Παρασκευή 31 Μαρτίου 2023

Ως τ' Απριλιού τις δεκαοχτώ να 'χεις το μάτι σου ανοιχτό.


 

 Μην πάει ο νους σας στο κακό ούτε στον κορονοϊό. Πρόκειται  για μια από τις παροιμίες με τις οποίες ο λαός στόλιζε  τον Απρίλη. Έναν μήνα ιδιαίτερα αγαπητό. Τότε!!!
 
Εμείς όμως πιστοί στη συνήθεια ας  θυμηθούμε  τον Απρίλη με  τις ωραίες του παροιμίες, τα γνωμικά που είναι άρρηκτα συνδεδεμένες  με τις γεωργικές εργασίες και συνήθειες  των ανθρώπων της υπαίθρου.

  Όπως  συνηθίζουμε  κάθε πρωτομηνιά, ας  ανατρέξουμε  στο "καλαντάρι" του μήνα και  στο βιβλίο της κ. Λίνας Μπόγρη -Πετρίτη  "Τα λέμε  και στην Αίγινα" όπου οι παροιμίες έχουν  τον πρώτο λόγο. Παροιμίες  που έχουν αναφορά  στην αγροτική ζωή των παλαιών Ελλήνων. Ο καιρός  και  τα νάζια  του αυτό το μήνα καθόριζαν εν πολλοίς  τη σοδειά και την πορεία των εργασιών.

Τον λένε  και "ξανθό" τούτο  το μήνα γιατί έστησε χορό - λέει ο ποιητής -με τον...  έρωτα. Αυτά  τα λέει ο ποιητής αλλά και να μην  το έλεγε δεν θα μπορούσε φέτος  να είναι διαφορετικά μετά από  έναν τόσο ζοφερό Μάρτιο.  

Απρίλιος, δεύτερος μήνας της Άνοιξης και τέταρτος μήνας του χρόνου, σύμφωνα με το Ιουλιανό αλλά και το Γρηγοριανό ημερολόγιο. Έχει τριάντα ημέρες. Το όνομά του από το λατινικό Aprillis και το ρήμα             aperio= ανοίγω, επειδή είναι ο μήνας που ανοίγουν τα μπουμπούκια.
Την πρώτη ημέρα του μήνα, κυριαρχεί το πρωταπριλιάτικο ψέμα!
 
