Δευτέρα 28 Οκτωβρίου 2024

Νειάτα και περηφάνια στη μαθητική παρέλαση στην Κυψέλη.

Μέρα Εθνικής εορτής στην πλατεία της Κυψέλης που γέμισε από τα νιάτα εκατοντάδων μαθητών που ντυμένοι στα γιορτινά ρούχα της παρέλασης τίμησαν την μεγάλη Εθνική εορτή σκορπώντας ρίγη περηφάνιας στους γονείς, στους συγγενείς και τους φίλους.
 
Ο εορτασμός ξεκίνησε με την Θεία Λειτουργία και τη Δοξολογία στον ενοριακό ναό της Ευαγγελίστριας. Ο πανηγυρικός λόγος της ημέρας εκφωνήθηκε από τη Διευθύντρια του Δημοτικού Σχολείου κ. Ντάφη Ανθούλα. Ακολούθησε η επιμνημόσυνη δέηση στο Ηρώον και η κατάθεση στεφάνων από αντιπροσωπείες  των σχολείων και των συλλόγων της περιοχής και ολοκληρώθηκε με τη μαθητική παρέλαση στον κεντρικό δρόμο της Κυψέλης.
Από το Δήμο τίμησε τις εκδηλώσεις ο αντιδήμαρχος κ. Στέλιος Θεριανός και ο δημοτικός σύμβουλος κ. Φώτης Πούντος.











Κυριακή 27 Οκτωβρίου 2024

Η Γωγώ Κουλικούρδη περιγράφει τα χρόνια της Γερμανικής κατοχής στην Αίγινα.

                                    

[ το  υλικό  αυτό  παραχώρησε  η ιστορικός  -φιλόλογος Γωγώ Κουλικούρδη  σε μια φιλική  κουβέντα  που είχε  με ομάδα μαθητών του 2ου Γυμνασίου Αίγινας που την επισκέφτηκε  στο σπίτι  της  , το Σάββατο    25  Νοεμβρίου  2000].
 
