Ολοκληρώθηκαν σήμερα Πέμπτη 26 Ιανουαρίου, οι εορτασμοί για την επέτειο της άφιξης και ορκωμοσίας του Ιωάννη Καποδίστρια ως πρώτου Κυβερνήτη της νεότερης Ελλάδος στην Αίγινα.
Στον Μητροπολιτικό Ναό Αίγινας τελέστηκε δοξολογία χοροστατούντος του Σεβ. Μητροπολίτη Ύδρας, Σπετσών , Ερμιονίδος Τροιζηνίας και Αιγίνης κ.κ. Εφραίμ, παρόντων πολλών ιερέων της Αίγινας, του Δημάρχου κ. Δ. Μούρτζη, του βουλευτού κ. Κατσαφάδου, του προέδρου του Δημοτικού Συμβουλίου και πολλών μελών του Δημοτικού Συμβουλίο, εκπροσώπων των αρχών και φορέων του νησιού καθώς και αντιπροσωπειών των σχολείων. Ακολούθησε επιμνημόσυνη δέηση στην προτομή του Κυβερνήτη στον κήπο της Παναγίτσας και κατάθεση στεφάνου από τον Δήμαρχο Αίγινας.
Πρωτύτερα και μετά το πέρας της Δοξολογίας τον πανηγυρικό εκφώνησε ο καθηγητής της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών κ. Διονύσιος Καλαμάκης ο οποίος αναφέρθηκε στο ήθος και την ακεραιότητα του Κυβερνήτη Ι. Καποδίστρια αλλά κυρίως στο μεγάλο εκπαιδευτικό του έργο. Χαρακτηριστική ήταν η αποστροφή του λόγου του, υπογραμμίζοντας: "ότι ο Κυβερνήτης τότε σε μια τόσο δύσκολη και ζοφερή εποχή είχε ως κύριο μέλημα του να βρει τα παιδιά, τα ορφανά του πολέμου και να τα βάλει στα θρανία για να μάθουν μια τέχνη, γραφή και ανάγνωση για να μπορέσουν να πορευτούν και να επιβιώσουν στη ζωή τους".
Έτσι θεμελίωσε τα πρώτα σχολεία στην Αίγινα και τις μεγάλες σχολές όπως τη Στρατιωτική, τη Γεωργική στην Τίρυνθα και την Εκκλησιαστική στο μοναστήρι του Πόρου.
Συγκεκριμένα στην Αίγινα και μέσα στο Ορφανοτροφείο εκτός από στέγαση, σίτιση και προστασία, το Ορφανοτροφείο έγινε και κυψέλη βασικής και μέσης εκπαίδευσης, καθώς και επαγγελματικής. Για τους νεαρούς τροφίμους λειτούργησε αλληλοδιδακτικό σχολείο για παροχή της στοιχειώδους εκπαίδευσης. Μέχρι την ανέγερση του Εϋναρδείου, στον περίβολό του λειτούργησε και το Κεντρικό Σχολείο, προορισμένο για την εκπαίδευση και την επιμόρφωση διδασκάλων (ανωτέρα εκπαίδευση).
Αρχικά, επικεφαλής του Ιδρύματος διορίστηκε ο αδελφός του Κυβερνήτη, Βιάρος Καποδίστριας. Στην τριμελή διοικητική επιτροπή ανήκαν ο Γρηγόριος Κωνσταντάς, υπεύθυνος οικονομικής διαχείρισης και των εν γένει προμηθειών, και ο αρχιμανδρίτης Λεόντιος Καμπάνης, επόπτης προσωπικού και τροφίμων. Τον Οκτώβριο του 1829 αφικνείται στην Αίγινα ο φιλόλογος και λόγιος Ανδρέας Μουστοξύδης, στενός φίλος του Κυβερνήτη, και διορίζεται πρόεδρος της Επιτροπής του Ιδρύματος. Υπεύθυνος του Αλληλοδιδακτικού Σχολείου ήταν ο ιεροδιάκονος Νεόφυτος Νικητόπουλος, που μαζί με τον λόγιο Ιωάννη Βενθύλο είχαν διοριστεί ως συμβοηθοί της Επιτροπής. Εκτός από τα στοιχειώδη –ανάγνωση, γραμματική και αριθμητική–, οι μαθητές ασκούνται στη μουσική, στη γυμναστική και στη «σκιαγραφία» (ιχνογραφία). Παράλληλα, λειτουργούν και πολλά χειροτεχνεία, επαγγελματικά δηλαδή εργαστήρια για την εκπαίδευση των παιδιών σε κάποια βιοποριστική τέχνη. Σύμφωνα με τον κανονισμό, προβλέπονταν εργαστήρια ραπτικής, ωρολογοποιίας, λεπτουργικής, τορνευτικής, πλεκτικής, τυπογραφίας, λιθογραφίας, βιβλιοδετικής και υποδηματοποιίας. Από τον Ιανουάριο 1831 καταβάλλεται στους μικρούς μαθητές και μία μικρή αμοιβή, ως ένα μικρό πρώτο κεφάλαιο για την έναρξη της επαγγελματικής τους σταδιοδρομίας, μετά την αποφοίτηση. Με μέριμνα του Κυβερνήτη, ιδρύθηκε και λειτούργησε στο Ορφανοτροφείο και Ελληνικό Ωδείο, όπου διδασκόταν εκκλησιαστική και δυτική μουσική, και διατάχθηκε η αγορά 12 τετραχόρδων οργάνων (βιολιών). Δίδαξαν ο Γεώργιος Λέσβιος και αργότερα ο Χιώτης λόγιος Κωνσταντίνος Κοκκινάκης.