Ένα έθιμο που συνεχίζεται στις μέρες μας και που, σύμφωνα με το θρύλο, ξεκίνησε από τη Γαλλία κατά τον 16ο αιώνα, όπου γιορταζόταν η 1η Απριλίου σαν αρχή του χρόνου. Ο πάπας Γρηγόριος όμως έδωσε διαταγή να μετατεθεί η πρωτοχρονιά από την 1η Απριλίου στην 1η Ιανουαρίου, κάτι που υλοποίησε ο βασιλιάς Κάρολος ο Θ΄. Οι άνθρωποι μπερδεύτηκαν με τις αλλαγές και πολλοί ήταν εκείνοι που δεν μπορούσαν ν’ αλλάξουν συνήθειες χρόνων. Η κοινωνία χωρίστηκε σ’ εκείνους που δέχτηκαν την αλλαγή και στους άλλους που δεν δέχονταν τη νέα κατάσταση. Μαθημένοι οι δεύτεροι να ανταλλάσσουν ευχές και δώρα την 1η του έτους που είχαν συνηθίσει τον μήνα Απρίλιο, δέχονταν και ψεύτικα δώρα και ευχές από τους άλλους. Έτσι υπερίσχυσε ο λόγος της πράξης και τα λόγια ήταν ψεύτικα, μέχρις ότου φτάσαμε στις πρωταπριλιάτικες φάρσες, που όλοι προσπαθούν με τα ψέματά τους να ξεγελάσουν όσο το δυνατόν περισσότερους.
-Απρίλης, λεν οριστικά πως μπαίνει καλοκαίρι,
αλλά μπορεί πρωταπριλιά να ’ναι κι αυτό. Ποιος ξέρει;
Περιμένουν πολλά από τον Απρίλη οι γεωργοί και με αγωνία «ψάχνουν για σημάδια» από τον χειμώνα ακόμα.
-Αν δεις Φλεβάρη γελαστό, καρτέρα Απρίλη σκοτεινό.
Συνήθως αυτό το μήνα πέφτει το Πάσχα. Η Ανάσταση του Θεανθρώπου, αλλάζει τη διάθεση του γεωργού και αυξάνει την πίστη του για την καλή σοδειά μαζί με την ανάσταση της φύσης.
-Τώρα Απρίλης κι Άνοιξη, τώρα Χριστός Ανέστη…(από δημοτικό τραγούδι).
-Ο Απρίλης δείχνει τον ανθό κι ο Μάης τον καθαρίζει.
-Ο Απρίλης ρίχνει τη δροσιά, κι ο Μάης τα λουλούδια.
-Απριλομάη τα πουλιά φτιάχνουνε τη φωλιά τους.
-Απρίλης με τα λούλουδα και Μάης με τα ρόδα.
-Του Απρίλη οι μαργιολιές βάζουν μπελά και στις γριές
  και του Μάη τα καπρίτσια μαργιολέουν τα κορίτσια.
-Απρίλη μέρες ζύμωνε κι αν έχεις στράτες πήγαινε.
-Απριλιάτικο μεθύσι, όπου κάτσει θα γιομίσει.
Ευλογία Θεού λένε τις βροχές τ’ Απρίλη οι γεωργοί και υποστηρίζουν πως είναι ό,τι καλύτερο για τα σπαρτά, τα αμπέλια, τις ελιές.
Αρκετές και οι μετεωρολογικές παροιμίες, όπου αναφέρεται η ευεργετική απριλιάτικη βροχή.
-Του Απρίλη η βροχή κάθε στάλα και φλουρί.
-Ο Μάης για τον τρυγητή κι ο Απρίλης για το θέρο.
-Κάθε σταγόνα τ’ Απριλιού, ένα βαρέλι λάδι.
-Οι μέρες τ’ Απριλιού λεν τα μαντάτα του λαδιού.
-Αν κάνει ο Απρίλης δυο νερά κι ο Μάης άλλο ένα,
τότε τ’ αμπελοχώραφα χαίρονται τα καημένα.
-Καιρός φέρνει τα λάχανα, καιρός τα παραπούλια,
 κι αν δείξει ο Απρίλης  δυο χαρές, γιομίζουν τα σακούλια.
-Απρίλης βρεμένος, άρχοντας κορδωμένος.
-Αν δεις Απρίλη άβρεχο και Μάη ποτισμένο,
 θα δεις το δόλιο γεωργό αρκούδι πεινασμένο.
-Αν βρέξει ο Απρίλης τρεις και τέσσερις , κι ο Μάης μία δύο,
αξίζει, βασιλέα μου, για όλο σου το βίο.
-Κάλλιο Γενάρης άχιονος, παρά Απρίλης άβρεχος.
-Βροχή τ’ Απρίλη θέλει ο γεωργός κι ο κεραμιδάς την ξέρα.
-Τα νερά τ’ Απρίλη, του φτωχού τα πλούτη.
-Η βροχή τ’ Απρίλη μόνο τους ψαράδες  βλάφτει.
Επειδή ο καιρός δεν έχει ακόμα "στρώσει", ο λαός πιστεύει ότι σταθεροποιείται στις 18 Απριλίου και συμβουλεύει μέσα από τις παροιμίες:
-Το Μάρτη ξύλα φύλαγε μη κάψεις τα παλούκια, και τ' Απριλιού τις δεκαοχτώ μη κάψεις τα καρούλια (του αργαλειού).
-Ως τ' Απριλιού τις δεκαοχτώ να 'χεις το μάτι σου ανοιχτό.
Περάσανε οι δεκαοχτώ, άραξε πάνω σ' ένα αβγό.
-Και στ' Απριλιού τις δεκαοχτώ, ξεράθει η πέρδικα στ' αβγό, (από το κρύο).
-Στον τόπο τον αμαρτωλό Απριλομάη χιονίζει.
-Αν τρελαθεί ο Απρίλης μας και θέλει να χιονίσει,
 κακό έκανε στο γεωργό που θέλει ν' αλωνίσει.
Τούτο το μήνα τα αποθέματα λιγοστεύουν και, περιμένοντας τις καινούριες σοδειές, οι γεωργοί τινάζουν ακόμα και τα κοφίνια μήπως  κι έχει μείνει ακόμα κάτι μέσα από ... προμήθειες.
-Απρίλης, γρίλης (γκρινιάρης), τιναχτοκοφινίδης.
Πολλοί είναι εκείνοι που τον λένε Αγιοργίτη, επειδή πέφτει τούτο το μήνα η γιορτή του Αγίου Γεωργίου, του ήρωα τροπαιοφόρου και δρακοκτόνου, που σκοτώνει το «θηρίο», σώζει την κόρη και έτσι ξανατρέχει  και πάλι ελεύθερο το νερό, όπως αναφέρεται στο θρύλο. Την ημέρα της γιορτής του, μαζεύουν από τους αγρούς το μυρωδάτο χαμομήλι, για να έχουν ισχύ οι θεραπευτικές του ιδιότητες, με την  ευλογία του αγίου.
-Απ’ τ’ Άι Γιωργιού τσιμάριζε κι αμόλα (απόπλευσε), αφού και ο καιρός στρώνει.
Και επειδή ο λαός μας πιστεύει πως «κάθε πράγμα στον καιρό του», έχει και για τον Απρίλη κάτι να πει:
-Μη πας Απρίλη για γαμπρός, το Θεριστή κουμπάρος,
μήτε Γενάρη σώγαμπρος, για θα σε πάρει ο χάρος. 
Αλλά και για τις αγροτικές εργασίες που δεν πρέπει να αργούν :
-Αλί στα Μαρτοκλάδευτα και τ’Απριλοσκαμένα. (Είναι πολύ αργά να κλαδεύεις τον Μάρτιο, το ίδιο αργά και για τον Απρίλιο το όργωμα).
Μέσα σε όλ’ αυτά και ο φόβος του ή της ερωτευμένης από δίστιχο του Κλήδονα:
 -Μην είναι η αγάπη μας σαν τ’ Απριλιού  το χιόνι,
 όπου το ρίχνει αποβραδίς και το πρωί το λιώνει.
Αλλά και οι ευσεβείς πόθοι των… αρσενικών:
-Να ’μουν το Μάη γάιδαρος και τον Απρίλη κριάρι,
 όλο το χρόνο κόκορας και γάτος το Γενάρη.                                                 
Και το πολύ δικό μας από το έθιμο του Λειδινού, στο… αισιόδοξο μοιρολόι:
-[…] Πάλι θα ’ρθεις, Λειδινέ μου, με του Μάρτη τις δροσιές,
 με τ’ Απρίλη τα λουλούδια τσαι του Μάη τις δουλειές.

