Εικόνες του Θείου Πάθους από τη Βυζαντινή Αίγινα.

                                              

 Οι φωτογραφίες που ακολουθούν προέρχονται από τις επισκέψεις των μαθητών - μελών της Ομάδας Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης  του 2ου Γυμνασίου Αίγινας στην Παλαιά Χώρα.

            Η   Μεγάλη  Εβδομάδα  στην Αίγινα,  είναι κεντημένη από τα  αγριολούλουδα της Παλιαχώρας. Μοσχοβολά λιβάνι, θυμάρι  και άγρια  λεβάντα. Αναπνέει  από τη δροσιά του πελάγους. Φωτίζεται από το τρεμάμενο φως  ενός καντηλιού    στο  τέμπλο  μιας εκκλησιάς  που  ο διαβάτης ξέχασε φεύγοντας να κλείσει πίσω  του τη πόρτα………

 

    Η   άνοιξη είναι η εποχή της Αίγινας. Ο χειμώνας της χάρισε  ένα καταπράσινο τοπίο, ολάνθιστο και ευωδιαστό, που σε προκαλεί να το διαβείς και να συλλέξεις ευλαβικά τις ανάσες και τις μυρωδιές του.

  Οι  ανθισμένες  πασχαλιές, οι βιολέτες, τα καμαρωτά ζουμπούλια, οι ταπεινές μαργαρίτες, το απλοϊκό χαμομήλι, οι  περήφανες παπαρούνες, το ξεχασμένο θυμάρι, και  τα περιφρονημένα δενδρολίβανα  υφαίνουν ένα μοναδικό ανοιξιάτικο φόρεμα, που απλώνεται σε κάθε πλαγιά και πολλές φορές φθάνει ως τα ακρογιάλια.

  Από κοντά οι  κάτασπρες πεζούλες, τα φρεσκοοργωμένα χωράφια  που καταμεσής  ορθώνονται εκκλησάκια  λευκά   και αυλές όμορφες  νοικοκυρεμένες.

  Μακάριος  ο επισκέπτης  της Αίγινας που  θα  ανακαλύψει αυτές τις ομορφιές,  που θα ξεφύγει από τη βουή της παραλίας  και των στενών της πόλης  και θα ανηφορίσει σε μονοπάτια,  που  τούτο το νησί  αποκαλύπτει,  μόνο σε  όσους  επιμένουν  να το αγαπούν  ειλικρινά  και  παθιασμένα.

   Τότε ίσως  ανηφορίσει  προς την Όμορφη Εκκλησιά στον Ασώματο ή την Παλαιά  Χώρα, αντίκρυ από τον Άγιο Νεκτάριο, όπου  τα μικρά   μονοπάτια  θα  του αποκαλύψουν   τη  Μεσαιωνική πολιτεία  της Αίγινας. Σήμερα από  αυτήν απομένουν  κάποια  χαλάσματα από τα σπίτια, το υδραγωγείο, το κάστρο,  και  τριάντα  δύο εκκλησάκια. Μερικά από αυτά  έχουν συντηρηθεί, άλλα στέκουν  ερειπωμένα  και κάποια  έτοιμα να καταρρεύσουν.

   Κοντά στο Γενικό Λύκειο της Αίγινας ορθώνεται το καλύτερο βυζαντινό μνημείο της Αίγινας, η λεγόμενη Όμορφη Εκκλησιά. Αν ο επισκέπτης διαβεί το κατώφλι της τότε θα αντικρίσει σπουδαίες τοιχογραφίες σε πολύ καλή κατάσταση. Η Ανάληψη, η Σταύρωση, η Αποκαθήλωση, η Βαϊοφόρος, η Έγερση του Λαζάρου, η Γέννηση, ο Ελκόμενος Χριστός, η Προδοσία, ο Μυστικός Δείπνος είναι μερικές από τις καλύτερες παραστάσεις. Η ζωγραφική της όμορφης Εκκλησιάς αν και παρουσιάζει πρακτικές και στυλιστικές ιδιομορφίες διακρίνονται για τη συντηρητικότητα της απόδοσης και  τη δραματικότητα των σκηνών. Στοιχεία που προκάλεσαν το ενδιαφέρον του Γ. Τσαρούχη ο οποίος αντέγραψε πολλές από αυτές με νερομπογιά πάνω σε φύλλο χαρτί.

