Επανήλθε στα καθημερινά δρομολόγια του το πλοίο "ΕΛΕΝΗ"

Μετά από την ετήσια υποχρεωτική συντήρησή του, το φέρυ μποτ ΕΛΕΝΗ επανήλθε από σήμερα 27 Δεκεμβρίου στα καθημερινά  του δρομολόγια.

Το πλοίο έχει ιδιαίτερα αγαπηθεί από το επιβατικό κοινό, το οποίο έχει στηρίξει το πλοίο όλο αυτό το χρονικό διάστημα που έχει δρομολογηθεί με λογικές  τιμές εισιτηρίων και κυρίως με το πρωϊνό του δρομολόγιο από Πειραιά στις 06.30 και από Αίγινα στις 08.30. Τα σταθερά δρομολόγια του χωρίς εναλλαγές,  είναι ένα επιπλέον στοιχείο που οι επιβάτες το προτιμούν. Ιδιαίτερα να αναφέρουμε την καθαριότητα των χώρων του, το αναβατόριο για άτομα ΑΜΕΑ και την ευγένεια  του πληρώματος του, κάτι που του προσδίδει ποιοτικά χαρακτηριστικά. 

Σήμερα πρώτη μέρα των δρομολογίων του, πολλοί ήταν οι επιβάτες που το προτίμησαν για το ταξίδι τους προς Πειραιά ή προς Αίγινα στα τρία  δρομολόγια του.

Ευχόμαστε στους αξιωματικούς και το πλήρωμα  του καλά και ήρεμα ταξίδια.

Παλιές κλασσικές κάρτες Χριστουγέννων που ζέσταναν τις ψυχές μας.

 

    Όσο περνούν τα χρόνια και τα Χριστούγεννα  γίνονται και αυτά  σε πλατφόρμες, πιο απρόσωπα και αποστειρωμένα, εμείς - όσοι προλάβαμε - και ζήσαμε κάποιες άλλες συνήθειες αυτών των ημερών πιο ανθρώπινες και φιλικές, ουσιαστικές και αληθινές, θα θυμόμαστε και τις κάρτες των Χριστουγέννων.

   Έμοιαζαν χειροποίητες. Ήταν γλυκές και έκρυβαν μια νοσταλγία. Εύχονταν απλά, σύντομα, χωρίς μεγαλοστομίες και βερμπαλισμό. Είχαν χρώμα και ήταν χαριτωμένες. Συναγωνίζονταν σε φαντασία και ευρηματικότητα.
   Ήταν οι παλιές Χριστουγεννιάτικες κάρτες που τέτοιες μέρες  κατέφθαναν στα σπιτικά. "Καλά Χριστούγεννα"  εύχονταν  σε όλη την οικογένεια οι ξενιτεμένοι, οι φαντάροι, οι μακρινοί συγγενείς, οι ναυτικοί, οι εταιρείες, ο στρατός, οι σύλλογοι και τα σωματεία,  πάνω σε πανέμορφες κάρτες του εμπορίου. Το έθιμο της αποστολής καρτών ήρθε να καταργηθεί με την αποστολή μηνυμάτων καταρχήν από το κινητό και κατόπιν από την ανταλλαγή email μέσω  του διαδικτύου  και κυρίως του facebook.

  Οι κάρτες - οι περισσότερες δυτικής εμπνεύσεως και προέλευσης - αποτύπωναν όμορφα χιονισμένα τοπία, με φωτισμένες εκκλησίες και σπιτάκια, τη φιγούρα του Santa Claus, αναμμένα τζάκια, βαρυφορτωμένα από στολίδια δέντρα, μα κυρίως τροφαντά ξανθά αγγελάκια, παιδάκια να παίζουν γύρω από το δέντρο, παιδικά παιχνίδια, την οικογένεια γύρω από το τραπέζι, τη γιαγιά ή τον παππού στο τζάκι και για  τους ναυτικούς κάποιο πλοίο να σκίζει  τα κύματα των ωκεανών.

   Η φιλοσοφία  όλων αυτών των ευχετήριων καρτών απηχούσε μια ολόκληρη εποχή, την προσδοκία των ανθρώπων για μια καλύτερη ζωή,  την ποιότητα ζωής, τις αξίες και τα πιστεύω του Δυτικού πολιτισμού.

   Η επιλογή και η αποστολή  της κάρτας ήταν πραγματικά μια ολόκληρη ιεροτελεστία. Έπρεπε από  το χαρτοπωλείο ή βιβλιοπωλείο της  γειτονιάς ή του κέντρου να διαλέξεις από  το σταντ μια κάρτα  που να μην αντιπροσωπεύει μόνο το γούστο σου αλλά και να ανταποκρίνεται στους παραλήπτες σου. Κατόπιν έπρεπε να γράψεις κάτι καλό και ουσιαστικό με ωραία καλλιγραφικά  γράμματα, να αγοράσεις  φάκελο και γραμματόσημο και να πας ως το κοντινό κουτί ταχυδρομείου. Από το σημείο αυτό ξεκινούσε και το γοητευτικό παιχνίδι της αναμονής της απαντητικής κάρτας από το πρόσωπο στο οποίο εσύ πρώτος έστειλες. 

   Οι  χριστουγεννιάτικες κάρτες είναι και αυτές ένα μέρος από τα Vintage Χριστούγεννα και καταχωρούνται πλέον   στη σφαίρα της νοσταλγίας

    Τα  Χριστούγεννα πέρα από τη νοσταλγία κάποιων παλαιών συνηθειών, έδιναν και δίνουν την ευκαιρία μιας πιό ανθρώπινης προσέγγισης του σήμερα όταν όλα πλέον φαντάζουν να είναι μηχανικά ή ηλεκτρονικά.

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ.

Μοναδικές εικόνες της Γέννησης σε εκκλησίες της Αίγινας.

 

Φωτογραφίες: Καλλιρρόη Μπέση.

Μοναδικές εικόνες  της Γέννησης  του Χριστού συναντάμε  στην Αίγινα, είτε ως απομεινάρια παλαιών  τοιχογραφιών είτε ως  φορητές εικόνες που έχουν διασωθεί σε ναούς και ξωκλήσια. Ίχνη από το πέρασμα και την εργασία επώνυμων ή ανώνυμων  αγιογράφων  που η πίστη  τους κατηύθυνε τον χρωστήρα  τους.

1.      Στην Παλαιά Χώρα

  Στην Εκκλησία  της Μεταμόρφωσης  του Σωτήρα Χριστού, πάνω από το Άγιο Βήμα σώζεται ένα μεγάλο σύνολο αγιογραφιών  που αναπαριστά τις μεγάλες  Δεσποτικές εορτές. Ανάμεσα σε αυτές  και η εικόνα  της Γέννησης. Η  εικόνα  ακολουθεί πιστά  τη Βυζαντινή απεικόνιση του γεγονότος με το  Άγιο Σπήλαιο να κυριαρχεί στο κέντρο της εικόνας.  Η Παναγία εικονίζεται  στη δεξιά πλευρά της εικόνας αντί στην αριστερή πλευρά  ως συνήθως, και αριστερά αγιογραφείται  και η φάτνη με το Θείο Βρέφος. Το ίδιο γίνεται και με τον Δίκαιο Ιωσήφ που αγιογραφείται στα δεξιά και όχι στην αριστερά πλευρά. Στο πάνω μέρος  της εικόνας απεικονίζονται οι Άγγελοι που ψάλλουν, ακριβώς από κάτω οι τρεις έφιπποι μάγοι, ο αστέρας  στο κέντρο  της εικόνας και η είδηση  της Γέννησης να μεταφέρεται με άγγελο  σε έναν βοσκό ενώ πλήθος προβάτων βόσκει αμέριμνα. Την εικόνα συμπληρώνουν επίσης οι δύο γυναίκες  που ετοιμάζουν το Βρέφος  για  το λουτρό του. 

Ο αγιογράφος αξιοποιεί στο έπακρον κάθε διαθέσιμη σπιθαμή για να αποτυπώσει όσο το δυνατόν γίνεται περισσότερα πρόσωπα  και ενότητες από τον αγιογραφικό κύκλο  της Γέννησης. Χρησιμοποιεί απαλά, φωτεινά, γήινα χρώματα που έρχονται σε φανερή αντίθεση με το μαύρο τους σπηλαίου και του βάθους πίσω από το βράχο του σπηλαίου.

2.      Στην Παχεία Ράχη

Η τοιχογραφία πάνω από τη βορινή είσοδο  του Ιερού Ναού του Αγίου Διονυσίου στην Παχεία Ράχη αποσπά  την προσοχή μας με την απλότητα, την γενναιοδωρία  των χρωμάτων αλλά και τη βαθιά θρησκευτικότητα  του αγιογράφου της.

Έχοντας  στη διάθεση του μια μεγάλη επιφάνεια  τοίχου ιστορεί το γεγονός  υποδειγματικά αποφεύγοντας καθετί  το περιττό. Μια απλή εικόνα που εστιάζει  στη γέννηση και μόνο σε αυτήν.

Με  χαρακτηριστικά  λαϊκής ζωγραφικής, ο αγιογράφος τοποθετεί το θέμα του ακριβώς πάνω από την καμάρα  της πόρτας. Απεικονίζει  τα δύο πρόσωπα  την Παναγία και τον Ιωσήφ γονατιστούς σε ένδειξη σεβασμού και το Θείο Βρέφος στο κέντρο έχοντας πάνω από τη φάτνη τον αστέρα. Οι βοσκοί προσκυνούν ταπεινά ενώ στο βάθος διακρίνονται οι τρεις μάγοι  να έρχονται έφιπποι. Η φύση γύρω από το σπήλαιο με φτωχή βλάστηση και πολλά  πρόβατα που βόσκουν αμέριμνα. Ένας έναστρος εκτυφλωτικά λαμπερός ουρανός  φωτίζει το γεγονός  και δηλώνει τη συμμετοχή  όλης  της κτίσης στη  Γέννηση  του Σωτήρα.

Είναι  τέτοια η απλότητα  της εικόνας  που προκαλεί συγκίνηση   και κατάνυξη παρά  το γεγονός ότι δεν τηρεί  τις γνωστές  βυζαντινές  φόρμες.

Η τεχνική αλλά  και τα χρώματα που χρησιμοποιούνται θυμίζουν έντονα  τις παραστάσεις  του καθολικού της Ιεράς Μονής  της Χρυσολεόντισσας. Εύκολα μπορεί  να παρασυρθεί κάποιος  και να συμπεράνει πως η εικόνα αυτή  θυμίζει τις φάτνες  της Δύσης. Οι επιρροές είναι εμφανείς. Ο χρωματισμός, το ύφος οι μορφές  είναι πλήρως εναρμονισμένες  με το γενικότερο αγροτικό  τοπίο  της περιοχής και  έχει ως αφόρμηση  την ενασχόληση  των κατοίκων με την κτηνοτροφία. 

 Στο ίδιο μήκος κύματος και η φορητή εικόνα της Γέννησης από το τέμπλο του ναού. Αρκετά πιο επιμελημένη και περίτεχνη με όμορφα χρώματα και έντονα χαρακτηριστικά προσώπων που θυμίζουν  την αντίστοιχη εικόνα της Ομορφοκκλησιάς.

