Στο δίαυλο του χρόνου....... είμαστε σαν τα μικρά καράβια.

 Απόψε που ο χρόνος ταξιδεύει από τη μια όχθη στην άλλη, που αποχαιρετά το παλιό και υποδέχεται το καινούργιο, μοιάζουμε σαν τα μικρά καράβια που φωτισμένα  μέσα στην απαλότητα της νύχτας γλυστρούν στα ήρεμα νερά και μας αφήνουν να ονειρευτούμε παραδεισένιες ακτές  και προορισμούς. Ταξίδια καινούργια, συναρπαστικά, γοητευτικά, γεμάτα μυστήριο και κρυμμένα μυστικά.

Ας είναι έτσι η νέα χρονιά, το 2025! Ήρεμη όπως τα νερά της φωτογραφίας και εμείς να ταξιδεύουμε με το φως της ψυχής μας.

Καλή χαρούμενη πρωτοχρονιά.

Σημείωση: Φωτογραφία  του κ. Νίκου Ευαγγελινού, φίλου εκπαιδευτικού από τον Πόρο. Το εικονιζόμενο πλοίο είναι το φέρυ Αγία Κυριακή.

Το μεγάλο ταξίδι της σοκολάτας σε μια παράσταση: "Τσοκοάτλ"

 

Θα μπορούσε να είναι μια γλυκιά  χριστουγεννιάτικη ιστορία! Θα μπορούσε επίσης να είναι μια κλασσική και αναμενόμενη παιδική παράσταση. Τελικά είναι ένα έργο που μιλά για πολλά πράγματα αλλά κυρίως για τη σοκολάτα

Πάνω και πρώτα από όλα η σοκολάτα. Αυτή η μικρή λιχουδιά με τα χιλιάδες πρόσωπα και εκδοχές που κλέβει την παράσταση μόλις εμφανίζεται στο τραπέζι.

Και ποιος δεν τη θέλει. Ωστόσο λίγοι γνωρίζουν το παρελθόν της, την ιστορία  της. Τα  ταξίδια της όχι στον ουρανίσκο αλλά στη γη. Από χώρα σε χώρα, από χέρι σε χέρι.... η σοκολάτα έφθασε στα μέρη μας, στις μέρες μας, έχοντας διαγράψει μια φοβερή και τολμηρή ιστορία.......

Το "Τσοκοάτλ" είναι μια πρωτότυπη και καινούργια παράσταση που μας μεταφέρει  στον κόσμο της σοκολάτας, εμπνευσμένη από την ευρωπαϊκή αναγέννηση, τις φυλές της Κεντρικής Αμερικής και το σήμερα.

Οι πρωτότυπες μουσικές και χορογραφίες αποδίδονται από τους: Αρετή Μώκαλη, Βαγγέλη Πιτσιλό, Βλάσση Χρυσικόπουλο, Τίνα Τζάθα, Ανδριάνα Σπυροπούλου. Σκηνοθεσία/ χορογραφίες: Αρετή Μώκαλη. Κείμενα : Βλάσσης Χρυσικόπουλος.

Η παράσταση δόθηκε χθες Δευτέρα 30 Δεκεμβρίου στον κινηματογράφο ΤΙΤΙΝΑ στα πλαίσια  των εορταστικών εκδηλώσεων του Δήμου Αίγινας.

Τα κάλαντα της Αίγινας.

                                      

 Ζωγραφική: Μαρία Πωπ.

Ποιος είπε  ότι σήμερα τα παιδιά δεν λένε τα κάλαντα; Αντιθέτως πολλά είναι τα παιδιά  που και σήμερα παραμονή πρωτοχρονιάς θα ξαμοληθούν στους δρόμους και θα κτυπήσουν τις πόρτες μας για να μας "τα πούνε". Κάποια παιδιά  διατηρούν και την παράδοση του κάθε τόπου και τραγουδούν τα παραδοσιακά κάλαντα του νησιού τους ή της περιοχής τους γενικότερα.

Ας δούμε λοιπόν τα κάλαντα της Αίγινας : 

"Καλημέρα, καλημέρα και πάντα καλημέρα

να τον καλημερήσουμε αυτόν τον νιον αφέντη

αφέντη μου πεντάφεντε, πέντε φορές αφέντη,

πέντε βαστούν τον μαύρο σου και οχτώ το σαλιβάρι

και δέκα σε παρακαλούν αφέντη καβαλλάρη

εδώ σε τούτες τις αυλές τις μαρμαροστρωμένες

κοιμάται κύμα  το φλουρί και κύμα το λογάρι

και στον αφρό του λογαριού κοιμάται νιός αφέντης

Τόνε ξυπνήσω με νερό φοβούμαι μην κρυώσει

Τόνε ξυπνήσω με κρασί φοβούμαι μη μεθύσει

Εσένα πρέπει  αφέντη μου στα πεύκα να κοιμάσαι.

Με βελουδένιο πάπλωμα να μην κρυολογάσαι

Και πάλι ξαναπρέπει σου καρέκλα καρυδένια

Για να ακουμπάς  τη μέση σου τη μαργαριταρένια

Και πάλι ξαναπρέπει σου  στις λίρες να καθίζεις.

