" Στις 5 του Μάρτη του 1709 τη νύχτα οι κουρσάροι πήρανε τον Γιάννη Χαλδαίο"
Χαραγμένη σε πωρόλιθο μόλις μπεις στο ναό των Αγίων Αναργύρων διαβάζεις αυτή την επιγραφή που μαρτυρεί όλο το δράμα των κατοίκων της Παλαιάς Χώρας της Αίγινας. Σφαγές, επιδρομές, σκλαβιά, εγκατάλειψη. Και δεν είναι αδικαιολόγητη η αφιέρωση πολλών ναών σε στρατιωτικούς Αγίους, στους Ταξιάρχες, στους Αγίους Αναργύρους.
Νυχτοήμερες επικλήσεις, προσευχές και δεήσεις οι Άγιοι να προστατέψουν το λόφο και να τον σώσουν. Αγιοκέρια και ταπεινά άγρυπνα καντήλια να φωτίζουν τις ασέληνες νύχτες και να κόβουν το πηχτό σκοτάδι της σκλαβιάς, του φόβου της αγωνίας.
Οι Άγιοι Ανάργυροι είναι ένα από τα πολλά αλειτούργητα εκκλησάκια της Παλαιάς Χώρας, σε ελαφρώς καλύτερη κατάσταση από άλλες εκκλησίες όπου στις Άγιες Τράπεζες αντί για καντήλι και κερί συναντάς περιττώματα ζώων και ακαθαρσίες.
Αντιθέτως οι Άγιοι Ανάργυροι φαίνεται πως έχουν δεχθεί τις ευεργετικές εργασίες καθαριότητας και ευπρεπισμού από κάποιους ευσεβείς επισκέπτες. Εντυπωσιάζουν στο εσωτερικό του ναού οι αψίδες που υποβαστάζουν το βάρος του ναού, όπως και μια καμάρα που στηρίζει τη θολωτή στέγη.
Εντυπωσιάζουν οι τοιχογραφίες στο δυτικό τοίχο πάνω από την είσοδο του ναού όπου υπάρχει η σύνθεση της Δευτέρας Παρουσίας με τον Χριστό στο κέντρο, αγγέλους να τον περιστοιχίζουν, η Παναγία, ο Πρόδρομος και οι Απόστολοι. Πιο εντυπωσιακή είναι η σύνθεση της θάλασσας που κρατά ένα καράβι, (παρόμοια σύνθεση συναντάμε και στο Καθολικό της Αγίας Κυριακής), αλλά και η προσωποποιημένη Γη πάνω σε άλογο.
Οι τοιχογραφίες τοποθετούνται στον 17ο αιώνα και θεωρούνται δημιουργήματα τοπικής - αθηναϊκής σχολής.
Στο τέμπλο έχουν επιζωγραφισθεί οι εικόνες της Παναγίας, του Χριστού και του Προδρόμου ενώ συναντάμε και μεταγενέστερη εικόνα του Αγίου Διονυσίου στην αψίδα
Η ανέγερση της εκκλησίας υπολογίζεται στον 17ο αιώνα.
Φωτογραφίες από την πρόσφατη επίσκεψη μας στην Παλαιά Χώρα συνοδεύοντας τον πρωτοσύγκελο της Ιεράς Μητροπόλεως Ύδρας Σπετσών και Αιγίνης αρχιμ Νεκτάριο Δαρδανό.
Στο ναό ο επισκέπτης οδηγείται ακολουθώντας το μονοπάτι - 7 - . Η πρόσβαση είναι πολύ εύκολη.
Η σύνθεση της Δευτέρας Παρουσίας πάνω από τη δυτική είσοδο του ναού.