 

3.      Στην    Ομορφοκκλησιά 

  Η βυζαντινή αυτή εικόνα αποπνέει μια απλότητα και ταπείνωση με τις μορφές της να αντανακλούν τον λαϊκό τρόπο απόδοσης και σύλληψης τους από τον αγιογράφο. Εντυπωσιάζουν οι μορφές και δεν ενοχλούν οι ασυμμετρίες και τα μεγέθη των εικονιζόμενων προσώπων. 

Αν κάτι όμως προκαλεί  μεγαλύτερη εντύπωση είναι η σκηνή του θηλασμού του Θείου Βρέφους από την Παναγία. Κάτι που δεν  συναντάμε σε ανάλογες εικόνες. Ίσως να αποτελεί και μια μοναδικότητα.

Η εικόνα διατηρεί όλες  τις εικονογραφικές ενότητες ανάλογων εικόνων. Συνυπάρχουν σε διαφορετικά μεγέθη οι μάγοι, οι βοσκοί, οι άγγελοι, οι δύο γυναίκες που πλένουν το βρέφος, ο Ιωσήφ και ο γέροντας με τον οποίο συνομιλεί.

Το αστέρι κυριαρχεί  στο κέντρο και ψηλά ενώ το σπήλαιο  περιγράφεται με απαλές  γραμμές. Η έλλειψη χώρου, μεγάλης διαθέσιμης επιφάνειας, έχουν οδηγήσει  τον αγιογράφο να συμπεριλάβει όλα  τα γεγονότα και τις μορφές και να μην υπολογίσει συμμετρίες και φόρμες. Σκοπός  τη εικόνας αναδεικνύεται πως είναι αυτός  της διδαχής των πιστών και μόνον αυτός. 

 

4.      Στην κρύπτη της «Φανερωμένης»

Ο ένας από τους δύο υπόγειους ναούς, στη αποκαλούμενη «κατακόμβη» της Φανερωμένης, είναι αφιερωμένος  στη Γέννηση  του Χριστού. Είναι ο μοναδικός ναός που είναι αφιερωμένος στη Γέννηση σε όλο το νησί και παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον η εικόνα που βρίσκεται στο τέμπλο με έντονες αναφορές και ομοιότητες με την ανάλογη φορητή εικόνα της Παχείας Ράχης. Με έντονες δυτικές επιρροές στον τρόπο απεικόνισης των προσώπων, του σπηλαίου, του  περιβάλλοντος χώρου, των αγγέλων, η εικόνα παρουσιάζει ένα εξαιρετικό ενδιαφέρον και διαφέρει κατά πολύ των προηγούμενων που αναφέραμε. Σαφώς εικονογραφικά πιο πλούσια, με χρυσό φόντο και αρκετά νεότερη χρονολογικά.

Οι εικόνες  της Γέννησης  του Χριστού στην Αίγινα είναι ένας μικρός αγιογραφικός θησαυρός, πολύτιμος και αξιοπρόσεκτος τόσο για την τέχνη τους όσο και για τους συμβολισμούς και τα νοήματα της μεγάλης εορτής που μεταφέρουν σε όλους μας.

 

 

Χριστουγεννιάτικα έθιμα από την παλιά Αίγινα.

 

 Μπορεί η Αίγινα φέτος να έχει φορέσει τα χριστουγεννιάτικα της περισσότερο από κάθε άλλη φορά, ωστόσο υπάρχει ακόμα ενδιαφέρον για τα έθιμα και τις πατροπαράδοτες συνήθειες αυτών των ημερών που κάποιοι συνεχίζουν και διατηρούν στη μνήμη τους.

 Τα  έθιμα  του Δωδεκαημέρου στην Αίγινα ξεκινούν πολύ νωρίτερα από την ημέρα  των Χριστουγέννων. Συνυφασμένα με τις αγροτικές εργασίες οι παλαιοί κάτοικοι του νησιού είχαν πάντα από  τις πρώτες ημέρες του Δεκεμβρίου τις δικές  τους προβλέψεις όχι μόνο για τον καιρό των ημερών των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς αλλά  και ολόκληρου του χειμώνα. Επίσης προέβλεπαν  και  την καλοκαιρινή σοδειά. Υπολόγιζαν το γέμισμα  της μέρας, πόσο μεγάλωσε δηλαδή η μέρα, κάτι απαραίτητο και χρήσιμο για τις δουλειές  τους.