    Η σιωπή  απλώνεται σήμερα στους χώρους αυτούς. Είναι η ίδια σιωπή που συναντάς  σε κάθε ιερό χώρο που καθαγιάστηκε από τις θυσίες των μεγάλων ανθρώπων της ιστορίας…των ηρώων   και  των Αγίων τούτου του τόπου. Η σιωπή αυτή επιβάλλεται από τα πρώτα βήματα σου, σε αγκαλιάζει και  σε  μεταφέρει  σε χρόνους  περασμένους  σε εποχές μακρινές αλλά όχι αξέχαστες, σε μνήμες,  σε ιστορίες και θρύλους σε αφηγήσεις που πονούν  ακόμα, βουρκώνουν και ματώνουν τη ψυχή.  Κι εσύ απομένεις να θαυμάζεις, να παρακολουθείς , να ρουφάς   κάθε στιγμή, κάθε εικόνα, να ψηλαφείς  τη πέτρα, να αναπνέεις τις ευωδιές, να προσκυνάς τις εικόνες, να ανοίγεις μικρές πόρτες σε ένα παρελθόν  τόσο οικείο και γνώριμο, να αφουγκράζεσαι  φωνές και ήχους από ένα παρελθόν μαρτυρικό.

   Χωρίς  να το καταλάβεις μετατρέπεσαι  σε ευλαβή προσκυνητή, σε μονοπάτια ιστορικά, τόπους και χώρους λησμονημένους πλέον και εγκαταλελειμμένους.

    Η ιστορία  εδώ είναι πολύ παλιά. Ξεκινά τον 8^ο αιώνα μ.Χ. όταν οι Αιγινήτες συναγωνίζονταν ποιος θα κτίσει  καλύτερη τη δική του εκκλησία. Ήταν η εποχή που η Αίγινα βρισκόταν κάτω από την απειλή των Ενετών, των Τούρκων και των Σαρακηνών πειρατών. Κι  όμως παρά  τις   αντίξοες συνθήκες  οι κάτοικοι της Παλιάς Χώρας έκτιζαν πολλούς ναούς, τον έναν κοντά  στον άλλον, με ιδιαίτερη φροντίδα στην αρχιτεκτονική, ενδιαφέρουσες λαϊκότροπες τοιχογραφίες. Οι καμπάνες των μικρών εκκλησιών, η ηρεμία του τόπου, το αμφιθεατρικό χτίσιμο των σπιτιών, τα γύρω πευκόφυτα βουνά και  η αναγκαστική συσπείρωση των Αιγινητών στο χώρο της   Παλαιοχώρας, δημιούργησαν ένα βαθύ θρησκευτικό συναίσθημα, ένα κλίμα ευλάβειας  και θρησκευτικότητας, που δυνάμωνε την πίστη στο Θείο και μεταρσίωνε την ανθρώπινη ψυχή. Οι Αιγινήτες ένιωσαν σιγουριά κοντά  στους Αγίους και προστάτες τους, περηφάνια   για τις πολυάριθμες εκκλησίες τους  που ήθελαν  να φτάσουν σε αριθμό τις 365, όσες και  οι ημέρες του χρόνου.

   Η  Παλαιοχώρα κατοικήθηκε για πάνω από 10  αιώνες. Από τα τέλη του 18^ου αιώνα αρχίζει να επικρατεί ασφάλεια στο Σαρωνικό και οι Αιγινήτες αρχίζουν να ξεθαρρεύουν. Εγκαταλείπουν την    Παλαιά Χώρα και κατεβαίνουν στην παραλία και κτίζουν τα πρώτα σπίτια.

