Παρασκευή 31 Ιανουαρίου 2025

Ο κουτσο -Φλέβαρος και η λαογραφία που τον συνοδεύει.

  

 Ο Φεβρουάριος  λοιπόν ή αλλιώς Φλεβάρης ή και Κουτσοφλέβαρος είναι ένας αγαπητός μήνας  για πολλούς ανθρώπους. Ένας μήνας αρκετά  χειμωνιάτικος με χιόνια αλλά και λιακάδες, με πολλά νερά και κρύο. Ωστόσο  δεν παύει να είναι και  γενναιόδωρος. Μας γεμίζει γιορτές όπως είναι οι αποκριές. Μας χαρίζει τα μπουμπούκια της αμυγδαλιάς και μας κλείνει το μάτι με τις πρώτες μεγάλες λιακάδες. Η μέρα ήδη  έχει μεγαλώσει και οι δουλειές στη φύση προκόβουν.

Ο φετινός Φλεβάρης έχει μόνο 28 ημέρες! Γι' αυτό ας μην τον πάρουμε αψήφιστα. Μπορεί από τη βιασύνη του να τα κάνει όλα. Ακόμα και να ...χιονίσει!

Όμως ας τα δούμε καλύτερα διαβάζοντας τα όσα γράφει στο βιβλίο της η Λίνα Μπόγρη - Πετρίτου: "Τα λέμε  και στην Αίγινα"   