Ο Ακάθιστος Ύμνος απόψε στις εκκλησίες.

                                                

   Φθάσαμε στους  τελευταίους  Χαιρετισμούς, κάτι που σημαίνει ότι πλησιάζει  το Πάσχα και η Μεγάλη Τεσσαρακοστή βαίνει προς το τέλος  της. Απόψε  στις Εκκλησίες θα αναγνωσθεί όλος  ο Ακάθιστος ύμνος που τις προηγούμενες εβδομάδες  ψαλλόταν  τμηματικά.

 Μετά  τον Μεγάλο Κανόνα, η Εκκλησία  μας προτρέπει την Παρασκευή  το βράδυ αυτής της εβδομάδας να χαρούμε- να πανηγυρίσουμε – ψάλλοντας θριαμβευτικά  «Τη  Υπερμάχω στρατηγώ τα νικητήρια». Ο Ακάθιστος ύμνος – ο ωραιότερος ίσως ύμνος της Εκκλησίας  και περισσότερο αγαπητός  στο λαό – ακούστηκε  πρώτη φορά στο Βυζάντιο  στην Εκκλησία της Παναγίας των Βλαχερνών μετά  την ηρωική  απόκρουση  των Αβάρων που είχαν πολιορκήσει την Κωνσταντινούπολη. Η ιστορία  αναφέρει τα εξής:
   Το  626 μ.Χ. οι  Άβαροι συνεργαζόμενοι με  τους Πέρσες  ήρθαν με πολυάριθμο στρατό και στόλο και πολιόρκησαν την Κωνσταντινούπολη από στεριά και θάλασσα. Γέμισε και η στεριά από το στρατό τους, πεζούς και έφιππους και από πολιορκητικές μηχανές. Μπροστά σε τόσους και τόσο βαριά οπλισμένους εχθρούς, πόσο θα βαστούσαν  οι γενναιότατοι, αλλά  ελάχιστοι χριστιανοί που αντιστέκονταν από μέσα;  Όταν μάλιστα ο αυτοκράτορας Ηράκλειος βρισκόταν με  ολόκληρο το στρατό του στα βάθη της Μικράς Ασίας για να αντιμετωπίσει  τους Πέρσες. Όλος  ο λαός της Βασιλεύουσας ανέβηκε στα τείχη για να υπερασπιστεί την πόλη του. Δεν είχαν πουθενά  αλλού πιά να στηρίξουν τις ελπίδες τους οι χριστιανοί, παρά μόνο στην Παναγία Θεοτόκο, που είναι «της Εκκλησίας ο ασάλευτος πύργος και της  βασιλείας το απόρθητον τείχος». Η προσευχή των χριστιανών εισακούεται. Ένας φοβερός ανεμοστρόβιλος, που ξαφνικά σηκώθηκε, άρχισε να αναποδογυρίζει, να συντρίβει και να βυθίζει τα πλοία των βαρβάρων. Και η θάλασσα – σαν για να δώσει θάρρος στους χριστιανούς – έβγαζε τα πνιγμένα σώματα των πολιορκητών μπροστά στην Εκκλησία της Θεοτόκου, στις Βλαχέρνες.  Σάλος μεγάλος με φόβο  και τρόμο, μέσα στις παρατάξεις του  εχθρού. Θάρρος πολύ στον ευσεβή λαό της Πόλης, που βγήκε έξω από τα τείχη και άρχισε να καταδιώκει τους τρομοκρατημένους εχθρούς.
   Η πόλη είχε σωθεί. Το βράδυ, όλος ο λαός μαζεύτηκε στο ναό της Θεοτόκου, για να αποδώσει στην υπερμάχο στρατηγό με ψαλμούς και ύμνους τα νικητήρια και τα ευχαριστήρια. Τότε πρωτοψάλανε και τον ύμνο, που ψάλλουμε  μέχρι σήμερα στους Χαιρετισμούς. Εκείνη τη βραδιά  όλος ο λαός έψαλλες όρθιος αυτόν τον ύμνο σε ένδειξη μεγάλης  ευγνωμοσύνης προς την Παναγία. Γι’ αυτό ο ύμνος αυτός ονομάστηκε Ακάθιστος.
   Ο  Ακάθιστος ύμνος είναι ένα κοντάκιο [είδος μεγάλου εκκλησιαστικού ύμνου]  που αποτελείται από το προοίμιο [εισαγωγή] και 24 οίκους [σειρά  τροπαρίων στα οποία περιγράφεται ένα γεγονός]. Ψάλλεται τμηματικά  κάθε Παρασκευή βράδυ τις 4 πρώτες εβδομάδες της Μ. Τεσσαρακοστής  και ολόκληρος το βράδυ της Παρασκευής της 5ης  εβδομάδας. Μπορεί  να χωριστεί σε δύο  μέρη. Στο πρώτο το ιστορικό, εξιστορούνται τα γεγονότα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, η συνάντηση της Παναγίας με την Ελισσάβετ, η γέννηση του Χριστού, η προσκύνηση των Μάγων και των Ποιμένων, η φυγή στην Αίγυπτο και η Υπαπαντή. Στο δεύτερο μέρος, το Θεολογικό και δογματικό, αναφέρεται η σημασία της ενανθρώπησης του Χριστού, για να σώσει τους ανθρώπους, να τους λυτρώσει και να τους οδηγήσει στη Θέωση.
   Δεν γνωρίζουμε με βεβαιότητα τον συγγραφέα  του Ακάθιστου ύμνου. Από πολλούς επιστήμονες αποδίδεται στον Ρωμανό τον Μελωδό.

