ΣΙΚΑΓΟ 1886 - Πως γεννήθηκε η εργατική πρωτομαγιά

Την 1η Μαΐου του 1886, τα εργατικά συνδικάτα του Σικάγο οργάνωσαν απεργία με αίτημα τη μείωση των καθημερινών ωρών εργασίας από δέκα ή δώδεκα (ανάλογα με την περίπτωση) σε οκτώ. Δεν ήταν η πρώτη φορά που συνέβη κάτι τέτοιο. Ας πάμε πρώτα λίγο πίσω στο χρόνο.

Το αίτημα για το οκτάωρο έχει τις ρίζες του στην Αγγλία – την πρώτη χώρα που γνώρισε τη βιομηχανική επανάσταση. Εκείνη την πρώτη περίοδο της ανάπτυξης της βιομηχανίας (18ος αιώνας), οι συνθήκες ήταν άθλιες. Η παιδική εργασία ήταν πολύ συχνό φαινόμενο (όπως τώρα στην Ασία), και οι καθημερινές ώρες εργασίας έφταναν μέχρι και τις 16, επί έξι μέρες την εβδομάδα.

Ο άνθρωπος που πρόβαλε οργανωμένα το αίτημα για οκτάωρο (που ως τότε ακουγόταν μόνο σποραδικά και μεμονωμένα) ήταν ο Ρόμπερτ Όουεν, Ουαλός σοσιαλιστής (ουτοπιστής) που θεωρείται, μεταξύ άλλων, πατέρας του συνεταιριστικού κινήματος. Ο Όουεν πρόβαλε ήδη από το 1810 το αίτημα για δεκάωρη εργασία, και από το 1817 το αίτημα για οκτάωρο, με το σλόγκαν «οκτώ ώρες εργασία, οκτώ ώρες αναψυχή, οκτώ ώρες ανάπαυση». Το αίτημα, βέβαια, άργησε κάπως να τελεσφορήσει: Οι γυναίκες και τα παιδιά κέρδισαν το δεκάωρο στην Αγγλία μόλις το 1847, και οι Γάλλοι εργάτες κατάφεραν να κερδίσουν το δωδεκάωρο μετά από επανάσταση το 1848.

Στην Αμερική, που μας ενδιαφέρει εδώ (λόγω Σικάγο), το αίτημα για μείωση των ωρών εργασίας ξεκίνησε μάλλον από τους ξυλουργούς της Φιλαδέλφεια, οι οποίοι κατέβηκαν σε απεργία το 1791 ζητώντας δεκάωρη εργασία. Το αίτημα αυτό γενικεύτηκε σιγά-σιγά. Το 1835, έγινε γενική απεργία στη Φιλαδέλφεια, με επικεφαλής τους ανθρακωρύχους. Το πανό τους έγραφε: «Από τις 6 ως τις 6, δέκα ώρες δουλειά και δυο για τα γεύματα». Από το 1836 άρχισαν να κυκλοφορούν εργατικά φυλλάδια με το αίτημα για οκτάωρο. Οι ξυλουργοί των πλοίων στη Βοστόνη, παρόλο που δεν είχαν συνδικάτο, πέτυχαν το οκτάωρο το 1842.

Το 1864, το οκτάωρο είχε γίνει κεντρικό αίτημα των συνδικάτων του Σικάγο. Το νομοθετικό σώμα του Ιλινόι πέρασε στις αρχές του 1867 ένα νόμο με τον οποίο θέσπιζε το οκτάωρο, αλλά είχε τόσα «παραθυράκια» που αποδείχτηκε τελικά αναποτελεσματικός. Την 1η Μαΐου του 1867 έγινε γενική απεργία στην πόλη, που κράτησε μια ολόκληρη εβδομάδα. Το 1868, το Κονγκρέσο ψήφισε το οκτάωρο για τους ομοσπονδιακούς υπαλλήλους, αλλά κι αυτός ο νόμος στην ουσία έμεινε στα χαρτιά.

Τη δεκαετία του 1870, το οκτάωρο έγινε κεντρικό αίτημα για όλους τους αναρχικούς και σοσιαλιστές συνδικαλιστές, και διαδόθηκε σε όλες τις ΗΠΑ με συγκεντρώσεις και πορείες. Το 1872, στη Νέα Υόρκη, εκατό χιλιάδες εργάτες έκαναν απεργία και το πέτυχαν. Το ίδιο και στον Καναδά.

Στο συνέδριο που έκανε το 1884 στο Σικάγο, η Ομοσπονδία Αναγνωρισμένων Επαγγελματικών και Εργατικών Συνδικάτων πήρε την απόφαση ότι «από την 1η Μαΐου του 1886 και στο εξής, η νόμιμη εργάσιμη ημέρα θα περιλαμβάνει οκτώ ώρες εργασίας».