   Σήμερα  η ευλογημένη αυτή γη  βρίσκεται στο έλεος του Θεού. Τα  μικρά  εκκλησάκια  - περίπου 32- περήφανα και αγέρωχα,  στέκονται όρθια με πείσμα και αντοχή μοναδική.  Αν και  δαρμένα από τους ανέμους, φθαρμένα από τη βροχή, πληγωμένα από τα σκουπίδια των επισκεπτών, την κακογουστιά  και  τα χαράγματα των νεοελλήνων, σημαδεμένα από την αδιαφορία και τη  λήθη,  επιμένουν  να συγκινούν και να προσκαλούν  να τα εξερευνήσεις. Να  ανοίξεις τη πόρτα τους, να διαβείς το κατώφλι  και να προσκυνήσεις τις απλές και  απέριττες εικόνες. Να   ψελλίσεις  το «Χριστός Ανέστη»  σαν άλλος Παπαδιαμάντης. Να  ανάψεις  κερί  στη  Φορίτισσα, στον Αι- Γιώργη  το Καθολικό, στην Αγία Κυριακή  και στον Άγιο  Ιωάννη.

    Να  θαυμάσεις    τις ελάχιστες  τοιχογραφίες  που   σώζονται, όπως  του «Ελκόμενου χριστού», της «Άκρας Ταπείνωσης», της «Αναλήψεως», του «Ιερού Νιπτήρα».

    Οι   εικόνες  του Θείου Πάθους από την Όμορφη Εκκλησιά και την Παλαιά  Χώρα  της Αίγινας,  με  τα απαλά – γήινα  χρώματα     τις απλές γραμμές  και τα εκφραστικότατα πρόσωπα, προσδίδουν   ένα  τόνο κατάνυξης, ηρεμίας  και ψυχικής ανάπαυσης   στον ανυποψίαστο επισκέπτη  της σιωπηλής πολιτείας. Ξεχωρίζουν ανάμεσα  στις υπόλοιπες αγιογραφίες   και μεταδίδουν  με τα δικά  τους χρώματα, με τα μοναδικά  βλέμματα  τα μηνύματα των ημερών του Πάσχα.

   

Προσκύνημα στους Επιτάφιους της Αίγινας.

Ο  ολονύχτιος στολισμός  του Επιταφίου αποτελεί πάντα μια ιεροτελεστία  το βράδυ  της Μεγάλης Πέμπτης και ξεκινάει μετά  το πέρας  της ακολουθίας  των δώδεκα Ευαγγελίων. Με πολύ αγάπη και συναίσθηση της ιερότητας  της στιγμής, με κατάνυξη και ευλάβεια άνδρες  και γυναίκες ετοιμάζουν τον Επιτάφιο  του Κυρίου, ψάλλοντας και ψιθυρίζοντας προσευχές, καταθέτοντας αιτήματα, προσκομίζοντας  το δάκρυ, τον πόνο, τον καημό.

Η  φετινή Μεγάλη Παρασκευή διαφορετική μα τόσο μεγαλειώδης αφού μας επιστρέφει στην ουσία  του θέματος, στην εσωστρέφεια και την ανατροφοδότηση. Στην επίσκεψη των μεγάλων Ωρών, στο δράμα της Αποκαθήλωσης, στον Επιτάφιο Θρήνο.

Η Υμνολογία της Ορθόδοξης Εκκλησίας συνεπαίρνει ακόμα και τον πιο δύσπιστο, τον πιο αποστασιοποιημένο, τον πιο αδιάφορο! Αλήθεια  υπάρχει κάποιος που δεν συγκλονίζεται από  την καμπάνα  της Μεγάλης Παρασκευής; Που δεν επισκέπτεται έναν ναό αυτή την ημέρα;

Μεγάλη Παρασκευή και οι Επιτάφιοι στην Αίγινα περιμένουν όλους  τους πιστούς ακόμα και εκείνους της ..... ενδεκάτης.

Λιτοί, σεμνοί, πανέμορφοι στολισμένοι με αγάπη και δάκρυ είναι εκεί!