Πέμπτη 30 Μαρτίου 2023

Δράση συγκέντρωσης τροφίμων και φαρμάκων από το Κοινωνικό Παντοπωλείο και Φαρμακείο.

 Το Κοινωνικό Παντοπωλείο και το Κοινωνικό Φαρμακείο του Δήμου Αίγινας διοργανώνουν δράση συγκέντρωσης  τροφίμων και φαρμάκων  ενόψει των ημερών  του Πάσχα σε συνεργασία  με την αντιδημαρχία Κοινωνικής Πολιτικής  του Δήμου.
Η δράση θα λάβει χώρα το Σάββατο 1 Απριλίου από τις 10 το πρωί έως  τις 14  το μεσημέρι. Τόπος συγκέντρωσης  το Κοινωνικό Παντοπωλείο επί της οδού Βασιλέως  Γεωργίου στην ψαραγορά.

Έλυσε κάβους και ο "Φοίβος"

Ξεκίνησε από σήμερα ο "Φοίβος" τα δρομολόγια του στη γραμμή του Σαρωνικού μετά από αρκετούς (!) μήνες ακινησίας.

Φρεσκαρισμένος και αρκετά ξεκούραστος δηλώνει πανέτοιμος για τη μεγάλη μάχη του Πάσχα που έρχεται. Το κόκκινο πλοίο που είναι ιδιαίτερα αγαπητό από πολλούς επιβάτες ξεχειμώνιασε στο λιμάνι  του Πειραιά και σήμερα πραγματοποίησε  το πρώτο  του εμπορικό δρομολόγιο.

Ευχόμαστε  στους αξιωματικούς και το πλήρωμα  του καλά και ήρεμα ταξίδια.

Φωτογραφίες από τη σελίδα  της Saronic Ferries  στο Face book.
 

Τετάρτη 29 Μαρτίου 2023

Ο Μεγάλος Κανόνας. Το ποίημα του Αγίου Ανδρέου επισκόπου Κρήτης.

   

 Πηγή: dogma.gr

Η Πέμπτη εβδομάδα των Νηστειών που διανύουμε είναι το λειτουργικό αποκορύφωμα της Τεσσαρακοστής. Οι ακολουθίες είναι μακρότερες και εκλεκτότερες. Στη συνήθη ακολουθία των λοιπών εβδομάδων προστίθενται δυο νέες μεγάλες ακολουθίες: Την Πέμπτη ο Μεγάλος Κανόνας και το Σάββατο ο Ακάθιστος Ύμνος.

Πότε ψάλλεται ο Μεγάλος Κανόνας;

Ο Μεγάλος Κανόνας ψάλλεται τμηματικά στα απόδειπνα των τεσσάρων πρώτων ημερών της Α’ Εβδομάδας των Νηστειών και ολόκληρος στην ακολουθία του Όρθρου της Πέμπτης της Ε’ εβδομάδας. Στις ενορίες , ωστόσο, ψάλλεται και ανεξάρτητα από τον όρθρο, ως μικρή αγρυπνία, το βράδυ της Τετάρτης μαζί με την ακολουθία του αποδείπνου.