 Φεβρουάριος, δεύτερος μήνας του χρόνου στο Γρηγοριανό ημερολόγιο και τελευταίος του χειμώνα με 28 ημέρες και με 29 κάθε τέσσερα χρόνια. Το όνομά του προέρχεται από το λατινικό ρήμα  februare = εξαγνίζω, καθαρίζω, γιατί το μήνα αυτό γίνονταν στη Ρώμη καθαρτήριες γιορτές για τους νεκρούς.
Εμείς στα ψυχοσάββατα του Φλεβάρη πηγαίνουμε κόλλυβα (στάρι) στην εκκλησία για τις ψυχές.
Ο λαός μας τον είπε Φλεβάρη, επειδή από τις πολλές βροχές ανοίγει τις φλέβες του (τις «φλέβες» της γης) και γεμίζει με νερά τον κόσμο!
-Του Φλεβάρη είπαν να βρέξει κι  αλησμόνησε να πάψει.
-Φλεβάρη, φλέβες μ’ άνοιξες.
-Ο Φλεβάρης με νερό, λούτσα μπαίνει στο χορό, γιατί μέσα στο Φλεβάρη συνήθως πέφτουν οι Απόκριες και έτσι πολλοί είναι εκείνοι που τον λένε μήνα χορευταρά και ξένοιαστο.
Είναι ο πιο μικρός μήνας του χρόνου σε διάρκεια, γι’ αυτό και τον ονόμασαν Κουτσοφλέβαρο!
Αν και για όλα φταίνε οι Ρωμαίοι! Από τη μια οι αλλαγές στα ημερολόγια (από το Ιουλιανό - παλιό- με το ηλιακό έτος, στο Γρηγοριανό -νέο- με το σεληνιακό έτος), κι από την άλλη για να μην υστερεί ο μήνας Αύγουστος  που ήταν αφιερωμένος στον Οκταβιανό Αύγουστο, από τον Ιούλιο που ήταν αφιερωμένος στον Ιούλιο Καίσαρα, τον άφησαν με… 28 ημέρες!
Στη λαϊκή μας παράδοση όμως οι ιστορίες είναι διαφορετικές:
«Ο Μάρτης θέλησε να τιμωρήσει τη γριά, όταν καυχήθηκε πως δεν τον φοβάται πια με τα κρύα του, αφού είχε φτάσει στις 29 ο μήνας και τα κατσικάκια της γεννήθηκαν κι ήταν μια χαρά,
-Πριτς, Μάρτη μου, πάρ’ τα κατσικάκια σου, λέγεται ότι του είπε, κι αυτός ζήτησε και πήρε δανεικές δυο μέρες από τον αδερφό του, τον Φλεβάρη. Έτσι έκανε τις δικές του τριάντα μία, κι έφερε τόση κακοκαιρία και παγωνιά, που για να γλυτώσει η καημένη η γριά  αναποδογύρισε το μεγάλο λεβέτι (σιδερένιο καζάνι) και χώθηκε από κάτω! 
 Ο Μάρτης τα κατάφερε κι έκανε το δικό του, δεν κράτησε όμως το λόγο του κι επιστροφή δεν έγινε στη χάρη που ’χε ζητήσει.   
 «Δανεικά κι αγύριστα», δηλαδή, όπως σοφά χαρακτηρίζει ανάλογες περιπτώσεις ο λαός μας, και ο καημένος ο Φλεβάρης έμεινε λειψός με όλες κι όλες 28 μέρες! Κάθε τέσσερα χρόνια όμως, που κάνουνε τη μεγάλη σύναξη τα δώδεκα αδέρφια, ο γέρο-πατέρας τους τους βάζει να φιλιώσουνε. Ο Μάρτης γυρίζει μόνο τη μια μέρα πίσω, θυμωμένος όμως με τον Αύγουστο που δεν δίνει κι αυτός τη δική του, αποφασίζει τελικά να μη τη δώσει. Τούτα τα νιτερέσα και οι γκρίνιες με τα «χρεωμένα» αδέρφια αλλά και το παράπονο του άλλου που μένει λειψός, μας κάνουνε το χρόνο δίσεχτο, κακότυχο δηλαδή, όλοι τονε φυλάγονται κι ούτε που πρέπει να φυτεύουνε, να χτίζουνε, να παντρεύονται…»
-Το Φλεβάρη μη φυτέψεις ούτε να στεφανωθείς.
Τρίτη μέρα μη δουλέψεις. Σάββατο μη στολιστείς.       
 Για τις «λειψές» ημέρες του Φλεβάρη αλλά και τον άστατο καιρό του, ο λαός μας έχει μια δική του ιστορία:
«Κάποια χρονιά που στ’ αμπέλια η σοδειά ήτανε φτωχική και το κρασί λιγοστό, τρία απ’ τα παιδιά του γέρο- Χρόνου, ο Γενάρης, ο Φλεβάρης κι ο Μάρτης, είπανε να κάνουνε σιρμαγιά με το κρασί τους, και να το βάλουνε σ’ ένα μεγάλο βαρέλι. Και για να είναι όλα σωστά και νοικοκυρεμένα βάλανε  τρεις κάνουλες να παίρνει ο καθένας από τη δική του, για να μη «ρίχνει» τους άλλους! Πρώτος έριξε το κρασί του στο βαρέλι ο Φλεβάρης, έβαλε την κάνουλα κάτω κάτω, επειδή ήτανε ο πιο κοντακιανός και  ζήτησε να τραβήξει πρώτος.
Μόνο που… παρατράβηξε και δεν τους άφησε κόμπο! Θυμώσανε με το δίκιο τους τα άλλα δυο αδέλφια και, για να τον τιμωρήσουνε, του πήρανε από μια μέρα και τον άφησαν με 28! Και επειδή το μεθύσι του ήτανε μεγάλο, αφού «κατέβασε» όλο το βαρέλι, πού να’ χει μυαλό να κουμαντάρει με τάξη και  φρόνηση… τις καιρικές συνθήκες, για τούτο ο καιρός είναι άστατος!»
Μήνας των αμπελιών για τους αγρότες μας και «κλαδευτής». Το μήνα ανοίγει ο Άγιος Τρύφωνας, προστάτης των αμπελιών, που εικονίζεται
μ’ ένα κλαδευτήρι στο χέρι.
Κανείς δε δουλεύει στ’ αμπέλια εκείνη την ημέρα!
-Φλεβάρης κουτσοφλέβαρος και του τσαπιού ο μήνας.
-Όταν ανθίσει η αμυγδαλιά, αγρότες πάρτε τα τσαπιά.
Οι αγρότες μας θέλουν το μήνα με χιόνια γιατί,
-Το χιόνι του Φλεβάρη γεμίζει το αμπάρι.
-Χιόνια του Φλεβαριού, χρυσάφι του καλοκαιριού.
 Aλλά και με βροχές από τη δεύτερη κιόλας ημέρα του, που γιορτάζουμε την Υπαπαντή του Χριστού.
-Πεπαντή καλοβρεμμένη, με κοφίνια γιομισμένη.
Και ημέρα προτροπής για την έγκαιρη προετοιμασία της μεγάλης γιορτής, της Ανάστασης του Χριστού (να υφάνουν στον αργαλειό  το ύφασμα για τα ρούχα της Λαμπρής):
-Πεπαντή, Πεπαντή, βάλε το πανί στ’ αντί,
 αλλά και μετεωρολογικών παρατηρήσεων:
-Καλοκαιριά της Παπαντής, Μαρτιάτικος χειμώνας,
που σημαίνει ότι ο χειμώνας είναι ακόμα πίσω. Λένε, επίσης:
-Ζεστός Φλεβάρης, Πάσχα παγωμένο.
-Καλώς τον Κουτσοφλέβαρο, που ήρθε κούτσα κούτσα
κι απ’ τις πολλές του τις βροχές τα κάνει όλα λούτσα.
Όλος δε ο μήνας κρίνεται από τις τρεις πρώτες ημέρες του, για το αν θα επακολουθήσει καλοκαιρία ή κακοκαιρία και λένε,
-Τρεις καλές, όλες καλές. Τρεις κακές, όλες κακές.
Όπως και να ’χει όμως από τα μέσα του μήνα ο καιρός είναι πιο ζεστός,
-Στις 15 του Φλεβάρη βαρεί τ’ άλογο ποδάρι ή
-Στις 15 του Φλεβάρη θα ζεσταθεί το νύχι του βοδιού.
-Όταν γελάει ο Φλεβάρης, γελάει καλύτερα κι από καλοκαίρι.
Μήνας που φέρνει την ξενοιασιά και τους χορούς με το άνοιγμα του Τριώδιου, με τους μουσούδους (μασκαράδες), με τον Καρνάβαλο, και συμβουλεύουν:
-Αποκριές στο σπίτι σου, και Λαμπριά όπου λάχει.




