Ο Σπύρος Αλεξίου στην πρώτη συνάντηση Πάπα και Πατριάχρη μετά από 525 χρόνια

 Με  αφορμή τις εκδηλώσεις που διοργανώθηκαν από την ελληνική κοινότητα της Μασσαλίας, μια σπάνια φωτογραφία του αείμνηστου δημοσιογράφου Σπύρου Αλεξίου.

   Του κ. Δημοσθένη Παπαλεονάρδου

Τη χρονιά αυτή συμπληρώνεται μισός αιώνας από τη Πρώτη Συνάντηση Πάπα και Πατριάρχη στα Ιεροσόλυμα στις 5 και 6 Ιανουαρίου 1964.

Η τελευταία συνάντηση των πρωθιεραρχών της λατινικής Δύσης και της ελληνικής Ανατολής, συνέβη στη Φλωρεντία πριν 525 χρόνια μεταξύ του πάπα της Ρώμης Ευγενίου Δ΄ και του πατριάρχη Κων/πόλεως Ιωσήφ Β΄. Κατά την περίοδο της β΄ χιλιετίας της Εκκλησίας οι σχέσεις μεταξύ των Εκκλησιών της Ρώμης και της Κων/πόλεως είχαν αρνητικά φορτιστεί από πολλά γεγονότα και από οξύτατους πολεμικούς αντίλογους. Για να επικρατήσει και πάλι το κλίμα συμφιλιώσεως χρειάζονταν ρηξικέλευθες πρωτοβουλίες από φωτισμένους και τολμηρούς ταγούς της Εκκλησίας που συνειδητοποιούσαν την κοινή κληρονομιά και το χρέος να στηρίξουν την επανάκτηση της αδελφότητας μέσα στη Μία Εκκλησία. Στις 4 Ιανουαρίου 1964 ο πάπας Παύλος Στ΄ φθάνει στις 5 μ.μ. στα Ιεροσόλυμα μέσω Αμμάν της Ιορδανίας. Όταν ανέρχεται στο Γολγοθά ο Αγιοταφίτης φύλακάς του π. Δανιήλ του προσφέρει λαμπάδα και την ανάβει και προσεύχεται, πρηνής στο σημείο πήξεως του Σταυρού. Όταν εγείρεται αγκαλιάζει τον π. Δανιήλ και του λέγει γαλλικά: «Ευχαριστώ Έλληνες που φυλάξατε δια μέσου τόσων αιώνων αυτόν τον γλυκύτερο τόπο του κόσμου»!
Την Κυριακή Προ των Φώτων, 5 Ιανουαρίου 1964, φθάνει στα Ιεροσόλυμα με τη συνοδεία του μέσω Ρόδου και Αμμάν και ο πατριάρχης Αθηναγόρας. Προσκυνά στον Πανάγιο Τάφο και ανέρχεται στο Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο. Στις 9 μ.μ. μεταβαίνει στο κτήριο της παπικής αντιπροσωπείας και εκεί τον υποδέχθηκε με δάκρυα στα μάτια ο πάπας Παύλος Στ΄! Και οι δύο ανοίγουν αυθόρμητα τις αγκαλιές τους και δίνουν τον εν Χριστώ ασπασμό! Οι παριστάμενοι κλαίνε και ριγούν. Σε λίγο οι δύο προχωρούν στην επίσημη αίθουσα υποδοχής όπου είναι τοποθετημένοι δύο ισοϋψείς θρόνοι. Στην αριστερή πλευρά κάθισε ο Πάπας και πρόσφερε την δεξιά τιμητική θέση στον Πατριάρχη. Παρέμειναν εκεί αρχικά κεκλεισμένων των θυρών μόνοι επί 14 λεπτά. Όπως μου διηγήθηκε αργότερα ο Πατριάρχης, ο Πάπας με αγάπη και ταπείνωση εξέφρασε την αγαλλίασή του για εκείνη τη στιγμή και πρόσθεσε πως δεν πρέπει τα θλιβερά περιστατικά του παρελθόντος να δεσμεύουν τη πορεία προς τα εμπρός της Εκκλησίας. Ο Πατριάρχης ευχαρίστησε τον Πάπα για τις σκέψεις του και τόνισε την απόλυτη συμφωνία του για την εφαρμογή ενός κοινού προγράμματος προς αναθέρμανση της πληγωμένης αγάπης από τις εκατέρωθεν πολεμικές και τις πολλές παρερμηνείες της κοινής πίστεως.

Ακολούθως έγιναν οι συστάσεις των ακολουθιών τους και η προσφώνηση του Πατριάρχη ελληνικά. Αυτή επισήμανε πως η νύκτα της διαιρέσεως πρέπει να παρέλθει και να ανατείλει η Ημέρα της αρχαίας ενότητας με την αναζήτηση νέων τρόπων γεφυρώσεως του χάσματος της διαιρέσεως. Μετά άρχισε η ανάγνωση της «αρχιερατικής προσευχής» του Ιησού. (Ιωάννη κεφ.17) ελληνικά και λατινικά που έκλεισε με την από κοινού απαγγελία της Κυριακής προσευχής, δηλαδή του «Πάτερ ημών». Τέλος, ο Πάπας πρόσφερε στον Πατριάρχη Ευχαριστιακά σκεύη και μέσα σε θερμές εκδηλώσεις ιεραρχών, πρεσβευτών και δημοσιογράφων που παρέστησαν, έληξε η πρώτη Συνάντηση Πάπα και Πατριάρχη

Στις 9.50 π.μ. της 6 Ιανουαρίου, εορτή των Θεοφανείων, ο Παύλος Στ΄ ανταπέδωσε την επίσκεψη του στο κατάλυμα του Πατριάρχη. Αντήλλαξαν και πάλι σαν παλαιοί γνώριμοι ένθερμα τον εν Χριστὠ ασπασμό και συνομίλησαν και πάλι μόνοι. Αναλογίστηκαν τις δυσκολίες για την άρση των παρεξηγήσεων και συμφώνησαν να βρεθεί η «συγκλίνουσα οδός» που θα αποκαταστήσει προοδευτικά την ενότητα Ρωμαιοκαθολικών και Ορθοδόξων. Μετά ο Πάπας εξήρε την απαρχή μίας ευλογημένης συμπορείας και συνεχίστηκε η ανάγνωση της «αρχιερατικής προσευχής» που κατέληξε στην από κοινού απαγγελία ελληνικά και λατινικά του «Πάτερ ημών». Ο Πάπας ερωτά ευγενικά τον Πατριάρχη: «Αγιώτατε, θα θέλατε να ευλογήσουμε μαζί την Οικουμένη;» Ο Πατριάρχης απήντησε:
"Ευχαρίστως"! Και ευλόγησαν τους παριστάμενους και τον κόσμο για πρώτη φορά μετά από αιώνες. Ο πατριάρχης Αθηγαγόρας τότε πρόσφερε στον Πάπα πολύτιμο αρχιερατικό εγκόλπιο, διάσημο της αναγνωριζόμενης διαχρονικά αρχιερωσύνης του επισκόπου της Ρώμης γιατί παρά τα 1000 χρόνια του χωρισμού ουδέποτε καταστάθηκε έκπτωτος συνοδικά ο Ρώμης ως αιρετικός για να εκλεγεί στη καθέδρα του ορθόδοξος επίσκοπος! Τότε Παύλος Στ΄ έβγαλε τη «στόλα» του και ο Πατριάρχης του φόρεσε το εγκόλπιο, ενώ οι παριστάμενοι. με έκδηλη συγκίνηση αναφωνούσαν με χειροκροτήματα: το «Άξιος»! «Άξιος»!

Έκτοτε οι δύο πρώτες αυτές Συναντήσεις λογίζονται ως Ιερές και Χριστοθέλητες πράξεις αφού εγκαινίασαν την πορεία του Διαλόγου της Αγάπης. Ας σημειωθεί ότι επί μισό αιώνα προσκομίστηκαν στην Ιστορία της Εκκλησίας άλλες έξη (6) Επανασυναντήσεις Πάπα και Πατριάρχη και εγκαινιάστηκαν οι συνεορτασμοί των εκατέρωθεν θρονικών εορτών στις οποίες κατατέθηκαν σπουδαία κείμενα και επί πλέον έγιναν: η Άρση των Αναθεμάτων και η Επανακομιδή πολλών ιερών λειψάνων στην Ορθοδοξία και εκδηλώθηκε δημόσια η ταυτότητα θέσεων για την παγίωση της ειρήνης, την προστασίας της φύσεως, καθώς και η καταδίκη της βίας και της πείνας και πολλές άλλες κοινές θετικές παρεμβάσεις που καταγράφηκαν ως θετικά βήματα στην σύγχρονη Εκκλησιαστική Ιστορία.

Ακριβώς 50 χρόνια από τη συνάντηση αυτή,την προσεχή Κυριακή 25 Μαίου 2014 και με το ίδιο ακριβώς τυπικό στα Ιεροσόλυμα θα συναντηθούν ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ και ο Πάπας ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΣ στις 19:00 στο Πανάγιο Τάφο.

Στα πλαίσια της επετείου αυτής η Μητρόπολις Γαλλίας οργάνωσε το Σάββατο 17 Μαίου 2014 στο Ιερό Ναό Κοιμήσεως θεοτόκου Μασσαλίας εκδήλωση η οποία περιελάμβανε Μέγα Αρχιερατικό Εσπερινό στον οποίο χοροστάτησε ο Σεβ.Μητροπολίτης Γαλλίας κ.κ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ και συμπροσευχήθηκε ο Ρωμαιοκαθολικός Αρχιεπίσκοπος Μασσαλίας και Πρόεδρος της Ιεραρχίας της Γαλλίας  Msg. GEORGE PONTIER.Στο αναλόγιο έψαλλε ο Αιγινήτης κ .Δημοσθένης Παπαλεονάρδος,Προξενικός Λιμενάρχης Μασσαλίας και παρέστη ο Αιγινήτης Γενικός Πρόξενος της Ελλάδος κ.Στυλιανός Γαβριήλ και εκπρόσωποι των πολιτικών και εκκλησιαστικών Αρχών της Μασσαλίας.Ομίλησαν γαι τη επέτειο της συνάντησης Πατριάρχη και Πάπα ο Μητροπολίτης Γαλλίας και ο Αρχιεπίσκοπος Μασσαλίας.Στο τέλος προβλήθηκε ντοκυμανταίρ από τη συνάντηση εκείνη στα 1964 στην οποία πρωταγωνιστικό ρόλο είχε ο Αιγινήτης δημοσιογράφος και πατριάρχης της εκκλησιαστικής δημοσιογραφίας κ.Σπυρίδων Αλεξίου.Ακολούθησε δεξίωση.