…………Στην  Αίγινα από τα αρχαία χρόνια υπήρχε  η ανάγκη  να φρουρούν πάνω  σε υψώματα  για να βλέπουν εάν έρχεται κάποιο εχθρικό πλοίο κι έτσι να προλαβαίνουν  να κρύβονται  ή να ετοιμάζονται  να  αντιμετωπίσουν τον εχθρό.
  Στην  Αίγινα υπάρχουν  πολλά τοπωνύμια  όπως ‘Βίγλα’, ‘Βιγλατούρι’, όπου  υπήρχαν σκοπιές  , φρουρές. Υπάρχουν και  βουνά  με αυτό το όνομα.
   Ψηλά  στην πόλη της Αίγινας η περιοχή λέγεται ‘Βάρδια’ που σημαίνει την φρουρά  και ‘Βαρδιάνος’ σημαίνει στα βυζαντινά ο φρουρός.
   Επίσης  στην περιοχή του Αγίου Νικολάου στο Μούλος ή Μώλος ή Μύλος [Καβουρόπετρα]  υπήρχε  αρχαίο παρατηρητήριο, φρούριο.
   Στην  νεώτερη εποχή, κατασκευάστηκαν οχυρά στην Αίγινα  λίγο  πριν  τον πόλεμο. Τα  έφτιαξαν  διότι επρόκειτο να αρχίσει ο πόλεμος  και επειδή απέναντι υπάρχει το λιμάνι του Πειραιά, και έπρεπε να προστατευθεί ο Πειραιάς  και όλος ο Σαρωνικός.
  Με  αυτήν την ευκαιρία φτιάχτηκαν δρόμοι  στην Αίγινα με άσφαλτο, μέχρι τότε ήταν με χώμα, για να πηγαίνουν στα οχυρά. Έτσι φτιάχτηκε ο δρόμος προς την Αφαία  και την Πέρδικα. Οι  δρόμοι  ήταν  μέχρι τότε πολύ άσχημοι και μάλιστα αναφέρεται  ότι  ο  Άγιος Νεκτάριος  έβγαινε  και κοίταζε όταν έφευγαν οι επισκέπτες του  για να δει αν πηγαίνουν καλά. Τόσο άσχημοι   και επικίνδυνοι ήταν οι δρόμοι.
   Έπρεπε λοιπόν  να υπάρχει επαφή  με τα οχυρά  γι’αυτό φτιάχτηκαν αυτοί οι δρόμοι με άσφαλτο……
……Εκεί  που υπάρχει  ο λόφος απέναντι από την Πέρδικα,  υπήρχε η παλιά Εκκλησία του Αη – Σώστη. Οι  Αιγινήτες  και μάλιστα πολλοί Περδικιώτες  πολέμεησαν  κατά του Δράμαλη στα στενά , στα  Δερβενάκια  στο  πλευρό  του Νικηταρά. Σε  ένα από τα δύο στενά  που  οδηγεί προς Κόρινθο υπήρχε μοναστήρι του Αη –Σώστη. Το άλλο στενό ήταν το Αγιονόρι. Έτσι  όταν επέστρεψαν από κει  οι Περδικιώτες  έκτισαν εκκλησσάκι προς τιμήν του Αη –Σώστη  για την μεγάλη τους νίκη κατά του Δράμαλη……..
…….Τον  καιρό  του πολέμου  κάναμε μια ομάδα παιδιών – πριν έρθουν οι Γερμανοί-  και  ετοιμάζαμε θεατρικές παραστάσεις  με μουσική  και χορό, ένα είδος επιθεωρήσεων  της εποχής, προσπαθώντας έτσι  να δώσουμε χαρά  και κουράγιο στους μεγαλύτερους. Ανεβάσαμε δύο έργα, ένα επιθεώρηση και μετά το έργο: ‘Ζει το Μεσολόγγι’. Για σκηνή χρησιμοποιούσαμε  φύλλα  από πόρτες.Τώρα  πως χορεύαμε πάνω εκεί , ούτε που μπορώ να καταλάβω. Θυμάμαι  την Κατερίνα την Θανοπούλου  που έκανε την λύκαινα. Είχε φορέσει  μια γούνα της μαμάς της  και έβριζε  [μέσα στο νούμερο της] το Ρωμύλο και τον Ρώμο  και έλεγε: ‘ εγώ  σας βύζαξα, εγώ σας μεγάλωσα  και εσείς  έρχεστε  τώρα να κτυπήσετε την Ελλάδα;’