   Η  Λίνα Μπόγρη – Πετρίτου αναφέρει σχετικά:

-Γύρω γύρω του Χριστού, η κορφή του Χειμωνιού.

 Και οι χαρές των αγροτών μεγάλες, καθώς υπολογίζουν τη σοδειά. 

 -Χειμωνιάτικα Γέννα, καλοκαιρινή χαρά.

 Περιμένει ο λαός μας το χιόνι γιατί πιστεύει πως:

-Χρυσάφι του καλοκαιριού, το χιόνι του Δεκέμβρη.

 Και εκείνο (το χιόνι), αν έχει αργήσει, μας παραγγέλνει:

 -Αν τ’ Άι Φιλίππου λείπω, τ’ Άγια των Αγιών δε λείπω,

εννοώντας τις Άγιες ημέρες των Χριστουγέννων.

-Να ’ν’ τα Χριστούγεννα στεγνά, τα Φώτα χιονισμένα

 και τα Λαμπρά βρεχούμενα, αμπάρια γιομισμένα!

Όσον αφορά τα έθιμα για  τις ημέρες των Χριστουγέννων αναφέρονται κάποια από αυτά στο βιβλίο του Ι. Μάντζαρη: «Αιγινητών Ήθη και Έθιμα». Χαρακτηριστικά:

 Την παραμονή των Χριστουγέννων το βράδυ οι νοικοκυρές έβαζαν στο τζάκι ένα ξύλο, για να περάσει η Παναγιά με το μωρό να ζεσταθεί. Από  τις παραμονές ζύμωναν ψωμιά, τα χριστόψωμα, που στόλιζαν με καρύδια και καρδίες αμυγδάλων τα οποία τοποθετούσαν σε σχήμα σταυρού. Αφού τα άφηναν λίγο για να φουσκώσουν μετά  τα έψηναν στα φουρνάκια που είχε κάθε σπίτι στην αυλή του.

  Το σπίτι το στόλιζαν με πεύκο ή τσιντρό (κέδρο) από αυτά  τα δέντρα που ήταν παλαιότερα γεμάτη η Αίγινα. Επίσης στόλιζαν και απομονή (υπομονή) που είχαν μυτερά κλαδιά για να  φεύγουν οι «καλοτσέντες». Τα κλαδιά τα στόλιζαν με  λουλούδια. Τα παιδιά έλεγαν τα κάλαντα και πληρώνονταν με καρύδια ή άλλους ξηρούς καρπούς. Τα κορίτσια ζύμωναν ψωμιά και τα πρόσφεραν στους γονείς  τους. Συνήθιζαν επίσης να σφάζουν το γάλο ή τη γάλισσα (γαλοπούλα)  και να  της αφαιρούν τη γούλα (φούσκα). Τα  παιδιά τη φούσκα την έκαναν μπαλόνι λόγω σχήματος.

Καλά και ευλογημένα Χριστούγεννα.

 Καλά και ευλογημένα Χριστούγεννα.

Η Γέννηση  του Θεανθρώπου φέρνει αιώνια και θεϊκά δώρα. 

Την ειρήνη, την αγάπη, τη συμφιλίωση των ανθρώπων, την καταλλαγή, την ομόνοια.

ΧΡΟΝΙΑ  ΠΟΛΛΑ 

Γιώργος Μπήτρος.

Βραδινή βόλτα στη Χριστουγεννιάτικη Κυψέλη.