Με το' να χέρι να μετράς, με τ'άλλο να δανείζεις.

Δώστε μας και τον κόκορα, δώστε μας  καιτην κότα,

Δώστε μας και δυό τρεις κλωτσιές να φυγουμ' απ΄' την πόρτα"

Πρωτοχρονιάτικα έθιμα της Αίγινας.

 

 Η Πρωτοχρονιά έχει τα δικά της έθιμα, μικρά ή μεγάλα δεν έχει σημασία που κάθε χρόνο  τέτοιες μέρες τα θυμόμαστε αφού πλέον ο σύγχρονος τρόπος ζωής εστιάζει αυτήν την ημέρα σε άλλες συνήθειες  που αναφέρονται στην ευζωΐα και στην καταναλωτική καλοπέραση, αγνοώντας το λίγο, το απέριττο, το ανθρώπινο. Ο Άι -Βασίλης πλέον δίνει δωρεάν data και  απεριόριστες κλήσεις και μηνύματα ενώ όλες οι εκπομπές κάνουν κληρώσεις για πολυτελή αυτοκίνητα και μεγάλα χρηματικά ποσά. Ενίοτε και ηλεκτρικές συσκευές. Τα  τριήμερα  σε σαλέ και resort αψηφώντας τον κορονοϊό , που μας θυμήθηκε χρονιάρες μέρες έχουν πρωτοφανή πληρότητα   

    Εμείς, πιστοί στο λαογραφικό ραντεβού της ημέρας, ας  θυμηθούμε  τα παλιά κι ας δούμε πως οι Έλληνες έκαναν πρωτοχρονιά  χωρίς πολλά  στολίδια ή εξεζητημένες γεύσεις. 

  Τα έθιμα εκείνα λοιπόν έρχονταν να υπενθυμίσουν αλήθειες, να επαναλάβουν τρόπους ζωής και να φέρουν  τον άνθρωπο πιο κοντά με τον άλλο.

α. Το δέσιμο της μοίρας

Στην παλιά Αίγινα την παραμονή της Πρωτοχρονιάς λίγο πριν κοιμηθούν, οι κοπέλες χτενίζονταν και τα αποχτενίδια τους μαζί με ένα χτένι και έναν καθρέφτη τα τοποθετούσαν στο προσκεφάλι τους. Κατόπιν περιζώνονταν με ένα χρυσομάντηλο, τα δύο άκρα του οποίου τα έδεναν στο πίσω μέρος του κεφαλιού τους με τρεις κόμπους και κατόπιν έλεγαν τα εξής: "Σε δένω μοίρα μου, να ΄ρθης απόψε στον ύπνο μου, να μου ειπείς ποιόν θα πάρω.Κι αν έρθεις, δεν σε λύνω".
     

 β. το στέρνιασμα

     Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, οι παππούδες, οι γιαγιάδες και οι γονείς στέρνιαζαν τα παιδιά τους, δηλαδή τους έδιναν χρήματα, αντί για καλούδια. Με αυτά τα χρήματα τα παιδιά αν δεν αγόραζαν παιχνίδια, αγόραζαν καρύδια με τα οποία έπαιζαν το παιχνίδι "τα καρύδια", στο οποίο έβαζαν στοιχήματα με τσίγκινα φλουριά για το ποιό παιδί θα έπαιρνε τα περισσότερα καρύδια, χτυπώντας τα.
    

 γ. η  μαυρόπετρα

   Ο νοικοκύρης ή η νοικοκυρά έφερναν από τα χωράφια και τοποθετούσαν έξω από την πόρτα του σπιτιού μια στρογγυλή μαυρόπετρα, σε μέγεθος ανθρώπινου κεφαλιού. Γύρω στα ξημερώματα, ανήμερα της Πρωτοχρονιάς πριν να ξυπνήσουν τα παιδιά και οι παππούδες, η νοικοκυρά λιβάνιζε το σπίτι, τα εικονίσματα και όσους κοιμούνταν. Κατόπιν έπαιρνε τη μαυρόπετρα και την ακουμπούσε λιγάκι πάνω στο κεφάλι τους και έκανε την ακόλουθη ευχή: " Το κεφάλι που ακουμπά η μαυρόπετρα να είναι γερό σαν κι αυτή". Μετά έπαιρνε τη μαυρόπετρα και τη φύλαγε κάτω από ένα κρεβάτι ή μέσα στην παλεθούρα (ντουλάπι στον τοίχο) και τους ξυπνούσε όλους για να πάνε στην εκκλησία.

δ. η κρεμμυδασκέλα

  Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς οι παλαιοί Αιγινήτες έπαιρναν από τα χωράφια κρεμμύδες, τις οποίες ονόμαζαν ασκέλες. Τις τοποθετούσαν πάνω από το κατώφλι της πόρτας. Είχαν ευεργετικές ενέργειες για το σπιτικό και τους νοικοκυραίους, γιατί όπως πίστευαν, το σπίτι θα ευημερήσει και θα είναι "γεμάτο και ντυμένο σαν την ασκέλα"

 Τέλος σαν σήμερα 31  Δεκεμβρίο, παραμονή πρωτοχρονιάς, οι παλαιοί Αιγινήτες εόρταζαν τον ερχομό της  Πρωτοχρονιάς  με  το έθιμο του  καλοπόδαρου.