    Μάλιστα  είχαμε φτιάξει επιγραφές  με συνθήματα πατριωτικά  με κόκκινα μεγάλα γράμματα και τα είχαμε βάλει  στους δρόμους. Όταν  ακούστηκε  πως  έρχονται οι Γερμανοί, ο αστυνόμος μας παρακίνησε να τα βγάλουμε  και να τα κρύψουμε. Πήγαμε λοιπόν στο Λιβάδι  που είχαμε ένα αμπέλι και τα κρύψαμε σε μια σπηλιά. Χάθηκαν όμως. Τώρα πως χάθηκαν  δεν ξέρω. Πήγε η μητέρα  μου και τα μετακόμισε σε πιο ασφαλές  μέρος δεν ξέρω. Πάντως είναι κρίμα, γιατί ανάμεσα σε αυτά υπήρχαν  και γράμματα  των στρατιωτών που μας  έστελναν. Α  …ξέχασα  να σας πω  , πως μια άλλη ομάδα παιδιών γράφαμε  γράμματα και τα στέλναμε στους Αιγινήτες στρατιώτες που είχαν πάει  στον πόλεμο. Και αυτοί μας απαντούσαν. Υπήρχαν πολλά τέτοια  γράμματα, και είναι κρίμα που χάθηκαν, γιατί ήταν θησαυρός. Μας έγραφαν πως πέρναγαν, τα νέα του πολέμου. Και εμείς προσπαθούσαμε να τους εμψυχώσουμε. Τους στέλναμε πακέτα. Κρίμα…..
……… Ένα  άλλο μεγάλο θέμα  της εποχής  ήταν η πείνα.  Όταν  περπατούσες στο δρόμο έβλεπες  μέσα στα μάτια των ανθρώπων  τον φόβο  του θανάτου, καταλάβαιναν ότι ήταν καταδικασμένοι να πεθάνουν, δεν είχαν να φάνε, πέθαιναν από ασιτία…..Δεν θα ξεχάσω  την έκφραση αυτών που πέθαιναν από πείνα, έβλεπες στα μάτια τους ένα …’γιατί’. Στην  Κυψέλη  πέθανε πολύς κόσμος.
Στην  Αίγινα  ήταν δύσκολα τα πράγματα,  ήμασταν  αποκλεισμένοι γύρω – γύρω.
Πολλοί Αιγινήτες που είχαν καίκια , πήγαιναν στην Κρήτη  και στην Πελοπόννησο  και έφερναν  σιτάρι – λάδι – όσπρια. Αυτοί – οι περισσότεροι – ήταν μαυραγορίτες. Άλλοι δεν ήταν, πούλαγαν κανονικά. Όμως έτσι σώθηκε πολύς κόσμος από την πείνα. Μερικοί έχασαν τα καίκια  τους, τα τορπίλισαν οι Γερμανοί. Γιατί όμως; Υποψιάζομαι  πως μετέφεραν  φυγάδες  ή  αντιστασιακούς……
………Περισσότερα  στοιχεία  για την εποχή εκείνη  θα γνωρίζει η Δέσποινα η Φορτούνα η Μπράουν  η οποία ήταν διερμηνέας  των Γερμανών και μένει από κει στον Φάρο. Το  ξενοδοχείο  του Μπράουν ήταν  διοικητήριο των Γερμανών , ενώ το Κυβερνείο  ήταν στρατώνας………
………Οι  Γερμανοί  φέρθηκαν  καλά, δεν έκαναν πολλά. Οι  φρούραρχοι   δεν  ήταν  των Ες –Ες, δεν ήταν τόσο φανατικοί……
………Κάποτε  κάτι έγινε, μάλλον κάτι έκλεψαν από τα οχυρά. Τότε ακούστηκε ότι οι Γερμανοί σφάζουν. Έτρεχαν  λοιπόν οι Αιγινήτες να κρυφτούν, άλλοι έφευγαν, μερικοί πήγαν στις Λαούσες και έμειναν εκεί μερόνυχτα, χωρίς φαί και νερό. Οι  Γερμανοί βλέποντας τους Αιγινήτες να τρέχουν, άρχισαν να  τρέχουν κι αυτοί, γιατί  νόμιζαν ότι   έγινε απόβαση  των  Άγγλων……Εμείς  κρυφτήκαμε  στο επάνω σπίτι, όπως μας είπε ο πατέρας  μας………
………Βομβαρδισμοί   δεν έγιναν  στο νησί. Μόνο όταν  φόρτωναν  οι Γερμανοί τα πράγματα τους στο λιμάνι, όταν έφευγαν πιά, τότε τους  είδαν από αεροπλάνο οι Άγγλοι και  τους βομβάρδισαν. Έπεσαν τρεις  οβίδες  να πέφτουν. Η  μία  έπεσε  στο Λιβάδι, η άλλη κοντά στο εκκλησάκι του Αη – Νικόλα. Ευτυχώς δεν πληγώθηκε  κανείς. Στον  Πειραιά  βέβαια  έγινε μεγάλο κακό, θυμάμαι  βομβάρδισαν την Αγία Τριάδα, το σχολείο των καλογραιών. Η  μάνα μου που ήταν στον Πειραιά , αναγκάστηκε μαζί με άλλους να έρθουν με τα πόδια  στην Αθήνα………