Μια χριστουγεννιάτικη Κυψέλη περιμένει τον επισκέπτη καθώς  η πλατεία έχει από καιρό στολιστεί και έχει δημιουργηθεί μια γιορτινή ατμόσφαιρα. Στο Πνευματικό Κέντρο   Κυψέλης μια φωτεινή γιρλάντα και ένα δέντρο μέσα στην αίθουσα δίνουν το δικό τους τόνο όπως και η διακόσμηση και ο στολισμός στο ιστορικό κτίριο της Κοινότητας.

Το στολισμό επίσης συμπληρώνει ο φωτεινός διάκοσμος στο 2ο Γυμνάσιο Αίγινας λίγα μέτρα παραπάνω.

Στο γιορτινό κλίμα  των ημερών συνέβαλαν και οι πολλές εκδηλώσεις που φέτος οργανώθηκαν στην Κυψέλη. 

Στις 17 Δεκεμβρίου ο Μορφωτικός Σύλλογος Κυψέλης διοργάνωσε μπαζάρ και ακολούθως την Κυριακή 21/12 στο προαύλιο του Δημοτικού Σχολείου ο Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων του Σχολείου διοργάνωσε ολοήμερο μπαζάρ. Στις εκδηλώσεις που έλαβαν χώρα πρέπει να προστεθεί και η εκδήλωση με τη Χορωδία  του Μορφωτικού Συλλόγου την Κυριακή 21/12 στην αίθουσα του Πνευματικού Κέντρου.

Τέλος οι γιορτές των σχολείων έδωσαν τα δικά  τους μηνύματα και το δικό τους τόνο στο εορταστικό κλίμα  των ημερών.

 

 

 

Χριστουγεννιάτικη εορτή με πολλά κεράσματα και ευχές στο 2ο Γυμνάσιο Αίγινας.

Δεν ήταν μόνο αφιερωμένη στην παράδοση και τη λαογραφία του Δωδεκαημέρου η χριστουγεννιάτικη εορτή που παρουσίασαν οι μαθητές και οι μαθήτριες του 2ου Γυμνασίου Αίγινας την Τρίτη 23 Δεκεμβρίου, τελευταία ημέρα πριν της διακοπές των εορτών, αλλά ήταν γεμάτη με μηνύματα ανθρωπιάς και αλληλεγγύης, εναρμονισμένη πλήρως στο κλίμα και την ατμόσφαιρα της μεγάλης εορτής του Χριστού.

Το "δέσιμο της μοίρας", η "μαυρόπετρα", το "στέρνιασμα",  το "φλουρί" η "κρεμμυδασκέλα", η "γούλα" της γαλοπούλας, "τα κάλαντα" ήταν μερικά από τα έθιμα και τις παραδόσεις που τηρούσαν οι παλαιοί Αιγινήτες.

Παράλληλα ένα θεατρικό δρώμενο, εξολοκλήρου δημιουργημένο από τους μαθητές, κείμενο - κοστούμια, παρουσίασαν οι μαθητές με κεντρικό άξονα μια στάση λεωφορείου στην οποία έχουν βρει καταφύγιο ένα ζευγάρι άστεγων με το μωρό τους. Οι περαστικοί προσπερνούν, σχολιάζουν, κοροϊδεύουν, χλευάζουν, κριτικάρουν την κατάσταση. Είναι όλοι τους γιορτινοί, χριστουγεννιάτικοι, λαμπεροί, με ψώνια στα χέρια έτοιμοι να εορτάσουν τα "δικά  τους Χριστούγεννα". Όλα ανατρέπονται από τη στιγμή που τα παιδιά με τα κάλαντα κλέβουν τους άστεγους. 

Πολλές ευχαριστίες στο Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων για τον πλούσιο μπουφέ που ετοίμασαν για τους μαθητές και τις μαθήτριες μετά τη γιορτή.

Να  υπενθυμίσουμε ότι μεγάλη ήταν και η προσφορά τροφίμων προς το καθημερινό συσσίτιο του Λεουσείου Ιδρύματος από γονείς και μαθητές.