Πέμπτη 30 Νοεμβρίου 2023

Ο Δεκέμβριος των εορτών της παγωνιάς και της σπιτικής θαλπωρής.

 

  Με  τους υπέροχους πίνακες  της κ. Άννας Αγγελοπούλου και με τις παροιμίες  της ανεξάντλητης Λίνας Μπόγρη -Πετρίτου λέμε  μια πλατιά καλημέρα  στον αγαπημένο μήνα Δεκέμβριο.
   Ο Δεκέμβριος είναι ο μήνας  που όλοι περιμένουμε. Μπορεί σήμερα  να μην περιμένουμε δώρα και το 12 μισθό, όμως τη γοητεία και  τις  μυρωδιές  του μήνα αυτού  κανένα  μνημόνιο δεν μπορεί  να μας τις στερήσει.
   Ο  μήνας  της ζεστασιάς, του χιονιού, του κρύου βοριά, του τζακιού και του χονδρού πουλόβερ. Τα κασκόλ και τα γάντια  απαραίτητα  αξεσουάρ  σε κάθε  έξοδο. 
  Ο μήνας  με την προσδοκία  των διακοπών, με τη λαχτάρα ενός οικογενειακού τραπεζιού, ενός στολισμένου σπιτικού με θολά τζάμια από την αγάπη και την ειρήνη. Είναι ο μήνας  που οι ψυχές  γλυκαίνουν και συγχωρούν. Είναι ο μήνας με τις  μεγαλύτερες αλλά πιό  φωτεινές  νύχτες.
   Είναι εντέλει ο μήνας  του Θεού  που γεννιέται  και  των ανθρώπων  που γιορτάζουν.
   Ο μήνας  της επιστροφής  στην πατρογονική εστία, του φοιτητή, του ναυτικού, του ξενιτεμένου.
  Ο  μήνας  που ίσως  - αν θέλεις - μπορείς να θυμηθείς και να ξανανιώσεις άνθρωπος.

    Όμως  ας μας  τα πεί  καλύτερα  η κ. Λίνα από  το βιβλίο  της: "Τα λέμε  και στην Αίγινα"

             « Άγια Βαρβάρα μίλησε, κι Άι Σάββας απεκρίθει:
             -Μαζέψτε ξύλα κι άχυρα και σύρτε και στο μύλο,
              γιατί Άι Νικόλας έρχεται στα χιόνια φορτωμένος»

Δεκέμβριος, ο πρώτος μήνας  του χειμώνα και ο τελευταίος, ο δωδέκατος του χρόνου, στο Γρηγοριανό ημερολόγιο. Το όνομά του έμεινε ίδιο απ’ όταν ήταν ο δέκατος μήνας, (decem= δέκα λατιν.), στο παλιό ρωμαϊκό ημερολόγιο.       
Ο Δεκέμβρης του χιονιού, της παγωνιάς, της θαλπωρής του σπιτιού. Ο Δεκέμβρης, ο γιορτινός. Ο Δεκέμβρης του Δωδεκαήμερου, των… καλικάντζαρων, της μεγάλης γιορτής των Χριστουγέννων. Ο Δεκέμβρης της προσμονής και της χαράς των παιδιών.
-Το τραγούδι με τον τρύγο, το Δεκέμβρη παραμύθι.
Οι κρύες ημέρες του Δεκέμβρη αρχίζουν από τα  Νικολοβάρβαρα, όπως στη λαϊκή μας παράδοση αναφέρονται οι γιορτές της Αγίας Βαρβάρας, του Αγίου Σάββα  και του Αγίου Νικολάου (4, 5 και 6 αντίστοιχα), στις αρχές του μήνα.
-Τα Νικολοβάρβαρα παγώνουν και τα μάρμαρα.
-Η Αγιά Βαρβάρα βαρβαρώνει (αγριεύει το κρύο), ο Άι Σάββας σαβανώνει (κοκαλώνεις από την παγούρα), κι ο Άι Νικόλας παραχώνει (σε κλείνει στο σπίτι).
Οι ναυτικοί μας συμφωνούν με τους στεριανούς και λένε:
-Τ’ Άι Νικολοβάρβαρα κατεβασιές και χιόνια, μπουράσκες και τελώνια. (μπουράσκα, παραφθορά της λέξης  μπράσκα= είδος τεράστιου βάτραχου).
Λέγεται ότι ο Άγιος Νικόλαος, προστάτης των ναυτικών, είναι εκείνος που επινόησε το πηδάλιο, για τούτο και η ευχή μας:
-Ο Άι Νικόλας στο τιμόνι σου.
Τον Δεκέμβριο έχουμε τις μικρότερες ημέρες.
 -Του Δεκέμβρη η ημέρα, καλημέρα-καλησπέρα, που αρχίζουν να μεγαλώνουν από τα Χριστούγεννα (αρχίζει το χειμερινό ηλιοστάσιο), ο λαός μας όμως που βιάζεται, λέει, ότι από της Αγίας Άννας (9 Δεκ.),