  ………Βέβαια  κατά  την διάρκεια του πολέμου  κτύπησαν  και το ΥΔΡΑ, το Υδράκι  το  πολεμικό  στην Λαούσα. Όταν  έγινε η επίθεση ήταν κάτι το φοβερό, να βλέπεις ανθρώπους κτυπημένους, κομματιασμένους από τις οβίδες……. Αυτούς  τους έφεραν  στο Νοσοκομείο που ήταν  στο σημερινό ξενοδοχείο το ‘Μιράντα’. Εκεί  νοσοκόμες ήταν πολλές  Αιγινήτισσες κοπέλες, ανάμεσα  τους και η Λιλή Μαίλη, η οποία  γνωρίζει πολλά  για την εποχή εκείνη. Στο  τέλος  όταν  ήταν να φύγουν οι τραυματίες  τους  κάναμε μια εκδήλωση  με το Σύλλογο  που είχαμε  με τα παιδιά. Τους κάναμε τραπέζι, βράσαμε ψάρι, τους προσφέραμε λουλούδια, τους τραγουδήσαμε  τραγούδια  στα οποία είχαμε αλλάξει  τα λόγια. Κάναμε  μεταποίηση. Και όλα αυτά  πριν  έρθουν οι Γερμανοί………
………Ξέχασα  βέβαια  να σας πω , πως εκείνη την εποχή ήταν εδώ ο Καζαντζάκης, μιλάμε  για το 1941. Δούλευε  στο σπίτι του. Διάβαζε πολύ. Σηκωνόταν από το πρωί  και διάβαζε  λαογραφία. Έκανε  τότε μαζί με τον Κακριδή  την μετάφραση  του Ομήρου, ήταν και ο Κακριδής εδώ. Διάβαζε λοιπόν πολύ λαογραφία  και ποίηση  και σημείωνε λέξεις για την μετάφραση , επειδή  ήθελε να   είναι  ποιητικός ο λόγος. Εγώ  πήγαινα  σχεδόν κάθε  ημέρα εκεί. Ήταν  φοβερός στη δουλειά  του. Υπήρχε  πνευματική κίνηση  εκείνα  τα χρόνια στην Αίγινα………
………Υπήρχε  όμως  και Αντίσταση. Υπήρχε  το Ε.Α.Μ. στην Αίγινα, ήταν κάποιος Λαζάρου, δεν γνωρίζω όμως αν ζει ή αν πέθανε. Οι  Εαμίτες  συναντιόντουσαν στο Λιβάδι, αλλά  εκεί ήταν το σπίτι του Καζαντζάκη….
………Μια  μέρα  όμως  δόθηκε  διαταγή από την Αθήνα  να συλλάβουν 5 – 10  Αιγινήτες  και να τους κρατήσουν για ομήρους. Ο  φρούραρχος  της Αίγινας όμως ήταν αντιχιτλερικός. Ρώτησε  λοιπόν, ποιοι  είναι  οι πιο  χειρότεροι  για  να γράψει 5 – 6 ονόματα. Ανάμεσα  σε αυτούς  έπιασε και τον Καζαντζάκη  και κάποιους  άλλους. Έτσι έπιασαν  κι εμάς. Ήρθαν  στο σπίτι  μας το έψαξαν, μας   αναστάτωσαν   και στο τέλος  βρήκαν κάτι κροτίδες από αυτές που ρίχνουμε το Πάσχα. Μάλιστα ο πατέρας μου, τους άναψε μία.
   Ο   Βέλτερ, που έχει γράψει  το βιβλίο για την Αίγινα , είπε  στον Φρούραρχο: ‘Αυτούς  πιάσατε, αυτοί δεν είναι κομμουνιστές, είναι εθνικοσοσιαλιστές. Εθνικοσοσιαλιστές δεν  ήμαστε  και εμείς;’
  Και  έτσι άφησαν τον Καζαντζάκη  που τον τραβολογούσαν  άδικα……
………Βέβαια πολέμησαν και Αιγινήτες. Υπήρχε κάποιος, ο πατέρας της  Άννας  της Αλυφαντή. Αυτός  έλεγε ότι πολέμησε, αλλά  δεν τον πολυπίστευαν  γιατί  του άρεσε και λίγο το κρασί. Κάποτε πριν πεθάνει  τον ρώτησα : ‘για πες  μου τι έγινε με τον  ‘Ανδρία’;’  Ο  ‘Ανδρίας’  ήταν  το πολεμικό εκείνο  καράβι  που  το βομβάρδισαν οι Γερμανοί και του έκοψαν την πλώρη, αλλά  το  πλήρωμα  του  κατόρθωσε  να το οδηγήσει  μέχρι  την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Έλεγε  λοιπόν  πως  ήταν μέσα σε αυτό το  καράβι………
  Όμως   σας  ζάλισα  με την  φλυαρία  μου, ξέρετε  εμείς  οι γριές  είμαστε  φλύαρες, ή  μήπως  είμαστε  συνομήλικοι, έτσι νομίζουμε  όταν μιλάμε  με  δεκαπεντάχρονα παιδιά………