Στην Κυψέλη, στην Ευαγγελίστρια, στον Ασώματο, στην Μητρόπολη, στον Άγιο Νικόλαο, στην Παναγίτσα, στους Αιγινήτες Αγίους στο Λιβάδι. (με τη σειρά  που εικονίζονται)

 

Το μεγαλείο της θυσίας του Θεού της Αγάπης

                                           

"Πάντα  στον κόσμο θα' ρχεται Παρασκευή μεγάλη

 και κάποιοι  θα σταυρώνονται για να σωθούν οι άλλοι"  ( Νίκος Γκάτσος) 

 Μεγάλη Παρασκευή ξημέρωσε για όλο τον κόσμο σήμερα. Μεγάλη Παρασκευή που εορτάζουμε τη Σταύρωση, την Αποκαθήλωση και την Ταφή του Ιησού.

Ο Εσταυρωμένος μόνος στέκει στο Σταυρό κάθε εκκλησίας. Μόνος χωρίς προσκύνηση, χωρίς λουλούδια, χωρίς ικεσίες, χωρίς  δάκρυα και στεναγμούς προσευχής.

Μπορεί ο σημερινός Έλληνας να μην είναι τακτικός  στα θρησκευτικά του καθήκοντα. Μπορεί να μην εκκλησιάζεται τις  Κυριακές, να ξεχνά  τα Χριστούγεννα ή την Πρωτοχρονιά  να πάει στην Εκκλησία. Μπορεί να μην προλαβαίνει να πάει στους Χαιρετισμούς . Στα μνημόσυνα στις κηδείες στους γάμους μπορεί να στέκεται έξω από το ναό και να συζητά. Μπορεί όλο το χρόνο να έχει μια χλιαρή σχέση με τα τελούμενα στους ναούς, με τη λατρεία  του Θεού. Μπορεί να μην εξομολογείται ή να μην κοινωνεί.

Όμως σπανίζει να συναντήσεις άνθρωπο που να μην έρχεται στην Εκκλησία τη Μεγάλη Παρασκευή! 

Άνθρωπο που να μην προσκυνά το Σταυρό και τον Επιτάφιο!

Άνθρωπο που να μην νηστεύει τη Μεγάλη Παρασκευή.

Άνθρωπο ασυγκίνητο μπροστά στο Θείο Δράμα.

Το μεγαλείο  της θυσίας  του Θεού της Αγάπης δεν αφήνει κανέναν ασυγκίνητο και αδιάφορο.
 

.Εικόνα της Αποκαθήλωσης από τον Ιερό Ναό της Ευαγγελίστριας στην Κυψέλη της Αίγινας.

Ποιος ήταν ο Πιλάτος και η γυναίκα του Πρόκλα;

Ελάχιστα στοιχεία γνωρίζουμε για τα δύο αυτά πρόσωπα  που εμφανίζονται κατά  τη διάρκεια  των Παθών του Χριστού. Η Καινή Διαθήκη και στα τέσσερα Ευαγγέλια  της μας δεν μας παραθέτουν στοιχεία  για τη ζωή τους. Όσα  σήμερα  γνωρίζουμε προέρχονται από τα απόκρυφα Ευαγγέλια από επιστολές και κείμενα της εποχής.

Πόντιος Πιλάτος

 

