασε πυρκαγιά κι εκείνος κάηκε ζωντανός, ενώ κοιμόταν.

   Η Αίγινα, όπως θα διαπιστώσατε κι εσείς, αγαπητοί αναγνώστες, είναι ένας τόπος μαγικός, στον οποίο είναι στενά όσο και αρμονικά συνυφασμένα ο μύθος, η ιστορία και η πραγματικότητα. Αυτό το ξεχωριστό της στοιχείο δεν παύει ποτέ να εκπλήσσει όλους και όλες μας ευχάριστα και να αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της γοητείας και της ιδιαίτερης έλξης που ασκεί το νησί σε όποιον το γνωρίζει και απ’ αυτήν του την πλευρά.

Βιβλιογραφία – αρθρογραφία

Κουλικούρδη Γ., Αίγινα ΙΙ, Η Αίγινα στην επανάσταση του 1821 – Αιγινήτες αγωνιστές, Αίγινα 2002.

Higgins Reynold, The Aegina Treasure, an Archaeological  Mystery, published by British Museum Publications Ltd, London 1979.

Ρόδη Άννα, Ο Αράπης και τα φλουριά του, περιοδικό ‘’ Η Αιγιναία’’, Ρόδη Άννα, Ο Αράπης και τα φλουριά του, περιοδική  πολιτιστική έκδοση, Αίγινα, άνοιξη 2014, τ. 25, σ. 102 – 105.

Ιστοσελίδες

http://aeginafirst.wordpress.com/2011/03/25/dyo-xehoristoi-aiginites-tou-1821

http://el.wikipedia.org

http://odosaeginis.blogspot.gr/2012_03_01_archive.html

https://dimosaeginas.wordpress.com/info/laografiko-2

---

[1] Βλ. Higgins Reynold, The Aegina Treasure, an Archaeological  Mystery, published by British Museum Publications Ltd, London 1979.

[2] Βλ. Ρόδη Άννα, Ο Αράπης και τα φλουριά του, περιοδικό ‘’ Η Αιγιναία’’,  περιοδική  πολιτιστική έκδοση, Αίγινα, άνοιξη 2014, τ. 25, σ. 102 – 105.