Από τους μεγαλύτερους ναούς της Παλιαχώρας στην Αίγινα είναι ο ναός
του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου που εορτάζει σήμερα. Βρίσκεται στην
ανατολική πλευρά του λόφου και ίσως γι' αυτό δεν είναι και τόσο γνωστός
στους επισκέπτες και περιπατητές του τόπου εφόσον χρειάζεται
περισσότερος κόπος για να φθάσεις έως εκεί ακουλουθώντας το νότιο
μονοπάτι.
Μια συστάδα πεύκων προστατεύει το ναό. Κάτω από τα πεύκα αυτά υψώνεται
ο όμορφος ασύμμετρος ναός που ξεχωρίζει από τους υπόλοιπους ναούς της
Παλιαχώρας για τον τρούλο του. Είναι ο δεύτερος ναός μετά την Επισκοπή
που έχει τρούλο κι αυτό τον κάνει να ξεχωρίζει.
Η βάση του τρούλου είναι οκταγωνική και ο τύπος του ναού είναι
βυζαντινού ρυθμού αλλά όπως σημειώνει ο κ. Σ. Δημητρακόπουλος ελεύθερου
σταυρού. Ιδιαίτερα η βόρεια κεραία έχει ενσωματωθεί σε έναπροστατευτικό
τοίχο. Αρχιτεκτονικά ο ναός ομοιάζει με τις εκκλησίες των Ταξιαρχών του
Ελλάνιου Όρους και του Αγίου Δημητρίου Ασωμάτων.
Ο ναός πιθανολογείται ότι κτίστηκε ανάμεσα στο 1376 και 1400 και σε
αυτό πέρα από τη μορφολογία του συνηγορεί και η κτιτορική επιγραφή πάνω
σε πωρόλιθο που φυλάσσεται στο Μουσείο της Αίγινας. Κτήτορας σύμφωνα με
την επιγραφή αναφέρεται ο Καταλανός αυθέντης της Αίγινας Πέτρος
Β΄Φαδρίγος (1376 - 1380)
Στο εσωτερικό του ναού όπου διακρίνεται ο στευροειδής ρυθμός
συναντάμε αξιόλογες τοιχογραφίες. Το 1966 συνεργείο ζωγράφων και
συντηρητών της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας προέβη σε συγκράτηση και
συντήρηση μερικών τοιχογραφιών.
Εντύπωση επίσης προκαλεί στο εξωτερικό του ναού ο προαύλιος χώρος με τα πεζούλια και ο πρωτοβυζαντινός κιονίσκος.
Το μέγεθος του ναού, ο διάκοσμος, οι επιγραφές, το κωδωνοστάσιο, η
κτητορική επιγραφή, το προαύλιο, η "πολυτέλεια" του τρούλου και η καλή
κατάσταση του ναού μαρτυρούν την οικονομική κατάσταση των κτητόρων
αλλά και της ιδιαίτερης φροντίδας που έλαβε ο ναός στους αιώνες που
ακολούθησαν μέχρι σήμερα.
Οι φωτογραφίες προέρχονται από την τελευταία ανάβαση στην Παλιαχώρα της Περιβαλλοντικής Ομάδας του 2ου Γυμνασίου Αίγινας.
Τα στοιχεία για το ναό προέρχονται από το βιβλίο: "Χριστιανική Αίγινα" του κ.Σοφοκλή Δημητρακόπουλου.