Η Αίγινα ήταν μία ναυτική υπερδύναμη
που κυριάρχησε στις θάλασσες του αρχαίου ελληνικού χώρου, και πέραν αυτού, κατά
την αρχαϊκή περίοδο και ως την ήττα της από την Αθηναϊκή ισχύ το 458 π.Χ.
Διάφορες αρχαίες πηγές δίνουν στοιχεία για την αιγηνίτικηθαλασσοκρατία και τα
αρχαιολογικά κατάλοιπα μας προσφέρουν μαρτυρίες μιας ευημερούσας ναυτικής
κοινωνίας, και μιας πόλης που η ακμή της συνδέεται διαχρονικά με τα δύο λιμάνια
της.
Στα τέλη του 6ου και στις
αρχές του 5ου αι. π.Χ. χτίζεται το τείχος της πόλης, που εμπεριέχει
τα δύο λιμάνια, το πολεμικό με τους νεώσοικους για τα πολεμικά πλοία και το
εμπορικό, στο λόφο της Κολώνας δεσπόζει ο ναός του Απόλλωνα και άλλοι ναοί,
χτίζονται το θέατρο και το στάδιο της Αίγινας.
Μπροστά από την σύγχρονη πόλη της
Αίγινας, η οποία είναι χτισμένη επάνω στην αρχαία πόλη, τόσο στην ακτή όσο και
κάτω από τη θάλασσα, υπάρχουν πολυπληθή κατάλοιπα των αρχαίων εμπορικών και
πολεμικών λιμενικών εγκαταστάσεων: ένας οχυρωμένος πολεμικός λιμένας με
νεώσοικους στην παραλία "Αύρα", κατάλοιπα του εμπορικού λιμανιού εκεί
όπου βρίσκεται το τουριστικό λιμάνι της Αίγινας, ογκώδεις κυματοθραύστες
(βόρεια στην παραλία "Κολώνα" και νότια στην περιοχή του σινεμά
"Ακρογιάλι") και ύφαλοι κωνικοί λιθοσωροί αποτελούν μέρος ενός περίτεχνου
και πολλαπλών χρήσεων λιμενικού συμπλέγματος.
Η συστηματική έρευνα των λιμενικών
εγκαταστάσεων της Αίγινας ξεκίνησε το 2019, σε ένα πρόγραμμα συνεργασίας της
Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων και της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής, με τη
συμμετοχή του Πανεπιστημίου Aix-Marseille και την αιγίδα της έδρας της UNESCO
στην ενάλια αρχαιολογία, εγκεκριμένο από το ΥΠΠΟΑ ως το 2023, το οποίο
υποστηρίζεται από τον Δήμο Αίγινας και το Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο.
Τα κατάλοιπα των λιμενικών
εγκαταστάσεων που σώζονται στον βυθό είναι σε πολλά σημεία εμφανή στους
λουόμενους, καθώς η απόληξή τους βρίσκεται στην επιφάνεια της θάλασσας, ενώ το
τείχος και οι λιμενοβραχίονες είναι προσιτά σε κολυμβητές με μάσκα. Στο πλαίσιο
της έρευνας έχουν διοργανωθεί από την ερευνητική ομάδα μέρες κοινού, κατά τις
οποίες κάτοικοι και επισκέπτες της Αίγινας περιηγούνται με μάσκα στον αρχαίο
λιμένα και έχουν αποτελέσει κάτι ιδιαίτερο για το νησί.
Η ανάδειξη της πολιτιστικής
κληρονομιάς του νησιού βρίσκεται στις προτεραιότητες του Δήμου Αίγινας. Στο
σύνολό τους, οι αρχαίες λιμενικές εγκαταστάσεις της Αίγινας είναι μοναδικές σε
μέγεθος και κατάσταση διατήρησης. Ο Δήμος Αίγινας σε συνεργασία με την ομάδα
του ερευνητικού προγράμματος AeginaHarbourCity Project και την χρηματοδότηση
του προγράμματος Leader,
υλοποίησε το έργο "Γνωριμία με τις αρχαίες λιμενικές εγκαταστάσεις της
Αίγινας με τη χρήση σύγχρονων ψηφιακών μέσων", δημιουργώντας μια εφαρμογή
που μας ταξιδεύει στον χρόνο.
Κατεβάστε την εφαρμογή εδώ:https://www.aegina.gr/web/ancientharbour/