Την 1η Μαΐου του 1886, λοιπόν, τα εργατικά συνδικάτα του Σικάγο ξεκίνησαν την απεργία τους. Μετά από δυο μέρες, οι απεργοί συγκεντρώθηκαν κοντά στο εργοστάσιο McCormick. Ξέσπασαν ταραχές, και η αστυνομία του Σικάγο επιτέθηκε στους απεργούς. Το αποτέλεσμα ήταν τουλάχιστον δυο άνθρωποι νεκροί, αρκετοί τραυματίες, και μια πόλη γεμάτη εξοργισμένους εργάτες. Οι αναρχικοί μοίρασαν φυλλάδια με τα οποία καλούσαν τους πάντες σε συγκέντρωση στην πλατεία Haymarket, που τότε αποτελούσε πολυσύχναστο εμπορικό κέντρο. Τα φυλλάδια έλεγαν ότι η αστυνομία είχε σκοτώσει τους απεργούς για να εξυπηρετήσει συγκεκριμένα επιχειρηματικά συμφέροντα, και παρότρυνε τους εργάτες να πάρουν εκδίκηση.

Η συγκέντρωση, πάντως, ξεκίνησε ειρηνικά, κάτω από ψιλόβροχο, το απόγευμα της 4ης Μαΐου. Ο επικεφαλής των αναρχικών, August Spies, μίλησε σε ένα πλήθος κάπου 6.000 ανθρώπων. Απ’ ό,τι φαίνεται, τους είπε πως δεν ήταν εκεί για να υποδαυλίσει κανενός είδους ταραχές. Στο μεταξύ, μια μεγάλη αστυνομική δύναμη ήταν εκεί κοντά και παρακολουθούσε τη συγκέντρωση. Το πλήθος ήταν τόσο ήρεμο που ο δήμαρχος της πόλης, που είχε περάσει από εκεί για να δει τι γινόταν, έφυγε ήσυχος για το σπίτι του. Λίγη ώρα μετά, ο επικεφαλής της αστυνομίας ζήτησε να διαλυθεί η συγκέντρωση, και οι αστυνομικοί άρχισαν να βαδίζουν παρατεταγμένοι προς το πλήθος. Κάποιος πέταξε μια βόμβα με αναμμένο φιτίλι, και η έκρηξη σκότωσε έναν αστυνομικό (και τραυμάτισε άλλους επτά, οι οποίοι αργότερα υπέκυψαν στα τραύματά τους). Η αστυνομία άνοιξε πυρ, σκοτώνοντας έντεκα ανθρώπους και τραυματίζοντας δεκάδες. Συνελήφθησαν πάνω από εκατό άτομα, και οκτώ από τους πιο επιφανείς αναρχοσυνδικαλιστές παραπέμφθηκαν σε δίκη.

Στη δίκη, η πολιτική αγωγή δεν παρουσίασε κανένα στοιχείο που να συνδέει τους κατηγορούμενους με τη βόμβα. Το μόνο επιχείρημα που είχε ήταν ότι αυτός που την πέταξε είχε, λέει, υποκινηθεί από τους διοργανωτές, κι έτσι ήταν κι εκείνοι εξίσου υπεύθυνοι. Οι ένορκοι δέχτηκαν την ενοχή και των οκτώ. Στους επτά επιβλήθηκε θανατική ποινή. Η απόφαση δημιούργησε ακόμη μεγαλύτερες εντάσεις και διαδηλώσεις. Ο κυβερνήτης της πολιτείας μετέτρεψε τις ποινές δύο κατηγορουμένων σε ισόβια, κι ένας από τους υπόλοιπους αυτοκτόνησε στο κελί του την παραμονή της εκτέλεσης.

Στις 11 Νοεμβρίου 1887, ο August Spies, ο Albert Parsons, ο Adolph Fischer και ο George Engel, όλοι αναρχικοί, απαγχονίστηκαν δημόσια. Αυτόπτες μάρτυρες είπαν ότι, καθώς περπατούσαν προς τα ικριώματα, τραγουδούσαν τη Μασσαλιώτιδα, που τότε ήταν ο ύμνος του διεθνούς επαναστατικού κινήματος. Οι συγγενείς τους, που είχαν πάει για να συμπαρασταθούν, συνελήφθησαν και υπέστησαν σωματικό έλεγχο. Τις τελευταίες στιγμές, λένε πως ο Spies φώναξε: «Θα έρθει κάποτε ο καιρός που η σιωπή μας θα είναι πιο δυνατή από τις φωνές μας που στραγγαλίζετε σήμερα». Οι καταδικασμένοι δεν πέθαναν αμέσως, αλλά ο θάνατός τους ήταν αργός και βασανιστικός, και οι θεατές έφυγαν εμφανώς ταραγμένοι.

Το τραγικό είναι ότι, στις 26 Ιουνίου 1893, ο κυβερνήτης του Ιλινόι έδωσε χάρη στους 3 που ήταν στη φυλακή, γιατί αποδείχτηκε πως, τελικά, ήταν και οι οκτώ αθώοι. Η δήλωσή του έλεγε πως οι απαγχονισμένοι ήταν «θύματα της υστερίας, ενός στημένου σώματος ενόρκων και ενός μεροληπτικού δικαστή». Περιττό να πούμε ότι η πολιτική του καριέρα τελείωσε εκείνη τη μέρα.