   Οι σπάνιες φωτογραφίες προέρχονται από το αρχείο του Αργύρη Φορτούνα και δημοσιεύονται στο βιβλίο του: "ΑΙΓΙΝΑ στα χρόνια  της Γερμανικής Κατοχής".

Πανηγυρίζει η Ιερά Μονή Παναγίας Ελευθερώτριας στο Βαθύ.

 

Αποτελεί ένα από τα πιο αγαπητά μοναστήρια  του νησιού και πολλοί πιστοί από πολλές περιοχές  της Αίγινας παρακολουθούν τις ακολουθίες και τη λατρεία που τελείται στο Καθολικό  του.

Η Ιερά Μονή Παναγίας Ελευθερώτριας βρίσκεται στο Βαθύ  της Αίγινας  στους πρόποδες  του βουνού και σε σημείο ιδανικό με  θέα  προς  τη θάλασσα και τις βόρειες περιοχές  του νησιού. Ιδρύθηκε  το 1960 από  τον αρχιμανδρίτη Φιλόθεο Αγγελάκη. Εκείνη την εποχή τα πρώτα κτίρια της Μονής ήταν και τα μοναδικά στην περιοχή. Σήμερα μετά  την ανοικοδόμηση που έχει γνωρίσει η περιοχή το μοναστήρι περιστοιχίζεται από εξοχικές ή μόνιμες κατοικίες.

Το μοναστήρι λειτούργησε στην αρχή ως γυναικείο, ενώ  το 1970 εγκαταλείφθηκε. Στη συνείδηση πολλών παλαιών Αιγινητών είναι ταυτισμένο με τον ιερέα Καλλιόπιο ο οποίος πολύ σύντομα έφυγε από την Αίγινα ιδρύοντας ησυχαστήρια  στη Σαλαμίνα και κατόπιν στο Κορωπί.

Το καλοκαίρι του 1974 με προτροπή του πρώην μητροπολίτη Ύδρας Ιερόθεου, εγκαταβίωσαν μόνιμα στο μοναστήρι μοναχές της Μονής Αγίας Ευπραξίας Δοκού Ύδρας. Το  1979 θεμελιώθηκε  το σημερινό καθολικό της Μονής  το οποίο εγκαινιάστηκε το 1987 από  τον Μητροπολίτη Σταγών και Μετεώρων Σεραφείμ. Αξίζει να αναφέρουμε ότι τόσο το καθολικό  της Μονής όσο και το παρεκκλήσιο  των Αγίων Αναργύρων έχει  αγιογραφηθεί από τη μοναχή και σημερινή ηγουμένη Νεκταρία Φάτλε.

Η Μονή είναι αφιερωμένη στην Παναγία την Ελευθερώτρια  και πανηγυρίζει στις 28 Οκτωβρίου.

 


 

Η Αίγινα στα χρόνια της κατοχής. Η πείνα και τα συσσίτια στην Κυψέλη.

 


Όπως  και  στην υπόλοιπη Ελλάδα, έτσι  και στην Αίγινα ,  ο  πόλεμος  και η γερμανική  κατοχή  έδειξαν  το χειρότερο πρόσωπο τους ,  που ήταν  η πείνα.

    Η  Αίγινα  δοκιμάστηκε  περισσότερο  από τα υπόλοιπα νησιά  του Αργοσαρωνικού, λόγω της μεγαλύτερης  απόστασης  που την χωρίζει  από την Αττική  και  την Πελοπόννησο  σε  σύγκριση  με τα υπόλοιπα νησιά.

    Ο  βαρύς  χειμώνας    εκείνης της χρονιάς,  ήρθε  να  χειροτερέψει την κατάσταση.

    Ο  ανεφοδιασμός   σε τρόφιμα  σταμάτησε  από τον Πειραιά, το 1941  και έτσι  η χρονιά   αυτή – πρώτη  της Γερμανικής κατοχής -  ήταν φριχτή  για τους Αιγινήτες. Αναφέρεται  ότι μέσα σε τρεις μήνες  το 1/6 του πληθυσμού του νησιού  πέθανε  από την πείνα. Υπολογίζεται  ότι  κατά το πρώτο τρίμηνο  της πείνας , πέθαναν 700  περίπου  άτομα. Περισσότερο  δοκιμάστηκε η Κυψέλη, στην  οποία  αρχίζουν να λειτουργούν τα πρώτα συσσίτια  με την φροντίδα του δάσκαλου   Ιωάννη Ηλιόπουλου.