Γιατί ονομάζεται «Μεγάλος»;

Ο Μεγάλος Κανόνας στην μορφή του έχει μια χαρακτηριστική ιδιορρυθμία. Η ιδιορρυθμία του συνίσταται στο ότι συγκρινόμενος προς τους άλλους ομοίους του κανόνες, είναι «μέγας». Μέγας στην απόλυτη του έννοια. Μεγαλύτερος δεν μπορούσε να υπάρξει· και τούτο γιατί ο ποιητής θέλησε να συνθέσει όχι τρία ή τέσσερα τροπάρια για την κάθε ωδή, όπως συνήθως έχουν οι άλλοι κανόνες, αλλά πολύ περισσότερα: τόσα, όσα είναι και όλοι οι στίχοι των ωδών, έτσι ώστε στον καθένα στίχο να αντιστοιχεί και να παρεμβάλλεται κατά την ψαλμωδία από ένα τροπάριο. 250 είναι οι στίχοι των ωδών, 250 και τα τροπάρια του Μ. Κανόνα, ενώ οι συνήθης κανόνες έχουν γύρω στα 30. Σήμερα τα τροπάρια του Μ. Κανόνα είναι κατά 30 περίπου περισσότερα από τα αρχικά. Μεταγενέστεροι υμνογράφοι πρόσθεσαν τροπάρια για την οσία Μαρία την Αιγυπτία και για τον ίδιο τον Ανδρέα.

Ποιός είναι  ο ποιητής – δημιουργός του Μεγάλου Κανόνα;

Τον Μεγάλο Κανόνα συνέθεσε ο άγιος Ανδρέας ο Ιεροσολυμίτης. Γεννήθηκε στη Δαμασκό το 660 μ. Χ. από ευσεβείς γονείς. Σε ηλικία δεκαπέντε ετών η αγάπη του τον φέρνει στα Ιεροσόλυμα όπου οι γονείς του τον αφιερώνουν στον Ναό της Αναστάσεως. Στα Ιεροσόλυμα απόκτησε μεγάλη παιδεία, την «θύραθεν» και τη θεολογική. Αν και το έργο του έγινε στην Κωνσταντινούπολη και την Κρήτη φέρει τον τίτλο του «Ιεροσολυμίτη» επειδή πέρασε από την αγία πόλη. Μοναχός της Μονής του Αγίου Σάββα στα Ιεροσόλυμα έγινε γραμματέας του Πατριάρχη Θεόδωρου. Το 685 ήλθε στην Κωνσταντινούπολη για εκκλησιαστική αποστολή. Εκεί παρέμεινε για είκοσι χρόνια και ανέλαβε διάφορες εκκλησιαστικές θέσεις και τέλος γύρω στο 711 ή 712 εκλέγεται αρχιεπίσκοπος Κρήτης.

Στη Κρήτη συμμετέχει στις ταλαιπωρίες του ποιμνίου του που οφείλονταν στις Αραβικές επιδρομές. Εμψυχώνει το λαό στις θλίψεις και προσεύχεται για τη σωτηρία του. Με τις προσευχές του σταματά τη μεγάλη ανομβρία και σταματά τη μάστιγα της πείνας. Ιδρύει μεγάλο «Ξενώνα» στον οποίο περιθάλπονται οι γέροντες και οι άρρωστοι, φιλοξενούνται οι ξένοι και οι φτωχοί διακονώντας ο ίδιος. «Με τα χέρια του υπηρετούσε τους ασθενείς και τους έπλενε τα πόδια και το κεφάλι, καθάριζε τις πληγές τους και τα τραύματα τους. Σ’ αυτό το σημείο τον οδηγούσε η αγάπη του πρoς τον Θεό και τον πλησίον» σημειώνει ο βιογράφος του.

Ο άγιος Ανδρέα ο Κρήτης είχε μεγάλη ευλάβεια και ιδιαίτερη αγάπη του πρoς την Παναγία. Αφιέρωσε πλήθος ύμνων και εγκωμιαστικών λόγων στις εορτές της. Έκτισε δε μεγαλοπρεπή ναό προς τιμήν της Θεοτόκου που τον ονόμασε «Βλαχέρνες». Φρόντισε δε για την επισκευή των παλαιών και παραμελημένων ναών τους οποίους «ευπρεπώς κατεκόσμησε».

Πέθανε στις 4 Ιουλίου 740 στην Ερεσό της Λέσβου, είτε επιστρέφοντας στην Κρήτη μετά από ένα ταξίδι στην Κωνσταντινούπολη, είτε και εξόριστος εκεί – ήταν υποστηρικτής των αγίων εικόνων. Στην παραλία της Ερεσού τιμάται μέχρι σήμερα ο τάφος του, μια μεγάλη σαρκοφάγο, που βρίσκεται πίσω από το άγιο βήμα της ερειπωμένης βασιλικής της Αγίας μάρτυρος Αναστασίας, όπου κατά τους βιογράφους του είχε ταφεί. Η καθιέρωση του ως Αγίου έγινε πολύ νωρίς.