Οι αγώνες συνεχίστηκαν, με αποτέλεσμα το 1898 να κερδίσουν το οκτάωρο οι εργάτες των ορυχείων, και το 1900 οι οικοδόμοι. Ακολούθησαν κι άλλες ενώσεις, και τελικά το οκτάωρο θεσπίστηκε επίσημα στην Αμερική το 1938.

Στην Ελλάδα, η πρώτη πρωτομαγιάτικη συγκέντρωση έγινε το 1892

Πρωτομαγιά.... στην Κολώνα.

     Καλό μήνα.

     Η  φωτογραφία - ένα από τα πιό χαρακτηριστικά παλαιά κάρτ- ποστάλ  της Αίγινας μας φέρνει στο νου μια Αίγινα ήρεμη, πανέμορφη και αγνή. Ο ψαράς  με το γυαλί κοιτάζει το βυθό εκεί   στην Αύρα, στον κρυπτό λιμένα. Η βάρκα  του έχει γείρει απαλά στα ασάλευτα νερά  και πίσω ο λόφος της Κολώνας πνιγμένος στο πράσινο  των εύρωστων πεύκων. Πολλά πλεούμενα τραβηγμένα  στην ακτή περιμένουν  την περιποίησή τους από τα χέρια  των μαστόρων  του καρνάγιου που λειτουργούσε τότε στην περιοχή. Ένας ταρσανάς κανονικός.

    Μια εικόνα  ανοιξιάτικη που μπορεί να είναι και Πρωτομαγιάτικη. Ποιός ξέρει; Ένας συνδυασμός  του γαλάζιου της θάλασσας με  το πράσινο  της ανοιξιάτικης φύσης.

    Αυτήν επιλέξαμε για να σας ευχηθούμε καλό μήνα. 

Στο σπήλαιο του Αγίου Διονυσίου στον Όλυμπο, οι μαθητές του 2ου Γυμνασίου.

   Ανεβαίνοντας από το Λιτόχωρο Πιερίας  το δρόμο  προς  τις κορυφές του Ολύμπου συναντάμε  την ιστορική Ιερά Μονή του Αγίου Διονυσίου του εν Ολύμπω. Το κατεστραμμένο από τους  Γερμανούς κατακτητές  το 1943 μοναστήρι επισκέφθηκαν οι μαθητές της Περιβαλλοντικής Ομάδας του 2ου Γυμνασίου Αίγινας στο πλαίσιο  της εξόρμησής τους στην Πιερία.

   Οι μαθητές πεζοπορώντας από τη θέση "Πριόνια" σε υψόμετρο 1100 μέτρων και μετά από διαδρομή μιάμισης ώρας έφθασαν στο παλαιό μοναστήρι που σήμερα ανοικοδομείται. Οι εργασίες που πραγματοποιούνται έχουν αποκαταστήσει εκτός από το ναό και μεγάλο μέρος των κτιρίων.

     Η Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή του Αγίου Διονυσίου του εν Ολύμπω (Παλιά Μονή) ιδρύθηκε το 1542 και βρίσκεται 18 χλμ. από το Λιτόχωρο Πιερίας, στις παρυφές του Ολύμπου. Η Νέα Μονή, στην οποία πλέον είναι εγκαταστημένη η ανδρική αδελφότητα, βρίσκεται λίγο έξω (3 χλμ.) από το Λιτόχωρο, στην περιοχή της Σκάλας.

Η Παλαιά Μονή

Κτήτορας της παλιάς μονής είναι ο Άγιος Διονύσιος ο εν Ολύμπω, ο οποίος έλαβε την επωνυμία από τον Όλυμπο ως πρώτος οικιστής – ασκητής αυτού. Κοντά στο παλιό μοναστήρι υπάρχει και σώζεται  το Σπήλαιο όπου ασκήθηκε ο Άγιος στον Όλυμπο, μέσα σ’ ένα υπέροχο τοπίο. Τη μονή, που έκτισε ο Άγιος Διονύσιος, την αφιέρωσε στην Αγία Τριάδα, μετά από Θεία αποκάλυψη. Αργότερα επικράτησε να ονομάζεται με το όνομα του ιδρυτού της. Βρίσκεται 15 χλμ. ψηλότερα από τη νέα σημερινή της θέση. 

Η παλιά μονή, το 1821, πυρπολήθηκε από τον Βελή Πασά, γιο του Αλή Πασά. Μετά από τριήμερη μάχη ο ηγούμενος του μοναστηριού Μεθόδιος Παλιούρας κρεμάστηκε μαζί με 12 ακόμη μοναχούς της μονής στην κεντρική πλατεία της Λάρισας. Στην Επανάσταση του Ολύμπου το 1878, η μονή συμμετείχε και πάλι ενεργά, προσφέροντας καταφύγιο στα γυναικόπαιδα του Λιτόχωρου. Κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα, υπήρξε εκ νέου καταφύγιο αγωνιστών και σταθμός ανεφοδιασμού. Το 1943 ανατινάχθηκε από τους Ναζί επειδή στα κτίριά της κρύβονταν Έλληνες αντάρτες. Έκτοτε, μεταφέρθηκε χαμηλότερα, στο Μετόχι της (Νέα Μονή), όπου βρίσκεται σήμερα.