  Έτσι ονόμαζαν  αυτόν που έμπαινε πρώτος σε ένα σπίτι. Εάν όμως συνέβαινε κάτι κακό σε αυτό το σπίτι κατά τη διάρκεια της χρονιάς, τότε έπρεπε να εξακριβωθεί ποιός ήταν αυτός ο "καλοπόδαρος". Το έθιμο αυτό σχετίζεται με το "ποδαρικό". Όποιος τύχαινε και ερχόταν στο σπίτι, τον έβαζαν και έμπαινε με το δεξί πόδι. Στο Μεσαγρό όσοι επισκέπτονταν φιλικά σπίτια έφερναν μαζί τους και ένα ρόδι. Μόλις πατούσαν το πόδι τους στο κατώφλι του σπιτιού έσπαγαν το ρόδι, ώστε με τον ερχομό του χρόνου να έρθει και η ευτυχία σε αυτό το σπίτι. Βεβαίως για να γίνει η επίσκεψη θα έπρεπε να ειδοποιηθούν οι νοικοκυραίοι από την παραμονή της Πρωτοχρονιάς και αυτό, διότι διάλεγαν ποιός είχε το καλό ποδαρικό.

 

  Ανήμερα την Πρωτοχρονιά οι παλαιοί Αιγινήτες πήγαιναν στην Εκκλησία για να λειτουργηθούν και έπαιρναν μαζί τους ένα ροΐδι (ρόδι). Όταν επέστρεφαν στο σπίτι τους έσπαγαν το ροΐδι μπροστά στην πόρτα του σπιτιού, για να είναι όπως έλεγαν το σπίτι γλυκό και γεμάτο σαν το ρόδι. Επίσης έβαζαν ανήμερα την Πρωτοχρονιά πάνω στην πόρτα  κι ένα πέταλο αλόγου, για να πάει καλά ο χρόνος.

Από το βιβλίο "Αιγινητών ήθη και έθιμα" του Ιωάννη Επ. Μάντζαρη

"Τσοκοάτλ" μια παράσταση για μικρούς και μεγάλους σήμερα στον κινηματογράφο ΤΙΤΙΝΑ.

 Το "Τσοκοάτλ" είναι μια πρωτότυπη και καινούργια παράσταση που μας μεταφέρει  στον κόσμο της σοκολάτας, εμπνευσμένη από την ευρωπαϊκή αναγέννηση, τις φυλές της Κεντρικής Αμερικής και το σήμερα.

Οι πρωτότυπες μουσικές και χορογραφίες αποδίδονται από τους: Αρετή Μώκαλη, Βαγγέλη Πιτσιλό, Βλάσση Χρυσικόπουλο, Τίνα Τζάθα, Ανδριάνα Σπυροπούλου. Σκηνοθεσία/ χορογραφίες: Αρετή Μώκαλη. Κείμενα : Βλάσσης Χρυσικόπουλος.

Σήμερα Δευτέρα  30 Δεκεμβρίου και ώρα 16.30 στον κινηματογράφο ΤΙΤΙΝΑ με ελεύθερη είσοδο.

Η παράσταση είναι ενταγμένη στις εορταστικές εκδηλώσεις  του Δήμου Αίγινας.

Τα νήπια που έσφαξε ο Ηρώδης μνημονεύει σήμερα η Εκκλησία.

   

 Στην Ορθόδοξη Βυζαντινή  Αγιογραφία υπάρχουν ελάχιστες αναφορές για τη σφαγή των νηπίων από τον αιμοσταγή Ηρώδη. Ένα γεγονός που η εκκλησία θυμάται στις 29 Δεκεμβρίου μια που τα νήπια αυτά είναι οι πρώτοι μάρτυρες  που έδωσαν το αίμα τους για το Χριστό.

  Ιδιαίτερη αναφορά ας κάνουμε  στην πρώτη εικόνα από τη Συλλογή της Ιεράς Μονής Σινά όπου ο αγιογράφος σε βημόθυρο (ξύλινη πόρτα του Ιερού) χωρίζει  το χώρο του σε λωρίδες με τη μορφή  υψωμάτων - μικρών λόφων και στο τελευταίο επίπεδο ιστορεί τη σφαγή των νηπίων.

  Στη δεύτερη και τρίτη εικόνα ο Χριστός αγκαλιάζει τις ψυχές  των νηπίων όπου ντυμένες με το λευκό  ένδυμα του μαρτυρίου παραστέκονται ενώ τα περιβάλει στρατιά  αγγέλων. Κάτω από τις ψυχές  των νηπίων η σκηνή  του μαρτυρίου τους, η σφαγή.