Ο Ανδρέας ήταν λόγιος κληρικός, εκκλησιαστικός ρήτορας και υμνογράφος. Η φιλολογική και υμνογραφική του παραγωγή είναι αξιόλογη Οι λόγοι του είναι κυρίως εγκωμιαστικοί. Σώζονται ομιλίες στις Θεομητορικές και Δεσποτικές εορτές και σε διαφόρους αγίους. Στις ομιλίες του φαίνεται η ρητορική του τέχνη, η άριστη γνώση της αττικής γλώσσας, η βαθιά γνώση της βίβλου, ιδιαίτερα της Π.Δ που ερμηνεύει αλληγορικά. Χαρακτηρίζεται ως ο καλύτερος εκκλησιαστικός ρήτορας της Βυζαντινής εποχής.

Τα χαρακτηριστικά των λόγων του είναι η «έντεχνος ρητορική επεξεργασία και τα υψηλά θεολογικά νοήματα». Το υμνογραφικό του έργο είναι πλουσιότερο των ρητορικών του λόγων. Εφεύρε το είδος των Κανόνων που ψάλλονται μέχρι σήμερα και διακρίνονται για την σαφήνεια και το διδακτικό τους χαρακτήρα. Το σπουδαιότερο όμως υμνογραφικό του έργο είναι ο Μ. Κανόνας. Τον έγραψε, όπως φαίνεται από διάφορες ενδείξεις, περί το τέλος της ζωής του, κατά δε την μαρτυρία ενός συναξαρίου, στην Ερεσό, λίγο πριν πεθάνει. Αν η πληροφορία αυτή είναι αληθινή, ο Μ. Κανόνας είναι το κύκνειο άσμα του υμνογράφου μας.

Για να καταλάβουμε την ποιητική του δομή πρέπει να κάνουμε μια μικρή παρέκβαση. Το έργο αυτό ανήκει στο ποιητικό είδος των κανόνων, που κατά πολλούς έχει την αρχή του σ’ αυτόν τον ίδιο τον Ανδρέα. Είναι δε οι κανόνες ένα σύστημα τροπαρίων, που γράφονταν για ένα ορισμένο λειτουργικό σκοπό: να διακοσμήσουν τη ψαλμωδία των 9 ωδών του Ψαλτηρίου, που στιχολογούνταν στον όρθρο. Όλος ο κανόνας ψάλλεται σε ένα ήχο. Κάθε όμως ωδή παρουσιάζει μια μικρή παραλλαγή στη ψαλμωδία κατά τρόπο, που να διατηρείται μεν η μουσική ενότητα στον όλο κανόνα, αφού όλος ψάλλεται στον ίδιο ήχο, αλλά και να σπάει και η μονοτονία με τις παραλλαγές στην ψαλμωδία που παρουσιάζει κάθε μια ωδή.

Ποιο είναι το περιεχόμενο του Μεγάλου Κανόνα;

Ο Μεγάλος Κανόνας παρουσιάζει το τραγικό γεγονός της πτώσεως του ανθρωπίνου γένους που κατάστρεψε τη δυνατότητα της κοινωνίας του με τον Θεό. Στον Μεγάλο Κανόνα ο ποιητής θεωρεί και βιώνει το γεγονός της πτώσεως προσωπικά. Με την καθημερινή αμαρτία του ταυτίζεται με τον πρωτόπλαστο Αδάμ του οποίου γίνεται μιμητής. Η ψυχή του ακολουθεί τη πορεία της Εύας. «Αλίμονο, ταλαίπωρη ψυχή! Γιατί μιμήθηκες την πρώτη Εύα; Κοίταξες πονηρά και πληγώθηκες πικρά». Ο άγιος αναφέρεται στην ύπαρξη που κληρονομήσαμε μετά τη πτώση που συνδέεται με τη φθορά και το θάνατο. Με τους πρωτόπλαστους έχουμε οντολογική αλληλεγύη. Η συναίσθηση της αμαρτωλότητας και η ομολογία της σφραγίζει ολόκληρο τον Μ. Κανόνα.

Είναι ένα κύκνειο άσμα, ένας θρήνος προθανάτιος, ένας μακρύς θρηνητικός μονόλογος, είναι ο Αδαμιαίος θρήνος. Ο ποιητής βρίσκεται στο τέλος της ζωής του. Αισθάνεται ότι οι ημέρες του είναι πια λίγες, ο βίος του έχει περάσει. Αναλογίζεται τον θάνατο και την κρίση του δίκαιου κριτή, που τον αναμένει. Και έρχεται να κάνει μια αναδρομή, μια ανασκόπηση του πνευματικού του κόσμου. Κάθεται να συζητήσει με τη ψυχή του. Ο απολογισμός όμως δεν είναι ενθαρρυντικός. Ο βαρύς κλοιός της αμαρτίας στον συμπνίγει. Η συνείδηση τον ελέγχει. Και ο ποιητής θρηνεί διαρκώς για την άβυσσο των κακών τους πράξεων. Στον θρήνο αυτό συμπλέκεται η αναδρομή στην Αγία Γραφή.