 Στη συνέχεια και μετά από ξεκούραση μισής ώρας οι μαθητές συχέχισαν τη διαδρομή τους πάλι μέσα στο μονοπάτι που τους οδήγησε μετά από μια ώρα περίπου στο σπήλαιο που ασκήτεψε ο Άγιος. Η διαδρομή είναι χαραγμένη παράλληλα με  το ποτάμι και πολλές φορές περνά από ξύλινα παραδοσιακά γεφύρια.

Στο φαράγγι του Ενιπέα μαθητές από την Αίγινα.

  Κάτω από το βλέμμα της χιονισμένης κορυφής του Ολύμπου, 31 μαθητές από το 2ο Γυμνάσιο Αίγινας περπάτησαν το φαράγγι του Ενιπέα. Ο δρόμος που ξεκινά από το Λιτόχωρο και ανεβαίνει φιδίσια στην καταπράσινη πλαγιά   του Ολύμπου, προσπερνά το νέο μοναστήρι του Αγίου Διονυσίου του εν Ολύμπω και σκαρφαλώνει σε ύψος 1100  μέτρων μέχρι τη θέση "Πριόνια". Από εκεί αν κάποιος θέλει να ανέβει πιό ψηλά , μπορεί να συνεχίσει με  τα πόδια.

   Από τη θέση "Πριόνια" κατηφορίζει ένα μονοπάτι που διασχίζει όλο  το φαράγγι παράλληλα με το ποτάμι του Ενιπέα. Το μονοπάτι άλλοτε πλατύ και ευρύχωρο και άλλοτε στενό, κινείται κάτω από τη σκιά μεγάλων δέντρων όπως έλατα και οξιές, περνά μέσα από θάμνους, ανεβαίνει πολλά ξύλινα γεφυράκια, κατεβαίνει στα νερά  του ποταμού, ανοίγεται σε μαγευτικά ξέφωτα με άγριο χαμομήλι.

  Απαραίτητο εφόδιο για να περπατήσει κανείς το μονοπάτι τα αθλητικά παπούτσια, λίγος εξοπλισμός, νερό, λίγη τροφή, μια σφυρίχτρα, ένα ξύλο για στήριγμα κάποιες φορές και περισσότερο από όλα.... καλή διάθεση. Οι ευωδιές  του ανοιξιάτικου Ολύμπου, οι εικόνες της κατπράσινης και άγριας φύσης σε κατακλύζουν ενώ οι ήχοι από τους μικρούς χειμάρρους και τα νερά  που τρέχουν σε συνοδεύουν σε όλη την πορεία.

 Απαραίτητοι ενδιάμεσοι σταθμοί  το παλαιό μοναστήρι του Αγίου Διονυσίου το οποίο βρίσκεται εδώ και χρόνια σε εργασίες ανακατασκευής και το σπήλαιο όπου ασκήτευσε ο Άγιος.

   Στην πορεία   των μαθητών συνοδός και οδηγός  η έμπειρη Ευαγγελία Ρεκλείτη η οποία έχει διασχίσει  το μονοπάτι άλλες 11 φορές και το γνωρίζει σπιθαμή προς σπιθαμή. Οι μαθητές κινήθηκαν με βάση  τις οδηγίες και τις υποδείξεις  της. 

Τέλος να αναφέρουμε πως η ανάβαση και η κατάβαση στον Όλυμπο μα κυρίως η διάβαση  του μονοπατιού από τους μαθητές επιχειρήθηκε στα πλαίσια  του προγράμματος  που πραγματοποιούν οι μαθητές  της Περιβαλλοντικής Ομάδας  του 2ου Γυμνασίου και αφορά  τα μονοπάτια.

Ένα ξέφωτο.

Χαρακτηριστικό ξύλινο γεφύρι.

Ολιγόλεπτη ξεκούραση.

Σύμφωνα με τη μυθολογική παράδοση, τον Ενιπέα, τον ωραιότερο από τους ποτάμιους θεούς, γιο του Ωκεανού και της Τηθύος, ερωτεύτηκε η Τυρώ, κόρη του βασιλιά Σαλμωνέως και της Αλκιδίκης. Ο θεός Ποσειδώνας, που είδε την Τυρώ και την ερωτεύτηκε, πήρε τη μορφή του Ενιπέα, για να μπορέσει να την κατακτήσει. Αυτή εξαπατήθηκε και δέχθηκε τον Ποσειδώνα. Ο θεός του υγρού στοιχείου αποκάλυψε στη συνέχεια την ταυτότητά του στην Τυρώ και της προανήγγειλε τη γέννηση των δίδυμων παιδιών τους, του Πελία και του Νηλέα.