  Σε όλες  τις εικόνες η Βυζαντινή αγιογραφία  δεν διστάζει να απεικονίσει σκηνές αποτρόπαιες και σκληρές. σκηνές  που ακόμα και οι μεγάλοι  τραγωδοί  της αρχαίας  Ελλάδας δεν παρουσιάζουν στις τραγωδίες  τους. Εδώ το παράδειγμα  των νηπίων έρχεται να ενισχύσει  τους χριστιανούς  των πρώτων αιώνων που βρίσκονταν ενώπιον των διωγμών και των δημίων τους.

 Ωστόσο σήμερα η σύγχρονη έρευνα και  η Θεολογία αμφισβητούν το μεγάλο αριθμό των 14.000 νηπίων που η παράδοση αναφέρει ότι σφαγιάστηκαν εκείνες  τις μέρες. Ο πληθυσμός  της Παλαιστίνης την εποχή του αυτοκράτορα Τιβέριου, όπου γεννήθηκε ο Χριστός ήταν γύρω στο μισό εκατομμύριο ενώ ο πληθυσμός  της πρωτεύουσας  Ιερουσαλήμ μόλις 30.000 κάτοικοι. Πως λοιπόν γίνεται να υπάρχουν 14.000 μικρά αγόρια και μάλιστα κάτω των δύο ετών;.

  Αναφέρεται ως σωστός ο αριθμός των 30 με  40 παιδιών. Ο αριθμός  των 14.000  νηπίων είναι συμβολικός  για όλους αυτούς τους ανώνυμους πρώτους μάρτυρες  του Χριστού.

Ο δίκαιος Ιωσήφ, ο μνήστωρ της Μαρίας

 

Τον βλέπουμε πάντα σε μεγάλη ηλικία, σκυφτό, σκεφτικό, γαλήνιο όμως και συνετό. Είναι ο μνήστωρ Ιωσήφ, ο θετός πατέρας  του Ιησού, ο μνηστήρας  της Μαρίας, αυτός που εξυπηρέτησε  το  σχέδιο του Θεού και προστάτεψε την μικρή Μαρία  και την εγκυμοσύνη της. Στα Ευαγγέλια υπάρχουν ελάχιστα στοιχεία  για τον Ιωσήφ - που στα Εβραϊκά το όνομα του σημαίνει, "αυτόν που ο Θεός  τον έκανε τέλειο".

Ο  Ιωσήφ  ήταν ήδη χήρος από τον πρώτο  του γάμο και είχε παιδιά. Με  την παρουσία  του στο πλευρό της Μαρίας γίνεται υπόδειγμα ταπείνωσης και υπακοής στο Θείο Θέλημα. Σιγά  - σιγά  τις πρώτες εντυπώσεις και αμφιβολίες  του για την Παναγία αντικαθιστά  η πίστη. Από την αμφιβολία περνά στην πίστη και υπηρετεί στο ακέραιο το Θεϊκό σχέδιο  της Εναθρωπήσεως  του Υιού του Θεού.

Επειδή δεν είχε συζυγικές σχέσεις με τη Μαρία γι' αυτό και στις εικόνες  τον βλέπουμε να στέκεται μακριά από το βρέφος, αρκετά σκεφτικό και προβληματισμένο και να συζητά με έναν γέρο που στην εικόνα συμβολίζει  τον διάβολο. 

Σπάνια θα τον δούμε δίπλα  στη Μαρία και στο Βρέφος στην εικόνα  της Γεννήσεως (όπως στην πρώτη φωτογραφία).

Ο Ιωσήφ δέχεται αρκετές επισκέψεις από τον άγγελο ο οποίος κατευθύνει τα βήματα  της Αγίας Οικογένειας πριν και μετά  τη Γέννα.

Ο  Ιωσήφ παραμένει πιστός μέχρι τέλους δίπλα  στη Μαρία, εργάζεται στο ξυλουργείο του κι εκεί δέχεται να εργασθεί και ο μικρός Ιησούς.

Σήμερα Κυριακή 29 Δεκεμβρίου η Εκκλησία  τιμά  τη μνήμη του.

 

Το Rose Poupee των παιδικών Χριστουγέννων μας.

   

Τότε που ο Πειραιάς δεν είχε μετρό, ούτε ουρανοξύστη! Τότε που η βόλτα στο Πασαλιμάνι ήταν η απόλυτη έξοδος. Τότε που στα μάτια μας η πόλη και το λιμάνι ήταν ένας μύθος βγαλμένος από τις ασπρόμαυρες ταινίες και τις σελίδες μυθιστορημάτων. 

Τότε λοιπόν η  στάση του λεωφορείου (δεν έχει σημασία ποιού!)ήταν απέναντι από την εκκλησία  της Αγίας Τριάδος. Πάντα αυτήν προτιμούσαμε όταν κατεβαίναμε  στο κέντρο του  Πειραιά. Δεν την προτιμούσαμε απλά  την απαιτούσαμε. Η προηγούμενη και η επόμενη δεν σήμαιναν τίποτε το σπουδαίο για εμάς.