    Ο  δάσκαλος  Ιωάννης  Ηλιόπουλος  θέλοντας  να αντιμετωπίσει το σοβαρό  πρόβλημα  της  κακής διατροφής  των   μαθητών  του Δημοτικού Σχολείου Κυψέλης  οργάνωσε συσσίτια   με πολύ κόπο και προσωπικές θυσίες  πριν το  ξέσπασμα του πολέμου. Αυτά τα συσσίτια διακόπτονται  τον Οκτώβριο  του 1940  και επαναλειτουργούν από τον Μάιο του 1941. Αναφέρεται   ενδεικτικά ότι η πείνα, εκείνη την εποχή, αφάνισε κυριολεκτικά την Κυψέλη. Τέσσερα με δέκα άτομα πέθαιναν  καθημερινά..

     Οι  Γερμανοί  είχαν απαγορεύσει  τον ανεφοδιασμό σε τρόφιμα από τον Πειραιά  και την  Πελοπόννησο  , ενώ  οι ίδιοι  άρπαζαν  για τις δικές τους ανάγκες  τα λιγοστά  προιόντα  του νησιού.

    Οι  καμπάνες  κτυπούσαν  πένθιμα  όσο  διαρκούσε η πείνα. Οι  ιερείς  έθαβαν  καθημερινά   τους  σκελετωμένους  από την πείνα  νεκρούς.

    Σύμφωνα  με τα στοιχεία  κάθε χρόνο στην  κοινότητα της Αίγινας πέθαιναν 60 – 70 άτομα.

    Οι  άνθρωποι έτρωγαν τα   πάντα  για να σωθούν, χαρούπια, τσόφλια από αμύγδαλα, κολοκύθια ωμά, κάθε είδους χόρτα. Από  την ασιτία  οι άνθρωποι  πρήζονταν   και αναγκάζονταν  να αρπάξουν οτιδήποτε για να φάνε. Υπήρχαν βέβαια μικρές  εξαιρέσεις, όπου  κάποιοι  εύποροι Αιγινήτες  έκρυβαν  ψωμί  και λάδι. Μετά την απελευθέρωση τα κρυμμένα   λάδια  δεν  ήταν κατάλληλα για κατανάλωση.

    Η  ανάγκη  οδήγησε   πολλούς  στη ζητιανιά. Λέγεται  ότι  εμφανίστηκαν για πρώτη φορά  στην Αίγινα ζητιάνοι, κλέφτες  και διαρρήκτες.



    Τα  χρόνια  εκείνα  μερικοί  Αιγινήτες  τόλμησαν να κάνουν εμπόριο  με τα  ψαράδικα  και σφουγγαράδικα  καίκια  τους   και να μεταφέρουν όσπρια, λάδι  σιτάρι, τα οποία αποθήκευαν  και κατόπιν τα πουλούσαν  στην μαύρη αγορά.

    Αρκετοί  με τον τρόπο αυτό απέκτησαν    χρήματα, ενώ άλλοι  καταστράφηκαν  γιατί  τα καίκια τους βομβαρδίστηκαν  ή τορπιλίστηκαν.

    Από  το 1942  αρχίζουν     τα Αιγινήτικα  καίκια  να φέρνουν τρόφιμα από την Πελοπόννησο  και την Αττική, κι   έτσι  αντιμετωπίζεται  το  πρόβλημμα. Από το 1943  αρχίζει να υποχωρεί  η πείνα, αφού προηγουμένως έχει θερίσει ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού του νησιού. Ακολούθησε  η Αμερικάνικη  βοήθεια. Μετά την απελευθέρωση  η πείνα έμεινε  μια φρικιαστική ανάμνηση  για όσους την έζησαν  και είδαν τους συγγενείς  τους  να πεθαίνουν από  την   πείνα.