Εξάλλου, στα νερά του Ενιπέα, σύμφωνα και πάλι με τη μυθολογία, λουζόταν η Λητώ, η μητέρα του Απόλλωνα και της Άρτεμης, ενώ το φαράγγι του Ενιπέα υπήρξε ο τόπος όπου οι Μαινάδες κατασπάραξαν τον ήρωα Ορφέα, ποιητή και φημισμένο μουσικό.

                 
                  Η οδηγός μας κ. Ευαγγελία Ρεκλείτη.

Η αφετηρία του μονοπατιού στη θέση "Πριόνια".

Εξόρμηση μαθητών του 2ου Γυμνασίου Αίγινας στην Μακεδονία.

   Μια  τετραήμερη εκδρομή απόλαυσαν οι μαθητές - μέλη της Περιβαλλοντικής Ομάδας του 2ου Γυμνασίου Αίγινας στη Μακεδονία από τις 26 έως τις 29 Απριλίου, με επισκέψεις σε σημαντικούς προορισμούς, μουσεία και αξιοθέατα.

   Πρώτος σταθμός ο  Βόλος και το Μουσείο Κεραμοποιΐας και Πλινθοποιΐας Τσαλαπάτα.

 Ανάβαση στον Όλυμπο σε ύψος 1100 μέτρων και διάβαση του μονοπατιού στο φαράγγι  του Ενιπέα μήκους 11,5 χιλιομέτρων, από τη θέση Πριόνια μέσω της παλαιάς Μονής Αγίου Διονυσίου και κατάληξη στο Λιτόχωρο.

   Επίσκεψη στον ανεπανάληπτο αρχαιολογικό χώρο των Βασιλικών τάφων της Βεργίνας

    Επίσκεψη στη Θεσσαλονίκη στον Ι.Ν. Αγίου Δημητρίου στη Ροτόντα και τον Λευκό Πύργο

  Στα  ιστορικά  Αμπελάκια Θεσσαλίας και στο Λαογραφικό Μουσείο Αμπελακίων

Περισσότερες φωτογραφίες και εκτενέστερες αναφορές σε επόμενες αναρτήσεις.

Ιωάννης και Αντώνιος Καρακατσάνης, δύο γλύπτες από την Παχεία Ράχη της Αίγινας

 Αφρομή για να ξαναθυμηθούμε τους δύο καλλιτέχνες από την Παχεία Ράχη της Αίγινας είναι η παραπάνω φωτογραφία που μας έστειλε η φίλη της "Οδου Αιγίνης" κ. Τζένη Παπανικολάου. Ο  πατέρας της κ. Καρακατσάνη φωτογραφίζεται μπροστά στον τότε φάρο του λιμανιού της Αίγινας  το μακρινό 1930. Στη φωτογραφία  ο πατέρας της Α. Καρακατσάνης.

 (Απόσπασμα από το βιβλίο του Γ.Μπήτρου: 

"Παχεία Ράχη, ο οικισμός η  ιστορία ο τόπος, οι άνθρωποι, οι άγιοι")

  Η πνευματικότητα των ανθρώπων της Παχείας Ράχης κατά τη διάρκεια του 19^ου αιώνα αλλά και των πρώτων δεκαετιών του 20^ου,  δεν οφείλεται μόνο  στην εργασία των αξιόλογων δασκάλων της, αλλά  και   στην φιλομάθεια  των κατοίκων της. Η Παχεία Ράχη δεν έδωσε στο διάβα των αιώνων μόνο αγίους και αγωνιστές, αλλά και καλλιτέχνες άξιους τεχνίτες και λαμπρούς επιστήμονες.  Ξεχωρίζουμε την οικογένεια Καρακατσάνη που με το έργο της λάμπρυνε το μικρό χωριό της Αίγινας.

   Από την Παχειά Ράχη προέρχεται και ο Αιγινήτης γλύπτης Ιωάννης Καρακατσάνης  ο  οποίος γεννήθηκε στο χωριό το 1857, μαθητής και βοηθός του περίφημου γλύπτη Λεωνίδα Δρόση, όπου σε συνεργασία μαζί του φιλοτέχνησαν τα αγάλματα της Ακαδημίας Αθηνών. Ο Ιωάννης Καρακατσάνης φιλοτέχνησε πολλές μορφές της επανάστασης του 1821, όπως το Ρήγα Φεραίο, τον Μπότσαρη, το Μιαούλη, τον Τομπάζη, τον Καραϊσκάκη για τις οποίες βραβεύτηκε στην Ολυμπιακή Έκθεση του 1898. Τα πιο γνωστά έργα  του Ιωάννη Καρακατσάνη  είναι η μαρμάρινη βάση του αγάλματος του Κολοκοτρώνη στην Αθήνα και ο ανδριάντας του Αθανάσιου Διάκου στη Λαμία. Πολλά γλυπτά του σώζονται στο Α΄ νεκροταφείο Αθηνών και στο νεκροταφείο της Αίγινας. Επίσης σε αυτόν ανήκει η προτομή του Ι. Καποδίστρια  στον κήπο δίπλα στην εκκλησία της Παναγίτσας. Το έργο του , όπως αναφέρει η κ. Μ. Γαλάνη – Κρητικού χαρακτηρίζεται από συμμετρία, αρμονία, άνεση στην επεξεργασία του υλικού και πειστικότητα στην ακριβή αναπαράσταση. Το σπίτι του στην Αθήνα έχει κριθεί διατηρητέο και κοσμείται από πολλά έργα του, ανάμεσα στα οποία και  οι «Τρεις χάριτες» σε στιλ Καρυάτιδων.