Αν κατεβαίναμε  στη στάση  του Δημοτικού Θεάτρου, μπορεί να βλέπαμε από κοντά τη στολισμένη πλατεία και να κατηφορίζαμε μια ώρα αρχύτερα στο Πασαλιμάνι, που ήδη  είχαν καταφθάσει οι μάγοι έξω από την εξωτική φάτνη της μεγάλης πλατείας, όμως τη  βιτρίνα του λατρεμένου μας Rose Poupee, θα τη βλέπαμε μέσα από τα παράθυρα του λεωφορείου.

Βόλτα στον Πειραιά  που δεν περιελάμβανε  στάση μπροστά  στο Rose Poupee δεν ήταν βόλτα.

Το ιστορικό κατάστημα παιχνιδιών της λεωφόρου Βασιλέως Γεωργίου στον Πειραιά ήταν για όλα τα παιδιά σημείο αναφοράς όχι μόνο τις ημέρες  των εορτών των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, αλλά  για κάθε εποχή. Με μια υπέροχη βιτρίνα που ντυνόταν και στολιζόταν ανάλογα τη γιορτή και την περίσταση. Ένα κατάστημα συνώνυμο του καλού και ποιοτικού παιχνιδιού!

Βασικός κορμός, βάση  του στολισμού, πάντα το δάπεδο που το καταλάμβανε επάξια μια αναπαράσταση αγροτικής περιοχής με λίμνες, ποταμάκια, βουνά, σπιτάκια που συνδέονταν μεταξύ τους με μικρούς δρόμους, αλλά  κυρίως με μια σιδηροδρομική γραμμή που πάνω της κυλούσαν πανέμορφα τρενάκια, πιστά αντίγραφα  των αληθινών. Ο ρεαλισμός και η φαντασία έπαιζαν φοβερά παιχνίδια  στα παιδικά μας μάτια. Σιδηροδρομικοί σταθμοί, γεφυράκια, σηματοδότες, διασταυρώσεις γραμμών, μικρά  τούνελ….

Ένας μικρόκοσμος που στα μάτια μας ήταν μεγάλος και ικανός να θρέψει τη φαντασία και το όνειρο. Να μετατρέψει την ελάχιστη στιγμή μπροστά από τη βιτρίνα σε πηγή έμπνευσης για τα δικά μας ταπεινά παιχνίδια, να  τροφοδοτήσει τη χαρά και την παιδική ευτυχία. Να γλυκάνει την αναμονή για ένα δώρο, κι ας έφταναν τα λιγοστά λεφτά από τα κάλαντα  για ένα βαγόνι μόνο από  το συρμό  της βιτρίνας.

Πόσοι και πόσοι από εμάς  δεν είχαν ονειρευτεί έναν δικό μας  τρενόκοσμο μέσα  στο δωμάτιο μας; Πόσοι μείναμε με αυτό το όνειρο; Το Rose Poupee  ήταν  η αφορμή για ένα ταξίδι  σε κόσμους αθώους και παντοτινά  χαρούμενους.

Και  η βιτρίνα πάντα εκεί με αποκριάτικα, πασχαλινά  ή παιχνίδια  για  τη θάλασσα και τις διακοπές  να υποκινεί ατέλειωτα παιχνίδια και ώρες ανεμελιάς.

Θυμάμαι πολύ συχνά  τη βιτρίνα  του Rose Poupee  κάθε  φορά  που ανηφορίζω προσεκτικά λόγω των αλλαγών που επέφερε  το τραμ και το μετρό, τη Βασιλέως Γεωργίου κι ας μην υπάρχει πλέον  το κατάστημα αυτό  στο ίδιο σημείο. Έχει μεταφερθεί πλέον στην οδό  Γρηγορίου Λαμπράκη.

Ωστόσο οι μνήμες, οι εικόνες  παραμένουν και τρέφουν ακόμα το όνειρο.

Χριστούγεννα  βλέπετε!

 

Η χριστουγεννιάτικη βιτρίνα της κυρίας Φλώρας.

 Η κ. Φλώρα Αλυφαντή θυμάται την ατμόσφαιρα και το κλίμα  των εορτών μέσα από τη βιτρίνα του καταστήματος της.

 

(Το κείμενο που ακολουθεί αναδημοσιεύεται από το Saronic magazine, όπου φιλοξενήθηκε η συνέντευξη της κ. Φλώρας Αλυφαντή στην έντυπη έκδοση αλλά και στην ηλεκτρονική σελίδα).

 

Η  οδός Αφαίας ξεκινούσε πάντα από τη γωνία της κ. Φλώρας. Εκεί στη διασταύρωση με την οδό Χρήστου Λαδά  υπήρχε το μεγάλο κατάστημα με σχολικά και παιχνίδια. Πολύ πριν τα σημερινά πολυκαταστήματα η κ. Φλώρα Αλυφαντή από το 1978 είχε δημιουργήσει έναν ιδιαίτερο χώρο, που ήταν  ο παράδεισος για τα παιδιά. Ένα κατάστημα φορτωμένο με εμπόρευμα του τόσο στο ισόγειο όσο και στο υπόγειο και το πατάρι. Εκεί έβρισκες βιβλία, τετράδια, σχολικά, παιχνίδια για όλες τις ηλικίες, δώρα. Και  τι δεν είχε η Φλώρα μέσα σε αυτό το μοναδικό χώρο, που οι στενοί του διάδρομοι και τα αναρίθμητα ράφια σου επεφύλασσαν πολλές εκπλήξεις! Εκεί και οι πρώτες φωτοτυπίες.