  Στα χρόνια 26 -36 μ. Χ. η Ιουδαία γνωρίζει τη διακυβέρνηση του Πόντιου Πιλάτου, μιας αμφιλεγόμενης προσωπικότητας που γνώρισε ακόμη και την αγιοποίηση από την χριστιανική Αιθιοπική Εκκλησία λόγω της στάσης που κράτησε απέναντι στο Χριστό. Η παράδοση αναφέρει ότι ήταν γιός του Τύρου βασιλιά της Μαγεντίας. Ο Πιλάτος ήταν φίλος του αυτοκράτορα Τιβέριου. Μόνιμη έδρα του ήταν η Καισάρεια στα μεσογειακά παράλια της Παλαιστίνης.  Εκεί στρατοπέδευε και μια μεγάλη στρατιωτική μονάδα. Για την τήρηση της τάξης και της ασφάλειας τις ημέρες του Εβραϊκού Πάσχα ο Πιλάτος βρισκόταν στην Ιερουσαλήμ. Στη διάθεσή του εκεί είχε ένα απόσπασμα της ρωμαϊκής φρουράς που κατοικούσε στο φρούριο Αντωνία. Γνώριζε πολύ καλά  τα « καμώματα» των γραμματέων και των φαρισαίων και σιχαινόταν τις θρησκευτικές διαφορές  που παρουσιάζονταν. Ήταν ανεκτικός μαζί τους και προσπαθούσε να κρατήσει κάποιες ισορροπίες. Η Σταύρωση του Χριστού ήταν μία ακόμη σταύρωση  ανάμεσα σε   χιλιάδες που είχε διατάξει κατά τη θητεία του ως  κυβερνήτης της Ιουδαίας. Η τακτική του αυτή οδήγησε τη Ρώμη να τον ανακαλέσει από τα καθήκοντά του. Η ανάκληση αυτή συνιστούσε μεγάλη ατίμωση καθώς θα οδηγούσε σε δίκη και σε εξορία. Ο μόνος τρόπος για να «ξεπλύνει» κάποιος αυτή την ντροπή ήταν η αυτοκτονία. Με αυτόν τον τρόπο η οικογένεια του αυτόχειρα κληρονομούσε την περιουσία του δίνοντας στην πράξη του ένας ίχνος αλτρουισμού. Ο Πόντιος Πιλάτος αυτοκτόνησε χωρίς να μάθει ποτέ ότι μία ακόμη σταύρωση θα γινόταν η αφετηρία μιας παγκόσμιας Ιστορίας.

   Έξι χρόνια μετά τη Σταύρωση του Χριστού, έστειλε στη Σαμάρεια στρατό για να καταστείλει μια εξέγερση. Πολλοί αθώοι θανατώθηκαν και οι Σαμαρείτες διαμαρτυρήθηκαν στον αυτοκράτορα, που τον κάλεσε στη Ρώμη. Ο ιστορικός Ευσέβιος προσθέτει πως ο Πιλάτος, μετά τις πολεμικές αποτυχίες του αυτοκτόνησε. Όμως άλλες πληροφορίες αναφέρουν ότι εξορίστηκε στη Γαλατία από τον αυτοκράτορα Καλιγούλα. Η επικρατέστερη εκδοχή είναι ότι, για να απαλλαγεί από τις τύψεις, ανέβηκε σε ένα βουνό, που βρίσκεται στη λίμνη Λουκέρνη της Ιταλικής χερσονήσου και έπεσε στο κενό.

   Μαζί με τον Πιλάτο κατηγορίες απαγγέλθηκαν και στον Καϊάφα, τον Εβραίο αρχιερέα, που καταδίκασε το Χριστό. Λέγεται ότι σκοτώθηκε στο ταξίδι προς τη Ρώμη, στο Ηράκλειο της Κρήτης.

  Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή ο Πιλάτος αυτοκτόνησε μετανιωμένος που παρέδωσε στους Εβραίους το Χριστό, ενώ  άλλοι ιστορικοί υποστηρίζουν ότι μετά την πτώση του αυτοκράτορα και φίλου του Τιβέριου απομακρύνθηκε από τη θέση του, εξορίστηκε  και αυτοκτόνησε. Τέλος άλλες πληροφορίες θέλουν να έχει αποκεφαλιστεί στα χρόνια του αυτοκράτορα Νέρωνα.

  Ότι κι αν έχει συμβεί, η προσωπικότητα του Πόντιου Πιλάτου δεν παύει να είναι ενδιαφέρουσα. Έχει καταλάβει από νωρίς ότι ο Ιησούς είναι αθώος και προσπαθεί με κάθε μέσο να τον αθωώσει. Τελευταία του λύση ο Βαραββάς  και η «χάρη»  που διδόταν σε έναν κρατούμενο λίγο πριν την εορτή του Πάσχα. Η ιστορία όμως απέδειξε ότι ήταν πολύ δειλός. Δεν μπόρεσε τελικά να επιβάλει την άποψη του και υπέκυψε στα ύπουλα διλήμματα των Εβραίων που έντεχνα υπαινίσσονταν πως αν δεν  καταδικάσει σε θάνατο τον Ιησού, θα πάψει να είναι φίλος του αυτοκράτορα.