 Ο Ι. Καρακατσάνης  παντρεύτηκε τη Ξανθή Τσολάκου,  επίσης από την Παχεία Ράχη      Ο ίδιος πέθανε σε ηλικία μόλις  50 ετών, το 1907 στην Αθήνα. Ο μικρότερος γιός  του, Μιχαήλ Καρακατσάνης  γεννήθηκε  το1890 στην Αθήνα. Φοίτησε στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας και πέθανε πολύ νωρίς, το 1918, μόλις είκοσι οκτώ ετών. Δεν πρόλαβε να αφήσει μεγάλο έργο. Στην Αίγινα φιλοτέχνησε το Μνημείο των  Πεσόντων  που βρίσκεται  στο λιμάνι.

   Ο μεγαλύτερος γιός του γλύπτη Ι. Καρακατσάνη, Αντώνιος, γεννήθηκε στην Αθήνα το 1887. Αν και είχε ταλέντο στην γλυπτική και τη ζωγραφική, με παρότρυνση του πατέρα του ακολούθησε τις Νομικές Σπουδές. Το 1910 ανακηρύχθηκε διδάκτωρ της Νομικής Σχολής και το 1912 διορίστηκε στο Γενικό Λογιστήριο του κράτους ως γραφεύς Β΄, ενώ κατόπιν ανεβαίνοντας την ιεραρχία έγινε Γενικός Διευθυντής. Από το 1912 – 1915 συνεργάστηκε με το μετακληθέντα    Ιταλό οικονομολόγο Ζαπελόνι για την οργάνωση του Γενικού Λογιστηρίου. Συμμετείχε στο συνέδριο ειρήνης στο Παρίσι  συνοδεύοντας τον Ελ. Βενιζέλο και στην οικονομική διάσκεψη της Γενεύης, μαζί με τον Δ. Γούναρη. Πραγματοποίησε την μετεκπαίδευσή του στην Ελβετία, όπου μελέτησε το σύστημα των σιδηροδρόμων και στην Ιταλία όπου μελέτησε το  σύστημα του Ιταλικού Λογιστηρίου. Μιλούσε Αγγλικά, Γαλλικά και Ιταλικά.

   Υπήρξε πρόεδρος του ΟΔΕΠ, του Ταμείου Εργασίας και Συντάξεως Ηθοποιών, Αντιπρόεδρος της Αναργυρείου Σχολής Σπετσών, Διευθύνων Σύμβουλος της Σιβιτανιδείου Σχολής, Πρόεδρος της Επιτροπής Γραμματοσήμων, Σύμβουλος του ΕΟΤ, και του Ωδείου Αθηνών και πολλών οικονομικών συμβουλίων. Τελείωσε τη σταδιοδρομία του στο Δημόσιο ως αντιπρόεδρος του ΑΣΔΥ [Ανώτατο Συμβούλιο Δημοσίων Υπηρεσιών].

   Για  την πολυσχιδή δράση του και προσφορά τιμήθηκε με τον Αργυρό Σταυρό του Σωτήρος, το Χρυσό Σταυρό του Γεωργίου, τον Ταξιάρχη του Γεωργίου Α΄, τον Ταξιάρχη του Φοίνικος, καθώς και με δύο πολεμικά παράσημα.

   Από το γάμο του με την Όλγα Βατιάδου απέκτησε τέσσερα κορίτσια. Δεν ξέχασε όμως ούτε στιγμή την Αίγινα, στην οποία προσέφερε πολύτιμες υπηρεσίες, οι οποίες δυστυχώς σήμερα δεν είναι γνωστές. Υπήρξε πρόεδρος της Τοπικής Επιτροπής Τουρισμού της Αίγινας. Μερίμνησε για την κατασκευή του δρόμου Αίγινας – Σουβάλας,  φρόντισε για δενδροφυτεύσεις και δημιουργία πάρκιν. Συνέβαλε στην ίδρυση και τον εξοπλισμό του Νοσοκομείου Αιγίνης. Ίδρυσε την Καποδιστριακή Βιβλιοθήκη της Αίγινας και το Μορφωτικό Σύλλογο του οποίου ήταν πρόεδρος επί πολλά χρόνια. Επίσης για πολλά χρόνια  υπήρξε πρόεδρος του  συλλόγου των εν Αθήναις Αιγινητών. Πληροφορούμενος την καταγωγή των Αγίων Ιούλιου και Ιουλιανού από την Παχεία Ράχη, οργάνωσε εκδρομή του Συλλόγου των Εν Αθήναις Αιγινητών στο Gonzano της Ιταλίας όπου τον υποδέχθηκε ο δήμαρχος της πόλης.