Ένας μαγικός κόσμος στα μάτια των παιδιών αλλά και των μεγάλων, που έβρισκαν εκεί όσα θα αγόραζαν από τον Πειραιά, μια που τα ταξίδια τότε δεν είχαν την ίδια ευκολία όπως σήμερα.   

Αν κάτι όμως θυμόμαστε  περισσότερο από το μαγαζί της Φλώρας είναι η γιορτινή ατμόσφαιρα του, όταν πλησίαζαν τα Χριστούγεννα. Κόσμος πολύς μπαινόβγαινε για να αγοράσει δώρα αλλά  και τα στολίδια για το χριστουγεννιάτικο δέντρο. Άλλωστε ήταν από τα πρώτα καταστήματα  που έφεραν χριστουγεννιάτικα στολίδια στην Αίγινα σε μια εποχή, όχι πολύ μακρινή, πριν μερικές δεκαετίες! Τότε η Αίγινα ήταν αρκετά διαφορετική και δεν υπήρχε στολισμός στους δρόμους από το Δήμο παρά μόνο σε κάποιες βιτρίνες καταστημάτων πρόβαλε δειλά – δειλά κάποιο δεντράκι με παλιά στολίδια, τυλιγμένο με τεχνητή πάχνη και φωτάκια σε σχήμα μαργαρίτας ή κεριού.

Η κ. Φλώρα θυμάται εκείνες τις εποχές αλλά φυσικά και το κατάστημα της, εκεί στην αρχή της Αφαίας.

-          Ποια  ήταν η ατμόσφαιρα – η εικόνα στην πόλη της Αίγινας  παλαιότερα τα  Χριστούγεννα;

-          Παλαιότερα την γιορτή των Χριστουγέννων την περιμέναμε με λαχτάρα. Το μεγάλο μας ενδιαφέρον είχαν τα κάλαντα τα οποία μαθαίναμε από τη μάνα. Τα χρήματα που συγκεντρώναμε ήταν λιγοστά. Έφταναν για κάποιο μικρό δώρο , που αγοράζαμε από το Βαπόρι- Καρακατσάνη, κυρίως κάτι σχολικό

που μας έλειπε και τόπι, γιατί είμαστε ποδοσφαιρόφιλοι και  παίζαμε μπάλα στο δρόμο και μάλιστα στην οδό Αφαίας .  Ανήμερα πολύ πρωί , πηγαίναμε όλοι στην εκκλησία και κοινωνούσαμε. Το Χριστουγεννιάτικο τραπέζι ήταν επίσημο. Όλοι μαζεμένοι κάναμε την προσευχή μας και χαιρόμαστε τη μεγάλη γιορτή.

-            Σε ποια μαγαζιά έβρισκες  χριστουγεννιάτικα στολίδια και δώρα;

Στολισμένοι δρόμοι δεν υπήρχαν. Τα μαγαζιά είχαν τη συνηθισμένη καθημερινή διακόσμηση με περισσότερα φώτα.  Η Διακόσμηση, άρχισε τη δεκαετία  του 1960, και αργότερα,  όταν το κατάστημα του Γιώτη και του Βαπόρη έφεραν Χριστουγεννιάτικα στολίδια και παιχνίδια. Παιχνίδια είχε λιγοστά και ο Διονυσάκης. 

 

-          Πως ήταν τα Χριστούγεννα στο μαγαζί σου; 

Το 1978 άνοιξα το δικό μου μαγαζί μεσχολικά και παιχνίδια . Το μαγαζί είχε μία μεγάλη βιτρίνα επί της Αφαίας, την οποία στολίσαμε με τα παιχνίδια. Είχαμε πολύ δουλειά τότε, γιατί τα οικονομικά των ανθρώπων της Αίγινας ήταν πολύ καλύτερα, λόγω της  μεγάλης ανοικοδόμησης που υπήρχε στο νησί. Θυμάμαι  τα παιδιά που χάζευαν στη Βιτρίνα και αφού έλεγαν τα κάλαντα ερχόντουσαν να αγοράσουν κάτι που είχαν βάλει στο μάτι. Ήταν συγκινητικό , που μετρούσαν τα χρήματα αν έφταναν για να αγοράσουν το πολυπόθητο παιχνίδι.  Στη βιτρίνα υπήρχε  ένα στολισμένο δέντρο και ένα τρενάκι. Ο Βατζούλιας, που όλοι θα θυμάστε, μου ζήτησε το δέντρο όπως ήταν στολισμένο κα δεν αρνήθηκα να του το δώσω και κάποιος άλλος το τραινάκι.  Η Βιτρίνα άδειασε και την άλλη μέρα πήγαμε για ανεφοδιασμό στον Πιτυρόπουλο.