   Ο Πιλάτος υποκύπτει αφού προηγουμένως φροντίζει να «νίψει» τα χέρια του σε μια κίνηση απαλλαγής κάθε προσωπικής ευθύνης  για την καταδίκη του Ιησού. Προηγουμένως έχει δεχτεί  να ακούσει τους φόβους της γυναίκας του που του εξομολογείται  πως έχει δει ένα κακό όνειρο για τον Ιησού. Δειλός και αναποφάσιστος, φοβισμένος και ανασφαλής  ανακρίνει τον Ιησού και διατυπώνει τη συγκλονιστική απορία του: «Και τι είναι αλήθεια;».

   Τέλος οι ιστορικοί αναφέρουν πως η γυναίκα του Πιλάτου, Πρόκλα πίστεψε στο Χριστό και αγίασε.

 

 

Η  Αγία  Πρόκλα

Η  Πρόκλα είναι η σύζυγος του Πόντιου Πιλάτου που ακολουθεί  το σύζυγο της όταν εκείνος διορίζεται  στην Παλαιστίνη. Δεν υπάρχουν στοιχεία για τη ζωή  της μέχρι τη στιγμή που ο Ευαγγελιστής Ματθαίος  την αναφέρει  τη στιγμή  της δίκης  του Ιησού Χριστού.

Η Πρόκλα παρακαλεί  τον Πιλάτο  να  είναι προσεκτικός με  τον Ιησού γιατί εξαιτίας  του ταλαιπωρήθηκε πολύ στον ύπνο της. Προσπαθεί να εμποδίσει το σύζυγο της να καταδικάσει τον Ιησού εξαιτίας ενός ονείρου.

 «Όπως εκείνος καθόταν στη δικαστική του έδρα, η γυναίκα του, του έστειλε με κάποιον ετούτο το μήνυμα: Μην κάνεις κάτι εναντίον αυτού του αθώου, γιατί πολύ ταλαιπωρήθηκα απόψε στ’ όνειρό μου εξαιτίας του».

Ο  Ματθαίος  δεν αναφέρει  το όνομα  της ούτε και κάποιος άλλος  Ευαγγελιστής. Όσα  γνωρίζουμε  για  αυτήν είναι από τα Απόκρυφα Ευαγγέλια από διάφορες επιστολές  των οποίων η γνησιότητα των πληροφοριών τους αμφισβητείται.

Πρώτος ο Ωριγένης  αναφέρει ότι η σύζυγος  του Πιλάτου έγινε χριστιανή μετά το θάνατο  του συζύγου της και εργάστηκε για  τη διάδοση  του Ευαγγελίου μέχρι  το τέλος της ζωής της.

 Η Ορθόδοξη Εκκλησία  την τιμά στις 27 Οκτωβρίου

 

 

Στην Παναγίτσα στις Λαούσες.

Φωτογραφίες: Ειρήνη Κουνάδη - Ανέστης Κορνέζος.

 Εικόνες βγαλμένες από σελίδες  του Παπαδιαμάντη, με τον παπά  να κτυπά  τη μικρή καμπάνα  της θαλασσοδαρμένης εκκλησιάς.

Δεν είναι ερημοκκλήσι αλαργεινό,  ούτε  στην εσχατιά  του Αιγαίου. Είναι μέρος της  καθημερινότητας μας. 

Το νησάκι "Παναγίτσα" στο σύμπλεγμα  των Λαουσών είναι σημείο αναφοράς μας στο ταξίδι από και προς  τον Πειραιά.

Η μικρή εκκλησία  γιορτάζει  στις 23  Αυγούστου και τα τελευταία χρόνια γνωρίζει μεγάλης φροντίδας και περιποίησης  από  ομάδα ανθρώπων από την Κυψέλη που το επισκέπτονται συχνά.

Ο π. Νικόλαος Γαρυφάλλου το επισκέφθηκε πρόσφατα μετά  το τρισάγιο που εψάλλη για  το Α/Τ ΥΔΡΑ  την Πέμπτη 22  Απριλίου και θεώρησε σωστό να κτυπήσει την καμπάνα  του και να προσκυνήσει τα εικονίσματα του.