   Εκτός από διακεκριμένος νομικός ο  Α. Καρακατσάνης υπήρξε ταλαντούχος ζωγράφος και γλύπτης. Έβρισκε χρόνο να ασχολείται ερασιτεχνικά με τον κινηματογράφο, τη φωτογραφία ενώ έπαιζε θαυμάσια κιθάρα, τραγουδούσε, έγραφε και μετέφραζε. Οι φίλοι του τον αποκαλούσαν “Homo Universalis”  και «Μικρό Μιχαήλ Άγγελο». Ο Αντώνης Καρακατσάνης πέρασε στην ιστορία του ελληνικού Δημοσίου ως ο «τίμιος Καρακατσάνης» λόγω της ακεραιότητας, της διακιοσύνης και της εντιμότητάς του. Πέθανε στην Αθήνα το 1970.

 

   Ευχαριστούμε την κ. Αννίτα Λεούση - Χαρτοφύλακα για τις φωτογραφίες.

Ο βομβαρδισμός και η βύθιση του Α/Τ "ΥΔΡΑ" στη Λαούσα

   Τούτες τις τελευταίες μέρες του Απρίλη ο νους μας γυρνά  στις Λαούσες και στο ιστορικό γεγονός που έλαβε χώρα στην περιοχή κατά τη διάρκεια του Γερμανικού πολέμου. Ήταν τέτοιες μέρες όταν τα Γερμανικά στούκας εντόπισαν και βύθισαν το αντιτορπιλικό "ΥΔΡΑ".

     Κατά  τη διάρκεια  του πολέμου του ’40 δεν μνημονεύονται από τους Αιγινήτες  κάποιες πολεμικές επιχειρήσεις  να έχουν λάβει χώρα στο νησί. Αυτό όμως που δεν μπορεί να σβηστεί από τη μνήμη τους είναι ο ανατριχιαστικός ήχος από τα Γερμανικά στούκας τα οποία  πετούσαν χαμηλά. Εκτός από δύο βόμβες  που έπεσαν κοντά στην Παναγίτσα  στο λιμάνι και  στο νεκροταφείο της Κυψέλης, η Αίγινα δεν βομβαρδίστηκε από τους Γερμανούς. Χαραγμένη  όμως στη μνήμη των κατοίκων του χωριού της  Κυψέλης θα μείνει το απομεσήμερο εκείνο του Απριλίου του 1941, όταν στη νότια πλευρά της Λαούσας τα  Γερμανικά αεροπλάνα βύθισαν το ελληνικό πολεμικό πλοίο  «Ύδρα». Το «Υδράκι» όπως  εξακολουθούν ακόμα και σήμερα  να το αποκαλούν όσοι  έζησαν τα γεγονότα τότε, ερχόταν από τον Πόρο [σύμφωνα με κάποιους άλλους , ενδέχεται να είχε βγει από τον Ισθμό] με προορισμό τον Πειραιά. Οι  Γερμανοί  όταν αντιλήφθηκαν την πορεία του εξαπέλυσαν τρία  στούκας τα οποία ξεπρόβαλαν πίσω από τα βουνά της Σαλαμίνας. Το  «Υδράκι» προσπάθησε  να προφυλαχθεί πίσω από τις Λαούσες. Ο βομβαρδισμός όμως ήταν ανελέητος. Σε λίγα λεπτά βούλιαξε.

 Οι κάτοικοι της Κυψέλης που παρακολουθούσαν το κακό έτρεξαν προς την παραλία του Λεόντι. Κάποιοι από το πλήρωμα του πλοίου πνίγηκαν, όσοι επέζησαν κατόρθωσαν να ανέβουν στις Λαούσες ενώ όσοι  είχαν δυνάμεις κολύμπησαν και βγήκαν στο Λεόντι, όπου δέχθηκαν τις πρώτες βοήθειες των κατοίκων. Οι τραυματίες νοσηλεύτηκαν στο στρατιωτικό νοσοκομείο της πόλης [σημερινό ξενοδοχείο «Μιράντα»]. Πολεμικό πλοίο που κατέφθασε τις επόμενες ώρες περισυνέλεξε  τους επιζώντες. Η ιστορικός Γωγώ Κουκικούρδη αναφερόμενη σε αυτή την τραγική εικόνα  του πολέμου, μας κατέθεσε σε συνέντευξη της πριν από χρόνια ότι ήταν φοβερό να  βλέπει κανείς ανθρώπους κτυπημένους, κομματιασμένους από τις οβίδες. Οι  Αιγινήτισσες – εθελόντριες – νοσοκόμες, τους περιποιήθηκαν και όταν ήταν να φύγουν έγινε μια εκδήλωση  από τα παιδιά του Συλλόγου που είχε φτιάξει με άλλες κυρίες  η Γ. Κουλικούρδη. Τους έκαναν τραπέζι, τους πρόσφεραν λουλούδια, τους τραγούδησαν. Και όλα αυτά λίγο πριν  έρθουν  οι Γερμανοί στην Αίγινα.