 

 Απόσπασμα  από  την εργασία  των μαθητών  της Ομάδας Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης  του 2ου Γυμνασίου Αίγινας με θέμα: "Ναυτικά Οχυρά και Παρατηρητήρια στην Αίγινα"

Σάββατο 26 Οκτωβρίου 2024

Ο κατάλευκος Αι Δήμητρης στην Κυψέλη (στου Παυλινέρη).

          

  Πλούσιος ο λαογραφικός διάκοσμος  της εορτής του Αγίου Δημητρίου που βρίσκεται στο μεταίχμιο δύο εποχών. Ιδιαίτερα αγαπητός Άγιος με πολλές εκκλησίες αφιερωμένες στη χάρη του, ο Άγιος Δημήτριος έρχεται κάθε χρόνο εκεί στα τέλη του Οκτώβρη να μας θυμίσει ότι οι γιορτές του χειμώνα είναι προ των πυλών.     
Ωστόσο πάντα μας προσφέρει και τις τελευταίες λιακάδες ή "καλωσυνάδες" όπως έλεγαν οι παλαιότεροι,  το καλοκαιράκι του Άι - Δημήτρη, όπως ο λαός θέλει να ονομάζει τις τελευταίες λιακάδες της εποχής, αλλά και διστακτικός ο χειμώνας που ακόμα δεν λέει να βρέξει κανονικά.
Η εορτή του Αγίου Δημητρίου είναι και προπομπός της επετείου της 28ης Οκτωβρίου. Και σιγά- σιγά μπαίνουμε στον μεγάλο κύκλο των ονομαστικών εορτών  που ζεσταίνουν  την φθινοπωρινή ατμόσφαιρα  και  μας  οδηγούν προς τα Χριστούγεννα.
   
   
  



   Στα καθ' ημάς ο Άγιος Δημήτριος πανηγυρίζει σε ξωκλήσια   της Αιγινήτικης υπαίθρου. Και είναι  κάτι που μαρτυρεί και  την ευλάβεια  των κατοίκων  του νησιού προς  τον Άγιο.
     Στους Τζίκηδες, στο Συνεταιρισμό, στη Σαρακίνα και σε άλλα σημεία.
    Ο ναός  στη  φωτογραφία βρίσκεται στα όρια  των οικισμών του Λεοντίου και της Κυψέλης, στη στάση Παυλινέρη. Πρόκειται για ένα πολύ παλαιό εκκλησάκι, μεγάλων διαστάσεων μετά τις συνήθεις προσθήκες σε αυτές  τις περιπτώσεις προς  τα δυτικά. Το ενδιαφέρον όμως βρίσκεται στην αρχιτεκτονική του ναού και ιδιαίτερα  στο εσωτερικό του όπου συναντάμε τόξα με πέτρα όπως αυτά των εκκλησιών της Παλαιάς Χώρας. Η εγγύτητα των εκκλησιών ίσως ή η μικρή χρονική απόσταση της κατασκευής των ναών μπορεί να επέδρασε προς αυτή την κατεύθυνση.
   Το ναΰδριο  επιμελούνται  ιδιαίτερα οι οικογένειες  της περιοχής. Το διατηρούν καθαρό και εξοπλισμένο με  κάθε αντικείμενο  που απαιτείται. Ιδιαίτερη εντύπωση  προκαλείται από  τις όμορφες φορητές εικόνες  που βρίσκονται  στο τέμπλο και στους τοίχους. 

Παρασκευή 25 Οκτωβρίου 2024

Ο περικαλλής ναός του Αγίου Δημητρίου στην Παλαιά Χώρα.

 

Επιβλητικός, αρχοντικός, περικαλλής ο ναός του Αγίου Δημητρίου στην Παλαιά Χώρα στέκει πάνω στο δικό του βράχο και μαρτυρά  τις δικές του ιστορίες.