-          Πως ήταν οι άνθρωποι τότε; Πως γιόρταζαν στα σπίτια τις γιορτές;

Οι άνθρωποι την εποχή εκείνη ήταν πιο κοντά στα πατροπαράδοτα έθιμα. Οι γυναίκες ζύμωναν το Χριστουγεννιάτικο ψωμί, έφτιαχναν τους πεντανόστιμους  κουραμπιέδες και τα μελομακάρονα. Οι οικογένειες μονιασμένες και  αγαπημένες  γιόρταζαν τις Άγιες Ημέρες των εορτών. Δεν είχαν στο μυαλό τους, ταξίδια και εκδρομές.  Μπορώ να πω ότι οι άνθρωποι νοιάζονταν για τον διπλανό και  πρόσφεραν  στο φτωχό γείτονα με αγάπη μερτικό από το Χριστουγεννιάτικο φαγητό και τα καλούδια . Πιστεύω ότι  ένιωθαν όμορφα.

-          Πως ήταν η ατμόσφαιρα στην αγορά  τις ημέρες των εορτών; Γίνονταν εκδηλώσεις;  

Στολισμοί στους δρόμους δεν υπήρχαν . Το 1982 όταν είχα  το μαγαζί οι νέοι καταστηματάρχες, Αδελφοί Μαρινάκη, ο Μανώλης Καμπανάος, ο Στέφανος  Κώτσης και εγώ αποφασίσαμε να στολίσουμε την Αφαίας με φώτα. Μόνοι μας τα τοποθετήσαμε και δημιουργήσαμε μια διαφορετική όμορφη γιορτινή ατμόσφαιρα.  Μάλιστα  είχαμε βάλει και ένα στέρεο στο δρόμο με μουσική και την Παραμονή της Πρωτοχρονιάς  διασκεδάζαμε έξω από το μαγαζί του Καμπανάου.  Από το Δήμο δεν γίνονταν εκδηλώσεις μέχρι την εποχή που ο Δήμαρχος Γκότσης, μετά το 1991, αποφάσισε να γίνονται εορταστικές εκδηλώσεις  και να  μοιράζονταν δώρα στα παιδιά, άλλοτε στα σχολεία η στο Δημοτικό θέατρο και το Τιτίνα.  Τότε άρχισαν δειλά - δειλά και οι στολισμοί στους δρόμους και στην παραλία  με τη συμβολή του αντιδήμαρχου Βελιώτη

- Ποια έθιμα υπήρχαν τότε;

Τα έθιμα μας  ήταν πολλά . Θυμάμαι το μάζεμα των παιδιών γύρω από το μαγκάλι όταν η γιαγιά μας έλεγε ιστορίες για τα καλικατζαράκια και εμείς την ακούγαμε με κάποιο φόβο και ονειρευόμαστε τις τηγανίτες στο τζάκι, προσέχοντας μην μας τις φάνε.  Ακόμα λαχταράω το ζυμωτό Χριστόψωμο, τα γλυκά φτιαγμένα με μεράκι από τα χρυσά χέρια τη μάνας. H μάνα σηκωνόταν πολύ πρωί για να ζυμώσει. Κι εγώ την ακολουθούσα, γιατί μου άρεσε να συμμετέχω σε αυτή την ιεροτελεστία. Εκτός από το καθιερωμένο ζύμωμα, σταύρωνε  το προζύμι και έβαζε λίγο λάδι, μαστίχα  γλυκάνισο και πάνω σταυρωτά πέντε καρύδια. Αφού φούσκωνε το ψωμί πριν το πάμε στο φούρνο της γειτονιάς για ψήσιμο, το άλειφε  με κρόκο αυγού τοποθετούσε ασπρισμένες καρδίες αμύγδαλο και μετά έριχνε σουσάμι. Όταν το παίρναμε από το φούρνο μοσχομύριζε και περιμέναμε με υπομονή να το φάμε στο Χριστουγεννιάτικο τραπέζι. Δεν ξεχνώ το Χριστουγεννιάτικο τραπέζι και τον  εκκλησιασμό.

 

-          Περίμενες  το στέρνιασμα της Πρωτοχρονιάς 

Τώρα για  την Πρωτοχρονιά  είχαμε το  σπάσιμο του ροδιού για γούρι, να πάει καλά η χρονιά,  και το ποδαρικό . Κάποιοι πίστευαν ότι ένα τυχερό παιδί αν πάει ανήμερα την Πρωτοχρονιά στο σπίτι τους να σπάσει το ρόδι θα είχαν καλή χρονιά. Του έδιναν βέβαια τον μπουναμά του. Αλλά και ο πατέρας το πρωί της Πρωτοχρονιάς μας στέρνιαζε , μας έδινε χαρτζιλίκι και εμείς παίζαμε στριφτό, κορώνα γράμματα για να τα πολλαπλασιάσουμε η να τα χάσουμε.  Εκείνο όμως που θυμάμαι και το τηρώ ακόμα και σήμερα είναι Το Πιάτο του Αη Βασίλη, την Παραμονή της Πρωτοχρονιάς, στο τραπέζι του σαλονιού, με γλυκά και ένα ποτήρι νερό, να φάει και να πιει για να ευλογήσει το σπιτικό μας.  Αξέχαστα χρόνια.

