(από την εργασία της Ομάδας Πειβαλλοντικής Εκπαίδευσης του 2ου Γυμνασίου Αίγινας)
Στην είσοσο του λιμανιού της Αίγινας υπήρχε τους προηγούμενους αιώνες ένας πύργος ο οποίος με την παρουσία του συνέβαλε στην άμυνα της Αίγινας από τους πειρατές.
Όπως αναφέρει η ιστορικός Γωγώ
Κουλικούρδη το Μπούρτζι της Αίγινας κατεδαφίστηκε το 1905. Στη θέση του σήμερα
λειτουργεί αναψυκτήριο – ταβέρνα στο γύρω χώρο
φιλοξενούνται οι δραστηριότητες του Ναυτικού Όμιλου Αίγινας και στο
στόμιο του λιμένα πλαγιοδετεί η υδροφόρα.
Αναφερόμαστε στο χώρο του «Και»
και του ΝΟΑ, έναν από τους
ομορφότερους χώρους περιπάτου στην πόλη της Αίγινας. Πριν αρκετούς αιώνες στον
ίδιο χώρο υπήρχε πύργος και κατόπιν κτίστηκε το Μπούρτζι. Τα οχυρωματικά –
αμυντικά αυτά έργα συνέβαλαν στη θωράκιση και προστασία της Αίγινας από κάθε
επίδοξο κατακτητή.
Ο πύργος αυτός με τον αντίστοιχο που υπήρχε στον απέναντι μώλο – εκεί που βρίσκεται σήμερα το εκκλησάκι
του Αη- Νικόλα συνέθεταν την αμυντική γραμμή της Αίγινας μαζί με τον Πύργο του
Μάρκελλου και τα σπαράγματα από το
αρχαίο λιμάνι με τους υποθαλάσσιους κώνους από πέτρες.
Όταν οι πύργοι εγκαταλείφθηκαν, πάνω στα θεμέλια τους κτίστηκαν στο
δυτικό μώλο το ξωκλήσι ενώ στον ανατολικό το Μπούρτζι, το οποίο ήταν
Βενετσιάνικο φρούριο.
Το Μπούρτζι κτίστηκε από τον Aloysio Mocenigo μετά από διαταγή του δόγη Φραγκίσκου Μοροζίνι,
λίγο πριν από το θάνατό του στα 1693. Το Μπούρτζι ήταν ένας τετράγωνος πύργος,
όπως μπορεί κανείς να διακρίνει από πολύ παλιές φωτογραφίες ή γκραβούρες του
λιμανιού της Αίγινας. Η είσοδος σε αυτόν γινόταν από μια πέτρινη σκάλα
κατευθείαν στον δεύτερο όροφο. Το κτίσμα της σκάλας σταματούσε σε κάποια
απόσταση και από τον πύργο έριχναν μια
ξύλινη γέφυρα, την οποία σήκωναν μόλις έβλεπαν εχθρικό πλοίο να πλησιάζει.
Το Μπούρτζι διαδραμάτισε το δικό του ρόλο στα χρόνια της Ελληνικής
Επανάστασης. Είχε μετατραπεί σε φυλάκιο του τότε Λιμεναρχείου και είχε
εγκατασταθεί φρουρά που ήλεγχε την είσοδο του λιμανιού. Μετά την επανάσταση ο
Ι. Καποδίστριας υπέδειξε να
χρησιμοποιηθεί το Μπούρτζι για φυλακή.
Την αφορμή για αυτήν την απόφαση έδωσε η δραπέτευση κάποιων κρατουμένων. Το
1830 αποφασίστηκε η επισκευή του κτιρίου ώστε να «φιλοξενήσει» οκτώ κατάδικους και υπόδικους. Το κόστος της
επισκευής κρίθηκε υψηλό και τελικά δεν πραγματοποιήθηκε. Σιγά – σιγά το Μπούρτζι εγκαταλείφθηκε μέχρι που το 1905
κατεδαφίστηκε.
Αναμφίβολα η εικόνα της Αίγινας σήμερα θα ήταν πολύ διαφορετική εάν
υπήρχε στην είσοδο του λιμανιού ο πέτρινος αυτός πύργος.
Σήμερα στον ίδιο χώρο:
