Οι φωτογραφίες που ακολουθούν προέρχονται από το αρχείο του αείμνηστου Αργύρη Φορτούνα.
11 Ιανουαρίου του 1944 και ο Πειραιάς δέχεται μια ανελέητη επίθεση από αμερικάνικα αεροπλάνα. Ο βομβαρδισμός άφησε πίσω του συντρίμμια κατεστραμμένα κτίρια και λιμάνι, 700 νεκρούς και 750 τραυματίες.
Εκείνη την ημέρα θυμήθηκε η ιστορικός Γωγώ Κουλικούρδη σε μια συζήτηση - συνέντευξη που είχαμε μαζί της. Με μία ομάδα μαθητών και μαθητριών το Νοέμβριο του 1999 επισκεφθήκαμε τη Γωγώ Κουλικούρδη στο σπίτι της στην οδό Ν. Πέππα στην πόλη της Αίγινας. Σκοπός της επίσκεψης να αντλήσουμε στοιχεία από την τράπεζα γνώσεων της, να μοιραστούμε εμπειρίες να συζητήσουμε. Σε μια εγκάρδια ατμόσφαιρα η Γωγώ θυμήθηκε ξανά το ρόλο της καθηγήτριας και μετέδωσε στα παιδιά πολύτιμες γνώσεις για την ιστορία της Αίγινας. Αυτή ήταν η πρώτη γνωριμία μας.
Η δεύτερη
συνάντηση μας με τη Γωγώ Κουλικούρδη έγινε το Σάββατο 25
Νοεμβρίου 2000. Αφορμή γι’ αυτήν
την συνάντηση στάθηκε το πρόγραμμα Περιβαλλοντικής
Εκπαίδευσης, που είχαμε αναλάβει εκείνη
την χρονιά, με θέμα: «Τα Ναυτικά Οχυρά και Παρατηρητήρια της Αίγινας»
Σε
όλη τη διάρκεια της κουβέντας μας η
Γωγώ δεν αρκέστηκε να μας δώσει πληροφορίες μόνο για το θέμα μας, αλλά
η συνάντηση μας ξύπνησε
μνήμες από τα παιδικά της χρόνια
στο νησί, μας αποκάλυψε
άγνωστες σελίδες των ημερών της Κατοχής, γεγονότα που
είναι άγνωστα στον πολύ κόσμο,
περιπέτειες και ανδραγαθήματα αγωνιστών, που η ιστορία δε
στάθηκε γενναιόδωρη μαζί τους
και δεν τους κατέταξε στους επώνυμους
και γνωστούς
Για
άλλη μια φορά η Γωγώ δίδαξε. Δίδαξε όχι μόνο ιστορία, αλλά και την τέχνη και την ομορφιά της ζωής, μετέδωσε ήθος και
αρχοντιά. Απέδειξε ότι ο δάσκαλος δεν συνταξιοδοτείται, αλλά διδάσκει «εν
όσω ζει και υπάρχει».
Ανάμεσα στα πολλά που ακούστηκαν και καταγράψαμε στο μικρό κασετοφωνάκι μας ήταν και η εμπειρία της από το βομβαρδισμό του Πειραιά που συνέβη στις 11 Ιανουαρίου του 1944 (σαν σήμερα)
Ο διάλογος είχε ως εξής:
-
Θυμάστε να
μας πείτε για τον βομβαρδισμό του Πειραιά, που ήταν συγκλονιστικός;
-
Στον Πειραιά
ήταν η μάνα μου , όταν έγινε ο
βομβαρδισμός. Έγιναν φοβερά πράγματα. Ο βομβαρδισμός έγινε από τους
Αμερικάνους. Πήγαν να βομβαρδίσουν τους
Γερμανούς και, όπως συνήθως οι
Αμερικάνοι κάνουν, αντί να βομβαρδίσουν το λιμάνι, βομβάρδισαν την πόλη.
Τα ερείπια της βομβαρδισμένης Αγίας Τριάδας στον Πειραιά.
Και τότε αποφάσισε η μητέρα της να έρθουν στην Αίγινα. Και η Γωγώ θυμάται:
Ερχόμασταν με
τη μάνα μου στην Αίγινα. Πού θα βρούμε
το καίκι για να φύγουμε; Μάθαμε ότι είχαν
αγκυροβολήσει στο Κερατσίνι, από
το λιμάνι του Πειραιά πιο δυτικά. Εκεί λοιπόν ήταν αλευρόμυλοι. Είχαν φορτώσει
τσουβάλια με αλεύρι. Το καίκι ήταν γεμάτο
από τσουβάλια με αλεύρι και εμείς μπήκαμε πάνω. Καθόμασταν πάνω στα τσουβάλια
και πιάνει και μια βροχή στο δρόμο
και γινόμαστε λάσπη από αλεύρι,
άσπροι. Ταξιδεύαμε λοιπόν με αυτόν τον τρόπο.
Ύστερα έπιανε καμιά φορά φουρτούνα, κούναγε το
καίκι. Πώς τα κατάφερνε ο Νικολάτσης δεν
ξέρω. « Έλα, έλα, παιδάτσι μου, θα σε πάω
ωραία στην Αίγινα.
-
Πού θα με
πάς, βρε, με τέτοιον καιρό;»
Και
πήγαμε που λέτε. Είχαμε φορτωθεί
με πράγματα. Φορτωμένες κι οι δύο με τσάντες βαριές, περάσαμε όλο το
λιμάνι του Πειραιώς και φτάσαμε με τα πόδια στο Κερατσίνι από τον Πειραιά.
Έρχομαι στην Αίγινα, κοιτάω αυτά τα βάρη που σήκωνα.
-« Τι είναι αυτά, βρε μάνα, που σήκωνα;»
-« Θα’
ρχόμασταν στην Αίγινα, ε πήρα κάτι άχρηστα, κάτι υφάσματα, ρούχα που δεν τα
φοράγαμε πια, να τα πάμε στην Αίγινα»
-
«Και με φόρτωσες έτσι; Δεν μου το’ λέγες να τα πετάξω
στη θάλασσα, παρά τα κουβαλούσα δύο ώρες
μέχρι να φτάσουμε στο Κερατσίνι;»