Παρουσίαση του βιβλίου της Μ. Ανδρικοπούλου "Ο Ιωάννης και τα γεώμηλα" στο 2ο Γυμνάσιο Αίγινας.

Την συγγραφέα  του βιβλίου "Ο Ιωάννης και τα γεώμηλα", Μαρία Ανδρικοπούλου  υποδέχτηκε σήμερα Παρασκευή 31  Ιανουαρίου το 2ο Γυμνάσιο Αίγινας.

Η συγγραφέας  του βιβλίου παρουσίασε στους μαθητές της Α΄Γυμνασίου το βιβλίο της που είχε παλαιότερα παρουσιάσει στις εκδηλώσεις : "Κάθε Τετάρτη με ένα βιβλίο στον κήπο του Εϋνάρδειου" που διοργάνωνε η Δημόσια Καποδιστριακή Βιβλιοθήκη Αίγινας.

Η κ. Ανδρικοπούλου με ζωντανό λόγο και παραστατικότητα κέρδισε από τα πρώτα λεπτά  της παρουσίασης το ενδιαφέρον των παιδιών, μιλώντας τους για  τον πρώτο Κυβερνήτη και τις ηρωϊκές  του προσπάθειες  να οικοδομήσει το Ελληνικό κράτος. Παράλληλα  τους ανέφερε τον τρόπο συγγραφής του βιβλίου αυτού, την πηγή έμπνευσης της, το χρόνο που απαιτήθηκε και τη μέθοδο της.
Η συγγραφέας που έχει διακριθεί στη συγγραφή βιβλίων για νέους και εφήβους, έχει γράψει ένα ανάλογο βιβλίο και για  τον Κωνσταντίνο Κανάρη.

Η σημερινή παρουσίαση του βιβλίου της περιλαμβάνεται στις εκδηλώσεις για  τα 40 χρόνια από την ίδρυση του 2ου Γυμνασίου.



 

Πέμπτη 30 Ιανουαρίου 2025

Η εορτή των Τριών Ιεραρχών στα σχολεία της Κυψέλης στην Αίγινα.

 Εκκλησιασμός  για τα σχολεία  της Κυψέλης πραγματοποιήθηκε σήμερα Πέμπτη 30 Ιανουαρίου στον ενοριακό ναό  Ευαγγελισμού Θεοτόκου Κυψέλης, όπου συμμετείχαν  το Νηπιαγωγείο, το Δημοτικό Σχολείο και το 2ο Γυμνάσιο Αίγινας.
Ένας  μεγάλος αριθμός μαθητών παρακολούθησε υποδειγματικά τη Θεία Λειτουργία και συμμετείχε στο μυστήριο της θείας Ευχαριστίας.
Από τα σχολεία  προσφέρθηκε αρτοκλασία προς τιμήν των Τριών Ιεραρχών.
Στο τέλος της Θ.Λειτουργίας και όπως έχει καθιερωθεί τα τελευταία χρόνια τελέστηκε τρισάγιο για τους εκπαιδευτικούς  των σχολείων που έχουν αποβιώσει.
Στην ομιλία του ο κ. Μπήτρος Γ. αναφέρθηκε στο έργο των Τριών Ιεραρχών συνδέοντας το με τη μορφή και την προσφορά  του μακαριστού αρχιεπισκόπου Αλβανίας κυρού  Αναστάσιου Γιαννουλάτου.
 



 

 




 

Τετάρτη 29 Ιανουαρίου 2025

Η μορφή των Τριών Ιεραρχών στην Παλαιά Χώρα της Αίγινας.

         


Τη δική  τους μερίδα στο  αγιογραφικό αρτοφόριο  της Παλαιάς Χώρας κατέχουν οι τρεις εορταζόμενοι σήμερα  Άγιοι προστάτες  της εκπαίδευσης  των γραμμάτων και των τεχνών.
Εορτή σήμερα των Αγίων Τριών Ιεραρχών προστατών Αγίων και Ελληνικών γραμμάτων κι ας θυμηθούμε μια πολύ όμορφη τοιχογραφία τους που συναντάμε στην Παλαιά Χώρα της Αίγινας.

Στο ναό του Αγίου Χαραλάμπους ο προσκυνητής θα συναντήσει  την τοιχογραφία των Αγίων Τριών Ιεραρχών που εορτάζουν σήμερα. Η τοιχογραφία διατηρείται σε πολύ καλή κατάσταση. Οι Άγιοι ιστορούνται με την αρχιερατική τους στολή ενώ ξεχωρίζει η στάση του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου ο οποίος κρατά και ποιμαντορική ράβδο.

Η εικόνα που έχει έντονα αναγεννησιακά χαρακτηριστικά χρησιμοποιεί πολύ γήινα και απαλά χρώματα και είναι από τις πλέον σπάνιες εικονογραφήσεις και των Τριών  που διατηρούνται στην Παλαιά Χώρα. Αν και ο Άγιος Χαράλαμπος γειτνίαζε με το κοντινό νταμάρι, ως κτίσμα δεν έχει υποστεί φθορές  και αυτό το διαπιστώνουμε και από το εσωτερικό του ναού.

Ο  Βασίλειος ο Μέγας, ο Γρηγόριος ο Θεολόγος και ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος εικονογραφούνται  σε  δύο εκκλησίες  του λόφου. Στην είσοδο  της Παλαιάς  Χώρας και λίγο πριν την εκκλησία  του Σταυρού συναντούμε  τον Άγιο Χαράλαμπο. Μέσα  στο ναό και στον νότιο τοίχο  του αντικρίζουμε την τοιχογραφία των Τριών Ιεραρχών. Απαλά  χρώματα, γλυκές  μορφές γήινες, οικείες. Σε μια εικονογράφηση με έντονα  τα λαϊκά  στοιχεία. ( οι δύο επόμενες  εικόνες)

Στον  Άγιο Γεώργιο  τον Καθολικό, στη βόρεια πλευρά  του ναού οι μορφές των τριών Αγίων δεν διακρίνονται πλέον ωστόσο  μένουμε έκπληκτοι από την ομορφιά και  την ακρίβεια  της  αγιογραφίας που ευτυχώς έχει  συντηρηθεί  τα τελευταία  είκοσι χρόνια κι έτσι μπορούμε εμείς  σήμερα  να την απολαμβάνουμε. 
 
