Κυριακή 27 Δεκεμβρίου 2020

Η εικόνα της Γέννησης από την Ομορφοκκλησιά της Αίγινας

                               





Μια σπάνια και πανέμορφη εικόνα της Γέννησης δημοσιεύουμε σήμερα δεύτερη μέρα των Χριστουγέννων, από την εκκλησία των Αγίων Θεοδώρων ή αλλιώς "Ομορφοκκλησιά " Αίγινας. Η βυζαντινή αυτή εικόνα αποπνέει μια απλότητα και ταπείνωση με τις μορφές της να αντανακλούν τον λαϊκό τρόπο απόδοσης και σύλληψης τους από τον αγιογράφο. Εντυπωσιάζουν οι μορφές και δεν ενοχλούν οι ασυμμετρίες και τα μεγέθη των εικονιζόμενων προσώπων. 
Αν κάτι όμως προκαλεί  μεγαλύτερη εντύπωση είναι η σκηνή του θηλασμού του Θείου Βρέφους από την Παναγία. Κάτι που δεν  συναντάμε σε ανάλογες εικόνες. Ίσως να αποτελεί και μια μοναδικότητα.
Η εικόνα διατηρεί όλο  τον εικονογραφικό κύκλο ή ενότητες ανάλογων εικόνων. Συνυπάρχουν σε διαφορετικά μεγέθη οι μάγοι, οι βοσκοί, οι άγγελοι, οι δύο γυναίκες που πλένουν το βρέφος, ο Ιωσήφ και ο γέροντας με τον οποίο συνομιλεί.
Το αστέρι κυριαρχεί  στο κέντρο και ψηλά ενώ το σπήλαιο  περιγράφεται με απαλές  γραμμές. Η έλλειψη χώρου, μεγάλης διαθέσιμης επιφάνειας, έχουν οδηγήσει  τον αγιογράφο να συμπεριλάβει όλα  τα γεγονότα και τις μορφές και να μην υπολογίσει συμμετρίες και φόρμες.
Σκοπός  τη εικόνας αναδεικνύεται πως είναι αυτός  της διδαχής των πιστών και μόνον αυτός. 


                                                   
    Η Ομορφοκκλησιά είναι το βυζαντινό κομψοτέχνημα που βρίσκεται στην περιοχή του Γενικού Λυκείου Αίγινας, στον Ασώματο λίγο πιο πάνω από την Αγία Βαρβάρα. Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους είναι το καλύτερα διατηρημένο βυζαντινό μνημείο της Αίγινας που η ανέγερση του χρονολογείται στα τέλη του 12ου αιώνα. Σύμφωνα με επιγραφές του ναού, το κτίσμα συνδέεται με την οικογένεια Σαγομαλά ή Ζυγομαλά. Ο ναός αρχιτεκτονικά είναι μονόχωρη βασιλικού ρυθμού και στο εσωτερικό της είναι εικονογραφημένη  με τοιχογραφίες που καλύπτουν όλο το εορτολογικό κύκλο του Εκκλησιαστικού έτους. Οι αγιογραφίες οι οποίες χρονολογούνται από τα τέλη του 13ου αιώνα σήμερα διατηρούνται σε εξαιρετική κατάσταση χάρη στην σωτήρια επέμβαση που υπέστησαν το 1966 με καθαρισμό και σταθεροποίηση του κονιάματος. Οι αγιογραφίες αυτές έχουν αξιολογηθεί από τον καθηγητή Γ.Σωτηρίου (1925) και έχουν εκτιμηθεί ως αξιολογότατα μνημεία βυζαντινής αγιογραφίας.