Τετάρτη 3 Ιουνίου 2020

Οικία Γιαννούλη στα Πλακάκια.

Ένα από τα πιο ιδιαίτερα σπίτια της Αίγινας συναντάμε στην περιοχή Πλακάκια. Η οικία  Γιαννούλη κλέβει αμέσως  την προσοχή του περαστικού με τη δική της αρχιτεκτονική γραμμή, τη φινέτσα και την αριστοκρατική αύρα  της παλιάς Αίγινας. Μέσα σε ένα μεγάλο κτήμα δεσπόζει και επιβάλλεται με την κομψότητά της. Όχι άδικα  που πολλοί αποκαλούν το κτίριο ως "Πύργο Γιαννούλη"
Με εμφανή τα σημάδια  του χρόνου εξακολουθεί να εντυπωσιάζει  με τις βεράντες, την ωραία  ταράτσα και τα στολίδια που υπάρχουν στις γωνίες και στα  στηθαία. 
Το κτίριο ανήκει  στην ενότητα ή αν προτιμάτε  στην αλυσίδα  των παλιών αρχοντικών του νησιού  που κοσμούν την ακτογραμμή από  την οικία  Καζαντζάκη ως την Περιβόλα. Μια νοητή γραμμή από σπουδαία αρχιτεκτονικά  στολίδια, πύργους, επαύλεις, ιστορικά κτίρια, οικίες ιστορικών προσώπων καλλιτεχνών και ανθρώπων των γραμμάτων, πολιτικών και διανοούμενων που επέλεξαν την Αίγινα για παραθερισμό ή για μόνιμη κατοικία. Σε πολλά από αυτά  τα οικήματα έχουμε σπουδαίες δημιουργίες από καλλιτέχνες, ποιητές, συγγραφείς, ζωγράφους, γλύπτες που εμπνεύστηκαν από  το φως του νησιού, τα χρώματα, την ηρεμία  του τοπίου.

Παρ' όλα αυτά, η τοπική κοινωνία και οι επίσημοι φορείς δεν έχουν καταφέρει ακόμα να αναδείξουν αυτόν τον αρχιτεκτονικό πλούτο και να επικοινωνήσουν την ιστορία των κτιρίων της στους επισκέπτες της. Σπανίζουν οι τόποι που σε τόσο μικρή έκταση φιλοξενούν τόσο σημαντικά σε αριθμό και σε αξία κτίρια. Και αυτό οφείλεται εν πολλοίς στο γεγονός του ερχομού του πρώτου Κυβερνήτη . Καποδίστρια στην Αίγινα και στην εγκατάσταση της έδρας της πρώτης Κυβέρνησης και πολλών υπηρεσιών στο νησί. Η αναπόφευκτη συγκέντρωση πολλών επώνυμων προσώπων της εποχής διπλωματών, πολιτικών, αρχιτεκτόνων, δασκάλων, πολεμιστών, αξιωματούχων, αντιπροσώπων ξένων χωρών δημιούργησε και νέες οικιστικές ανάγκες. Αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής και οικονομικής ζωής είναι η ανοικοδόμηση μεγάλων κτιρίων από ονομαστούς αρχιτέκτονες της εποχής εκείνης.

Η κτιριολογική αρχιτεκτονική της Αίγινας είναι μια παλιά ιστορία που ξεκινά λίγο πριν από την Επανάσταση και κορυφώνεται την εποχή του . Καποδίστρια και στα χρόνια που τη διαδέχονται. Η ανοικοδόμηση των μεγάλων Καποδιστριακών κτιρίων έφερε στην Αίγινα σπουδαίους αρχιτέκτονες, όπως τον και τον Σταμάτη Κλεάνθη. Δίπλα σε αυτά τα κτίρια οικοδομούνται μεγάλα σπίτια, αρχοντικά, επαύλεις, τα οποία έχουν τη διακριτική σφραγίδα της αρχοντιάς, της αρμονίας, της ευρωπακής πολυτέλειας. Αυτή, σύμφωνα με τη Γ. Κουλικούρδη και τον Κ. Σταμάτη, είναι η ταυτότητα όλων σχεδόν των κτιρίων που οικοδομήθηκαν μέσα στα πρώτα πενήντα χρόνια του 19ου αιώνα, αλλά και αργότερα, στην πόλη της Αίγινας και στην ενδοχώρα.

Όταν η Αίγινα έπαψε να είναι πρωτεύουσα και σιγά -σιγά την εγκατέλειψαν οι αξιωματούχοι του κράτους, οι άνθρωποι της πολιτικής, της διπλωματίας και του πνεύματος, οι Αιγινήτες δεν έπαψαν τόσο οι ίδιοι όσο και οι οικιστές των επόμενων δεκαετιών να κτίζουν στο νησί μεγάλα ή μικρότερα πολυτελή σπίτια. Κάποια στιγμή οι σπουδαίοι αρχιτέκτονες σταμάτησαν να οικοδομούν στην Αίγινα. Η τέχνη πέρασε στα χέρια ντόπιων ή πλανόδιων μαστόρων πετράδων χτιστών, οι οποίοι δημιούργησαν στο νησί μια αξεχώριστη αρχιτεκτονική τέχνη με γνήσιο λακό χαρακτήρα, ο οποίος μέχρι σήμερα εξακολουθεί να εκφράζει σταθερά την αρχιτεκτονική ευαισθησία των Αιγινητών.

Οι ανθρώπινες ανάγκες, η καθημερινότητα, οι ασχολίες, τα παλιά επαγγέλματα που εγκαταλείφθηκαν και αυτά που επέλεξαν οι νεότεροι Αιγινήτες, καθώς και η απότομη τουριστική ανάπτυξη και η γρήγορη ανοικοδόμηση των τελευταίων δεκαετιών, καθόρισαν σημαντικά το κτιριακό τοπίο του νησιού. Ωστόσο, τα νεοκλασικά χρώματα της πόλης, η πέτρα, το αιγινήτικο πουρί, κάποιες σκόρπιες αιγαιοπελαγίτικες πινελιές, μα κυρίως οι επιρροές από τη γειτονική Πελοπόννησο, συνεχίζουν να τραβούν τα βλέμματά μας και να κεντρίζουν το αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον. Το ψηφιδωτό των όμορφων ιστορικών και παραδοσιακών σπιτιών συνεχίζεται μέσα στα γραφικά στενά της πόλης, αλλά και στην ενδοχώρα. Αρκεί να θελήσει κανείς να το ανακαλύψει.

Για  την οικία  Γιαννούλη μας έδωσε κάποια στοιχεία η κ. Τούλα Ζορμπά, φίλη της ιδιοκτήτριας  του σπιτιού Ευγενίας  Γιαννούλη, η οποία προχώρησε προ καιρού στην πώληση του. Ο σημερινός ιδιοκτήτης είναι Γερμανικής καταγωγής και σκοπεύει να το συντηρήσει. Το σπίτι υπολογίζεται να κτίστηκε γύρω στο 1830.