Η πρώτη εικόνα είναι φωτογραφία της κ. Καλλιρρόης Μπέση

 


 

Τρίτη 28 Ιανουαρίου 2025

Ένας ολόκληρος λαός αποχαιρετά τον Πατέρα του.

Φωτογραφίες του κ. Γεράσιμου Κοκκίνη που αυτές τις στιγμές βρίσκεται στην Αλβανία.

Συγκλονίζουν οι εικόνες από την Αλβανία! Ένας ολόκληρος λαός αποχαιρετά και αποθέτει  την ευγνωμοσύνη του απέναντι στον ιεράρχη που τόσο αγάπησε αυτή τη χώρα και θυσιάστηκε γι' αυτήν επιτελώντας ένα τιτάνιο έργο σε αντίξοες και επικίνδυνες συνθήκες.

Ένας λαός ανεξάρτητα από θρήσκευμα θρηνεί και δακρύζει  στον μεγάλο αποχαιρετισμό. Ο Αναστάσιος στάθηκε  για αυτούς τους ανθρώπους ο πατέρας, ο αδελφός, ο φίλος, το κερί που φώτισε και έλιωσε στην υπηρεσία  της αγάπης.






 


 

Τα ονομαστήρια του εόρτασε ο Σεβ. Μητροπολίτης κ.κ. Εφραίμ στις Σπέτσες.

Εμφανώς συγκινημένος εόρτασε  την ονομαστική του εορτή ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ύδρας Σπετσών και Αιγίνης κ.κ Εφραίμ, σήμερα  28 Ιανουαρίου στον Ιερό Ναό των τριών Σπετσιωτών Νεομαρτύρων.

Ο  Σεβασμιώτατος κ. Εφραίμ τέλεσε τη Θεία Λειτουργία με τη συμμετοχή πολλών ιερέων από περιοχές  της Μητροπόλεως και δέχθηκε τις ευχές των πιστών και των αρχών της νήσου των Σπετσών.

Φωτογραφίες: Γραφείο Τύπου Ιεράς Μητροπόλεως Ύδρας




 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

"Το βλέμμα" του Γιάννη Μετζικώφ στη Δημοτική Πινακοθήκη Αίγινας.

Με εμφανή τα θεατρικά στοιχεία  και  τις επιρροές  τους στη δουλειά  του δημιουργού Γιάννη Μετζικώφ, παρουσιάζονται  στη Δημοτική Πινακοθήκη Αίγινας 70 ζωγραφικά έργα αλλά και χειροποίητες θεατρικές μάσκες με έντονα  χρώματα, με κίνηση και γεμάτα έμπνευση και καλλιτεχνική ενάργεια.
Η έκθεση με  τίτλο  το "Βλέμμα" εγκαινιάστηκε την Κυριακή 26 Ιανουαρίου στα πλαίσια  των εκδηλώσεων  για  την 197η επέτειο της άφιξης και ορκωμοσίας του Ιωάννη Καποδίστρια ως πρώτου Κυβερνήτη στην Αίγινα και στην Ελλάδα. Είναι η 5η κατά σειρά έκθεση που παρουσιάζεται στη Δημοτική Πινακοθήκη  και η σημερινή παρουσιάζει ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον αφού η παρουσία της εδώ είναι ένας ακόμα σταθμός της πορείας της από το 2024. 

Να σημειώσουμε ότι με την παρουσίαση της έκθεσης στην Αίγινα τονίζεται και ο δεσμός που έχει αποκτήσει ο κ. Μετζικώφ με το νησί. Το 2021 επιμελήθηκε της έκθεσης που παρουσιάστηκε στο Κυβερνείο για  τις επετειακές εκδηλώσεις των 200 χρόνων της Ελληνικής Επανάστασης, με  την αναπαράσταση του γραφείου του Ι. Καποδίστρια, ενώ την ίδια χρονιά παραχώρησε έργο του για την αφίσα  του Φεστιβάλ Θεάτρου.