Αυτό κυρίως δίνει την μεγάλη έκταση στο ποίημα. Ο σύνδεσμος όμως του θρήνου με την Γραφή είναι πολύ φυσικός. Σαν άνθρωπος του Θεού ο ποιητής, ανοίγει το βιβλίο του Θεού για να αξιολογήσει τα πεπραγμένα του. Εξετάζει ένα προς ένα τα παραδείγματα του ιερού βιβλίου. Στις οκτώ πρώτες ωδές παίρνει τα παραδείγματα του από τη Παλαιά Διαθήκη.

Στη ενάτη ωδή από την Καινή Διαθήκη. Το αποτέλεσμα της συγκρίσεως είναι κάθε φορά τρομερό και αιτία νέων θρήνων. Έχει μιμηθεί όλες τις κακές πράξεις όλων των ηρώων της ιεράς ιστορίας, όχι όμως και τις καλές πράξεις των αγίων. Δεν του μένει παρά η μετάνοια, η συντριβή και η καταφυγή στο έλεος του Θεού. Και εδώ ανοίγει η αισιόδοξη προοπτική του ποιητή. Βρήκε την πόρτα του παραδείσου, την μετάνοια. Καρπούς μετανοίας δεν έχει να παρουσιάσει· προσφέρει όμως στον Θεό τη συντετριμμένη του καρδιά και την πνευματική του φτώχια.

Τα βιβλικά παραδείγματα του Δαυίδ, του προφήτη Ιερεμία, των βασιλέων Μανασσή και Εζεκία από την Π. Δ και του Πέτρου, της Μάρθας και της Μαρίας, της Χαναναίας, του τελώνη, της πόρνης και του ληστή τον ενθαρρύνουν. Πολλές φορές επανέρχεται χρησιμοποιώντας το παράδειγμα της μετάνοιας της πόρνης και παρακαλεί τον Κύριο να δεχθεί τα δικά του δάκρυα όπως δέχθηκε και τα δικά της και να του συγχωρήσει τις αμαρτίες του. Ο κριτής θα ευσπλαχνισθεί και αυτόν, που αμάρτησε πιο πολύ από όλους τους ανθρώπους. Ψάλλεται σε ήχο πλ. του β’. Είναι ήχος γλυκός, κατανυκτικός και εκφραστής του πένθους και της συντριβής.

Ο Αι Νικόλας στο ξέφωτο της καταιγίδας.

Μετά την καταιγίδα το κάτασπρο ξωκλήσι  του Άι Νικόλα στην Καβουρόπετρα αστράφτει κάτω από τον απογευματινό ήλιο. Το βυζαντινό ξωκλήσι, χώρος προσευχής αλλά και ρεμβασμού για πολλούς διαβάτες και περιπατητές  της περιοχής, αποτελεί αγαπημένο προορισμό και χαίρει της αγάπης και της φροντίδας  των κατοίκων της Κυψέλης.
Ένα από τα πολλά  ξωκλήσια που είναι αφιερωμένα στον προστάτη Άγιο των Ναυτικών στην Αίγινα.

 

Τρίτη 28 Μαρτίου 2023

Πολλές αποχρώσεις του γκρι ..... στο λιμάνι της Αίγινας.

Μοναδικές οι αποχρώσεις στο νερό που δημιουργεί η ξαφνική αλλαγή του καιρού. 

Ο  Σαρωνικός  στα καλύτερά  του. Αγριεμένος, θυμωμένος αλλά ποτέ απειλητικός. Κι η θάλασσα να ασπρίζει λες και θέλει να συντονιστεί με το λευκό εκκλησάκι. Πολλές αποχρώσεις  του γκρι αλλά και του πράσινου που ο φακός μπορεί να συλλάβει και να μείνουν για πάντα.

Λένε πως  το λιμάνι  της Αίγινας είναι από τα πιο όμορφα της Ελλάδας. Ακόμα και με αυτό  τον καιρό παραμένει όμορφο και σαγηνευτικό.


 Φωτογραφίες: Μάρθα Χαρτοφύλακα.

Δευτέρα 27 Μαρτίου 2023

Παρουσίαση για θέματα πυρόσβεσης στο 2ο Γυμνάσιο από το Πυροσβεστικό Κλιμάκιο Αίγινας

Μια  άκρως ενδιαφέρουσα παρουσίαση πραγματοποίησε σήμερα Δευτέρα  27 Μαρτίου  το Πυροσβεστικό Κλιμάκιο Αίγινας στους μαθητές και τις μαθήτριες  του 2ου Γυμνασίου Αίγινας. Ο Διοικητής του Π.Κ. κ.  Γεώργιος Σουλιώτης και ο αρχιπύραρχος κ. Μανώλης Μαρινάκης επισκέφθηκαν το σχολείο και ενημέρωσαν τους μαθητές  για θέματα πυρασφάλειας και κυρίως για την αντιμετώπιση έκτακτων περιστατικών και τρόπους αντιμετώπισης των πυρκαγιών και  τις άμεσες ενέργειες μας όταν αντιληφθούμε μια εστία  φωτιάς.

Οι δύο άνδρες δέχθηκαν πλήθος ερωτημάτων κάτι που μαρτυρεί  και το μεγάλο ενδιαφέρον των παιδιών. Ο κ. Σουλιώτης  υπογράμμισε ιδιαίτερα  τους κινδύνους από τη χρήση βεγγαλικών και κροτίδων ενόψει του Πάσχα και ανέφερε πολλά περιστατικά  που συμβαίνουν αυτές  τις μέρες.
Τέλος έδωσε οδηγίες για τον τρόπο κατάσβεσης ατόμων που έχουν "αρπάξει" τα ρούχα  τους φωτιά, έδειξε  τον τρόπο που χρησιμοποιούμε  τον πυροσβεστήρα και τόνισε ιδιαίτερα τη μεγάλη σημασία που έχει η ύπαρξη του στο σπίτι και στο αυτοκίνητο.

Κατόπιν έκανε επίδειξη κατάσβεσης με  πυροσβεστήρα και με τη μάνικα  του πυροσβεστικού οχήματος.











 

Κυριακή 26 Μαρτίου 2023

Λιτάνευση εικόνας της Παναγίας στην Κυψέλη.

Η καθιερωμένη λιτάνευση της εικόνας  του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου στους δρόμους της Κυψέλης, πραγματοποιήθηκε το απόγευμα  της εορτής της 25ης Μαρτίου.

Μετά  το πέρας  του Εσπερινού και με τη συμμετοχή πλήθους κόσμου και ιερέων του νησιού μας η εικόνα λιτανεύτηκε στον κεντρικό δρόμο του χωριού.

Τις εκδηλώσεις τίμησαν με την παρουσία  τους ο Δήμαρχος Αίγινας κ. Γιάννης Ζορμπάς, ο αντιδήμαρχος κ. Δημήτρης Καραγιάννης, ο πρόεδρος του Λιμενικού Ταμείου κ. Στέλιος Θεριανός.

Ακολούθησε πρόγραμμα παραδοσιακών χορών από τα συγκροτήματα  του Μορφωτικού Συλλόγου Κυψέλης.


Φωτογραφίες από το Γραφείο Τύπου της Ιεράς Μητροπόλεως Ύδρας.






 

Σάββατο 25 Μαρτίου 2023

2 επιπλέον παραστάσεις από τη Θεατρική Ομάδα Κυψέλης.

Με επιτυχία συνεχίζονται οι παραστάσεις του έργου: "Τι κάνουμε τώρα;" από  τη Θεατρική Ομάδα Κυψέλης στο Πνευματικό Κέντρο Κυψέλης.

Για όσους δεν πρόλαβαν ή για όσους δεν κατάφεραν να "μπουν" θα υπάρξουν άλλες δύο παραστάσεις  το διήμερο Παρασκευή 7 και Σάββατο 8 Απριλίου με ώρα έναρξης  20.00.
 


Πανηγύρισε η Κυψέλη την Παναγιά της.

Για άλλη μια φορά όλα ήταν λαμπερά  και γιορτινά  στο πανηγύρι  της Ευαγγελίστριας  στην Κυψέλη. Εκατοντάδες προσκυνητές και επισκέπτες, μαθητές και μαθήτριες όλων των βαθμίδων, ιερείς και εκπρόσωποι των τοπικών αρχών και  του Δήμου.

Οι εορτασμοί άρχισαν  την παραμονή 24 Μαρτίου με τον πανηγυρικό εσπερινό που τελέστηκε στον Ιερό Ναό μαζί με την Δ΄στάση των Χαιρετισμών προς τη Θεοτόκο.

Το πρωί της κυριώνυμης ημέρας στη Θεία Λειτουργεία προέστη ο παν. αρχιμανδρίτης π. Σάββας Ζέρβας, γραμματέας  της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, ο οποίος κήρυξε υποδειγματικά και διδακτικά. Ακολούθησε η Δοξολογία όπου τον πανηγυρικό της ημέρας εκφώνησε ο Διευθυντής  του 2ου Γυμνασίου Αίγινας κ. Γ. Μπήτρος.
Στη συνέχεια ιερείς και επίσημοι παρέστησαν στο Ηρώον της πλατείας όπου τελέστηκε τρισάγιο και κατάθεση στεφάνων από  την Κοινότητα, τα Σχολεία, και τους Συλλόγους. Ακολούθησε παρέλαση στο κεντρικό δρόμο με πλήθος παιδιών από το Δημοτικό Σχολείο, το Νηπιαγωγείο και το 2ο Γυμνάσιο να συμμετέχουν.

Στις λατρευτικές εκδηλώσεις παρέστησαν οι αντιδήμαρχοι κ. Μαίρη Κουκούλη και Δημήτρης Καραγιάννης και οι Δημοτικοί Σύμβουλοι κ. Φίλιππος Τζίτζης και Νίκος Μαρίνος.