Του Γιώργου Μπήτρου 

 

 

 

Τα παντοτινά Χριστούγεννα της Μαίρης.

 

Υπάρχουν υπέροχοι άνθρωποι που ζουν ανάμεσα μας και ονειρεύονται!

Υπάρχουν άνθρωποι σεμνοί και αθόρυβοι που είναι πάντα ουσιαστικά δίπλα μας χωρίς αντιζηλίες, μικρότητες και υστεροβουλίες.

Υπάρχουν άνθρωποι που έχουν μάθει να προσφέρουν ανιδιοτελώς.

Τέτοιους ανθρώπους είναι ευλογία όταν τους συναντάς στη ζωή σου. Σου απλώνουν το χέρι και με το εσωτερικό τους φως φωτίζουν τα ανήλιαγα  και άραχλα μονοπάτια αυτού του κόσμου.

Αυτοί οι άνθρωποι λάμπουν χωρίς να  το επιδιώκουν, χωρίς να το θέλουν. Είναι εκεί πάντα στη σκιά, στη δεύτερη ή και τρίτη γραμμή και δουλεύουν αθόρυβα, ασταμάτητα, ακούραστα. Ονειρεύονται αλλά δεν ονειροβατούν. Παλεύουν με έναν δικό τους εσωτερικό, μυστικό τρόπο.

Γιατί έχουν αστέρι. Το αστέρι της ανθρωπιάς.

Και όταν έρθει η ώρα να φύγουν, τότε το φως τους λάμπει ακόμα πιο δυνατά, η σκιά  τους γίνεται φωτεινή, η σιωπή τους βροντερή και η απουσία τους αβάσταχτη.

Το βράδυ των Χριστουγέννων το αστέρι της Μαίρης μπήκε στην τροχιά της αιωνιότητας. Έλυσε τα σχοινιά  που το κρατούσαν ασφυκτικά δεμένο σε αυτήν την πρόσκαιρη ζωή και πέταξε για να βρει τα αιώνια Χριστούγεννα, την ουράνια Βηθλεέμ. Θέλησε να ζεσταθεί η ψυχή της στην αγκάλη της Παναγίας που τόσο αγαπούσε, στη φάτνη των άλογων ζώων, να ακούσει τον ύμνο των αγγέλων και να φωλιάσει εκεί που της αξίζει. Στον ουρανό!!!

Πως θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά! Παρά εκείνη τη βραδιά που ανοίγουν οι ουρανοί και οι εκλεκτές ψυχές απολαμβάνουν τα ουράνια.

Η Μαίρη Σταυρίδου ταξίδεψε και μένουμε εμείς πίσω να μνημονεύουμε την ψυχή της, να κοιτάζουμε στις φωτογραφίες το λαμπερό χαμόγελο της, να μετράμε τα καλά που είχε προσφέρει.

Μένει  η θύμηση του προσώπου, η αύρα της ψυχής της, οι παρακαταθήκες της μεγάλης προσφοράς της.

Η Μαίρη γίνεται έστω και τώρα η κρίση μας. Το πέρασμα της από τη ζωή μας, δοκιμάζει τις αντοχές μας, ταλανίζει την κρίση μας, Οι δοκιμασίες της ασθένειας που υπέστη, η υπομονή της, η συγχωρητικότητα της, η μεγαλοσύνη προς όλους γίνονται το μεγάλο σχολείο για όλους μας.

Η Μαίρη ήταν μια σπάνια προσωπικότητα για την Αίγινα. Η εθελοντική προσφορά και το πάθος της για τον πολιτισμό του νησιού μας την καθιστούν σημείο αναφοράς και αφήνουν παρακαταθήκες για όσους τη γνώρισαν, την αγάπησαν, συνεργάστηκαν μαζί της και σεβάστηκαν το ήθος και την προσφορά της.

Τα τελευταία χρόνια η ασθένεια της, της στέρησε τη χαρά της δημιουργίας και της συμμετοχής. Μας στέρησε επίσης την παρουσία, το χαμόγελο, το χιούμορ και την πνευματικότητα της. Παρακολουθούσε όμως τα πάντα και ενθάρρυνε όλους μέσα από τα λιγοστά μηνύματα που μπορούσε να στείλει.

Η μεγαλύτερη στενοχώρια της ήταν που δεν ήταν δίπλα μας, κοντά μας, στην ίδια αυλή του Θεάτρου, στην ίδια αίθουσα κάτω από τα ίδια φώτα….

Και όμως το φως της, το λαμπερό της χαμόγελο θα φωτίζουν πάντα και θα θερμαίνουν τη ζωή μας.

Ένα μεγάλο, τεράστιο, ευχαριστώ που σε αυτή τη ζωή, σε αυτόν τον τόπο βρέθηκε δίπλα μας, συνοδοιπόρος, βοηθός, συμπαραστάτης και  ακριβή φίλη.