"Ο Μπαρμπαρόσας κούρσεψε την Παλιαχώρα και ξεντέριασε τους Λαδαίους"

Μια επιγραφή που μαρτυρεί τη καταστροφική επιδρομή του Μπαρμπαρόσα στην Παλιαχώρα της Αίγινας. Βρίσκεται πάνω από το παράθυρο της νότιας πλευράς του ναού και αποτελεί ιστορικό τεκμήριο για τη ζωή του οικισμού. Όμως δεν είναι μόνο αυτή η επιγραφή που κεντρίζει το ενδιαφέρον σε αυτό το ναό.
  Ο Άγιος  Δημήτριος της Παλιαχώρας, ένας από τους δύο ναούς που είναι αφιερωμένοι στη μνήμη του Αγίου, είναι ίσως από τους λίγους ναούς που παρουσιάζουν ενδιαφέρον στο εξωτερικό τους.
   Με συντροφιά το πανάρχαιο κυπαρίσσι και με μικρό προαύλιο ο ναός βρίσκεται υπερυψωμένος σε σχέση με το καλντερίμι που περνά ακριβώς δίπλα του. Κτισμένος σε επικλινές έδαφος αποκτά μια επιβλητική μορφή και επιβάλλεται με τη σιλουέτα του στον διαβάτη.
   Αν όμως κάποιος πλησιάσει κοντά θα διακρίνει τον ανάγλυφο σταυρό στο επιστύλιο και μικρά ανάγλυφα τριαντάφυλλα (ρόδακες). Ακολουθεί προς τα πάνω ανάγλυφη η εικόνα του Αγίου Δημητρίου έφιππου και μια ανορθόγραφη επιγραφή  που αναφέρεται στην ανακαίνιση της εκκλησίας.

 Ο εξωτερικός διάκοσμος έχει μεγάλο ενδιαφέρον σε σχέση με το εσωτερικό του ναού στο οποίο δεν σώζονται τοιχογραφίες. 
  Η  εκκλησία σύμφωνα με τον κ. Σοφοκλή Δημητρακόπουλο κτίστηκε το 1619 και το 1972 πραγματοποιήθηκαν από την Αρχαιολογική Υπηρεσία προστατευτικές εργασίες.

Οι τέσσερις φωτογραφίες στο μέσον ανήκουν στην κ. Καλλιρρόη Μπέση.


   Ένα δεύτερο ναό  του Αγίου Δημητρίου συναντάμε στην κορυφή του λόφου στο κάστρο. Για την ακρίβεια αναφερόμαστε στο δίδυμο ναό των Αγίων Δημητρίου και Γεωργίου, ο οποίος εσωτερικά παρουσιάζει μεγάλες φθορές και σημάδια εγκατάλειψης.

 

Η εορτή για την 28η Οκτωβρίου στο 2ο Γυμνάσιο Αίγινας.

Με εικόνες από το έπος του '40, με ήχους και συνθήματα  του αγώνα αλλά και με αντιπολεμικά κείμενα (πεζά και ποιήματα) κύλησε η ωριαία σχολική εορτή για την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου στο 2ο Γυμνάσιο Αίγινας. Μια γιορτή που με όχημα  τα κείμενα  σπουδαίων συγγραφέων όπως του Ελύτη, του Ρίτσου,  του Παλαμά, του Μπρεχτ κατόρθωσε να καθηλώσει τους  μαθητές και να μεταδώσει τα μηνύματα της ενότητας, της αυταπάρνησης, του αγωνιστικού φρονήματος των Ελλήνων εκείνης της εποχής. Συγκινητικά  τα ηχητικά ντοκουμέντα και τα τραγούδια της εποχής.

Η εορτή ξεκίνησε με αναφορά στην ελληνική σημαία και τον καθορισμό της νέας σημαιοφόρου του σχολείου  για τη νέα σχολική χρονιά, ενώ έληξε με τον Εθνικό Ύμνο που έψαλλαν όλοι οι μαθητές. Παρόντες πολλοί  γονείς των μαθητών και μαθητριών.
Και όπως συνηθίζεται αυτήν την ημέρα σε όλα τα σχολεία απονέμονται οι έπαινοι, τα  βραβεία και τα αριστεία για την επίδοση των μαθητών /τριών την προηγούμενη σχολική χρονιά.
Ανάμεσα  τους φυσικά και οι μαθητές της περσινής τρίτης τάξης που με τη σεμνή παρουσία  τους τίμησαν την εορτή.
 
Την εορτή προετοίμασε η υποδιευθύντρια  του σχολείου κ. Πετρίτου Νεκταρία , φιλόλογος μα βοηθό την κ. Μανή Αικατερίνη , μαθηματικό και τον καθηγητή μουσικής κ. Κ. Εγγλέζο.