    Τα τελευταία  χρόνια γίνεται επιμνημόσυνη δέηση  για  τους ναυτικούς  που έχασαν τη ζωή τους στη  Λαούσα. Η  βύθιση  του «Ύδρα» από τους Γερμανούς, η μοναδική ίσως πολεμική επιχείρηση που έλαβε χώρα στην περιοχή μας, είναι  εντελώς άγνωστη στους νεότερους. Τούτες  τις μέρες   και αν τύχει να  ταξιδεύουμε με το πλοίο της γραμμής,  ας  κοιτάξουμε   στη νησίδα της Λαούσας και τη θάλασσα της  περιοχής. Στη σιωπή του βυθού  αναπαύεται το κουφάρι του ιστορικού πλοίου  και οι ηρωικές ψυχές του πληρώματος του. Είναι  κρίμα  που μέχρι σήμερα  δεν έχει γίνει  κάποια προσπάθεια  να στηθεί κάποιο μνημείο ή έστω ένας απλός σταυρός πάνω στις Λαούσες για να θυμίζει το ιστορικό αυτό γεγονός.

Στον Άη -Γιώργη στο κάστρο της Παλιαχώρας.

 Οι κάτοικοι  της Παλιαχώρας έκτισαν μέσα στο κάστρο του οικισμού τους ένα διπλό ναό αφιερωμένο σε δύο στρατιωτικούς Αγίους το Γεώργιο και το Δημήτριο προκειμένου να προστατεύουν και οι δύο την πολιτεία  τους από τις βαρβαρικές επιδρομές.

   Σε  υψόμετρο 355 μ. από όπου το θέαμα  προς την ενδοχώρα της Αίγινας αλλά και  τη θάλασσα και τις αντικρινές ακτές είναι μαγευτικό υψώνεται ένας ναός που πραξενεύει τον αναυποψίαστο επισκέπτη. Είναι διπλός. Πρόκειται  για δίκογχη (δίδυμη) βασιλική. Ο εσωτερικός χώρος χωρίζεται με τοίχο. Ο ναός είναι κτισμένος από ακατέργαστη πέτρα με χρήση συνεκτικού κονιάματος.

   Το δεξιό κλίτος (νότιο) - ο δεξιός ναός είναι αφιερωμένος  στον Άγιο Δημήτριο και είναι ο Ορθόδοξος ναός, σε αντίθεση με το αριστερό κλίτος (βόρειο) που είναι αφιερωμένο στον Άγιο Γεώργιο.

Η ανέγερση των δύο ναών τοποθετείται στον 16ο  -17ο αιώνα. Σε επιγραφή που βρίσκεται εντοιχισμένη στο δεξιό κλίτος  διαβάζουμε  το όνομα "Βριέννη"  που φέρουν βυζαντινές οικογένειες και οικογένειες των γαλλικής καταγωγής δουκών των Αθηνών. Παρόμοια επιγραφή συναντάμε και στην εκκλησία των  Ταξιαρχών της Παλιαχώρας.

   Ο Μίλερ αναφέρει  πως το 1537 ο τελευταίος βενετσιάνος διοικητής, στο άκουσμα της εμφάνισης του Μπαρμπαρόσα γονάτισε και παρακάλεσε τους Αγίους να σώσουν την Χώρα από τον εχθρό.

   Αναφέρεται επίσης πως μέχρι  το 1663 η εκκλησία λειτουργούνταν, αφού σε αυτή ιερούργησε τότε ο Ιησουίτης Φραγκίσκος Richardo.

   Οι τελευταίες εργασίες συντήρησης έγιναν το 1967. Από τότε ο ναός είναι σε απελπιστική κατάσταση. Το δάπεδο γεμάτο χώματα. το ιερό αφύλακτο. . Εγκατάλειψη παντού. Ίσως ο διπλός ναός αυτός να είναι στη χειρότερη κατάσταση από όλους της Παλιαχώρας. Ένας λόγος που εξηγεί ή δικαιολογεί  αυτή  την κατάσταση είναι  η δυσκολία πρόσβασης στο ναό μια που κάποιος πρέπει να αναριχηθεί με πολύ προσοχή στην πλαγιά.

   Αναρωτιόμαστε αν έχει λειτουργηθεί ποτέ!!!

 Εμείς ας κρατήσουμε  την υπόσχεση και το ενδιαφέρον του π.Δαμασκηνού να τον καθαρίσει και να τον λειτουργήσει κάποια στιγμή