Ο Ιωάννης Καποδίστριας πλέει προς την Αίγινα επί του Αγγλικού πλοίου "Ουόρσπιτ", συνοδευόμενος από το γαλλικό πολεμικό «Ήρα»
και το ρωσικό «Ελένη». Στις 11/24 Ιανουαρίου 1828 αποβιβάστηκε στην Αίγινα, που
ήταν η έδρα της Κυβέρνησης και παρακολούθησε στην Μεγάλη Εκκλησία, τον
Μητροπολιτικό ναό, τη θεία λειτουργία. Εκεί με μια εμπνευσμένη ομιλία τον
προσφώνησε ο Θεόφιλος Καΐρης, αλλά την εικόνα που συνάντησε περιγράφει ο ίδιος
ο Κυβερνήτης στη συνομιλία του με το Γεωργάκη Μαυρομιχάλη, όπως μας την
παρέδωσε ο Γ. Τερτσέτης στα «Απόλογα του Καποδίστρια»: «Είναι καιροί που πρέπει
να φορούμε όλοι ζώνη δερματένια και να τρώμε ακρίδες και μέλι άγριο. Είδα πολλά
εις την ζωήν μου, αλλά σαν το θέαμα όταν έφτασα εδώ εις την Αίγινα δεν είδα
κάτι παρόμοιο ποτέ, και άλλος να μην το ιδεί… «Ζήτω ο Κυβερνήτης, ο σωτήρας
μας, ο ελευθερωτής μας» εφώναζαν γυναίκες αναμαλλιάρες, άνδρες με λαβωματιές
πολέμου, ορφανά γδυτά, κατεβασμένα από τις σπηλιές. Δεν ήτον το συναπάντημα μου
φωνή χαράς, αλλά θρήνος. Η γη εβρέχετο με δάκρυα. Εβρέχετο η μυρτιά και η δάφνη
του στολισμένου δρόμου από τον γιαλό ως την εκκλησία. Ανατρίχιαζα μου έτρεμαν
τα γόνατα, η φωνή του λαού μου έσχιζε την καρδιά μου….» και καταλήγει ο
Καποδίστριας λέγοντας «Κατεβαίνω ως πολεμιστής εις το στάδιον, θα πολεμήσω ως
κυβέρνησις, δεν λαθεύομαι τον έρωτα των προνομίων που είναι φυτευμένος εις
ψυχές πολλών, το ονειροπόλημα των λογιοτάτων, ξένων πρακτικών ζωής, το
φιλύποπτο, κυριαρχικό και ανήμερο αλλοεθνών ανδρών. Η νίκη θα είναι δική μας αν
βασιλεύση εις την καρδιάν μας μόνο το αίσθημα το ελληνικό. Ο φιλήκοος των
ξένων είναι προδότης».
Ο Ιωάννης Καποδίστριας στην Αίγινα εγκαθίσταται
στο Κυβερνείο, μέχρι τότε οικία Μοίρα, όπου και η έδρα της κυβέρνησής του και
του Πανελληνίου, διορισμένου αντιπροσωπευτικού σώματος, με το οποίο στην αρχή
αντικατέστησε τη Βουλή. Ο Κυβερνήτης από την πρώτη του επαφή με την ελληνική
χώρα και το λαό της αντιλήφθηκε άμεσα ότι το κράτος και στην πιο υποτυπώδη του
έννοια δεν υπήρχε.
Ο
Καποδίστριας έκανε την Αίγινα επίκεντρο της πολιτικής, οικονομικής, διοικητικής
και παιδαγωγικής του δραστηριότητας. Άρχισε αμέσως την καλλιέργεια της πατάτας,
έχτισε το Ορφανοτροφείο, που έγινε πραγματικά το πρώτο πνευματικό κέντρο
της νεότερης Ελλάδας, οργάνωσε το Εθνικό Τυπογραφείο ελληνικό και γαλλικό,
ίδρυσε τη Χρηματιστική Τράπεζα, οργάνωσε το Νομισματοκοπείο, έκοψε το πρώτο
εθνικό νόμισμα, το Εθνικό Μουσείο,την Εθνική Βιβλιοθήκη, Μουσείο ορυκτών, τα
Σχολεία, το πρώτο Διδασκαλείο, οργάνωσε το Κράτος διοικητικά. Παράλληλα
παρακολουθούσε τις εκστρατείες στη Στερεά και τον ρωσοτουρκικό πόλεμο και έκανε
διπλωματικούς αγώνες για την επέκταση των ελληνικών συνόρων.Η Αίγινα υπήρξε η Πρώτη Πρωτεύουσα του Ελληνικού Κράτους, πράγμα που αποδεικνύεται απ’ όλα τα στοιχεία της υπόστασης του, από την άσκηση κυβερνητικής εξουσίας και την παράλληλη αναγνώριση από τις Ξένες εγγυήτριες Δυνάμεις. Ένα όμως είναι το γεγονός: Χωρίς τις θυσίες και τους ηρωϊκούς αγώνες του Ελληνικού Εθνους, Ελληνικό Κράτος δεν θα ιδρύετο.
Χωρίς
την ατσάλινη θέληση, την ασκητική προσήλωση το πνεύμα αυτοθυσίας και το
ήθος του μεγάλου ηγέτη δεν θα
στερεωνόταν Κράτος.