Το  γαλήνιο τοπίο και η φιγούρα της μικρής λευκής  εκκλησιάς ηρεμεί τον νου και την ψυχή και οδηγεί σε σκέψεις, σε στοχασμό και ρεμβασμό.

Να  ευχηθούμε σύντομα  το εκκλησάκι να ανακαινιστεί. Να αφαιρεθούν τα  ανθυγιεινά  και κακόγουστα ελλενίτ από την οροφή του και το εσωτερικό  του να αποκτήσει  την εικόνα που του αρμόζει.

Το τελευταίο δείπνο του Ιησού με τους μαθητές Του.

                              

 Ο Χριστός θέλοντας να εορτάσει το Εβραϊκό Πάσχα με τους μαθητές  του, δίνει τις οδηγίες εκείνες στους μαθητές  Του, ώστε το Δείπνο αυτό να είναι μυστικό. Ο πρώτος λόγος είναι ότι δεν θα έπρεπε να είναι γνωστός ο τόπος  σε όλους. Οι στιγμές ήταν πολύ άσχημες και από στιγμή σε στιγμή οι Γραμματείς και οι Φαρισαίοι θα  τον συλλάβουν. Ο δεύτερος λόγος για  τον οποίο το τελευταίο αυτό Δείπνο του Ιησού με τους μαθητές  του αποκαλείται "μυστικό" είναι εξαιτίας  της παράδοσης  του μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας κατά  τη διάρκεια  του.

  Ο  Ιησούς παραδίδει  το Σώμα και το Αίμα Του και δίνει τη σαφή εντολή στους μαθητές  του: "Τούτο ποιείτε εις  την εμήν ανάμνησιν". Έκτοτε  οι χριστιανοί επαναλαμβάνοντας με το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας αυτό που έγινε εκείνο το βράδυ, ομολογούν ότι ο Χριστός σταυρώθηκε για όλους και ενώνονται μ ετον Ίδιο και μεταξύ τους.

 Ο  Ιησούς ρωτάει: "Που είναι το κατάλυμα μου όπου θα φάγω το Πάσχα;" Ζητάει το "κατάλυμα του". Ο Ιησούς θέλει  τη ψυχή μας ως κατάλυμα για να γιορτάσει  το Πάσχα του. Έχει τη βεβαιότητα ότι η ψυχή μας του  ανήκει. Μα δέχεται να έρθει ως φιλοξενούμενος. Ζητάει  τη φιλοξενία μας.

  Ο  Ιησούς απευθύνει  την έκκληση: "Έχω μεγάλη επιθυμία να φάω αυτό το Πάσχα μαζί σας". Κάθε στιγμή μπορεί να γίνει και για μας ένα Πάσχα μυστικό, εσωτερικό. Ένα δείπνο γεμάτο οικειότητα, όπου ενωνόμαστε με τον Ιησού. Με τη ζωή του, που δόθηκε  για τη σωτηρία του κόσμου.

Ο Ιερός Νιπτήρας, η ταπείνωση του Ιησού και η πανδημία.

                                         

  Η  Μεγάλη Τετάρτη είναι αφιερωμένη σε μια πράξη άκρας ταπείνωσης του Χριστού που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τα σημερινά ήθη και τις αντιλήψεις των ανθρώπων ακόμα  και αυτών που θέλουν να αποκαλούνται θρησκευόμενοι και προσπαθούν να τηρούν τις εντολές  του Ευαγγελίου.

Είναι αδιανόητο  για κάποιον να σκύψει να πλύνει τα πόδια  του άλλου.

Και όμως καθώς κάνουμε αυτή τη σκέψη ξεχνάμε πως χιλιάδες συνάνθρωποι μας βρίσκονται  στο κρεβάτι του πόνου και προσμένουν τη δική μας βοήθεια και παρηγοριά, όπως και ακόμα περισσότεροι συνάνθρωποι μας εδώ και έναν χρόνο υπηρετούν με κίνδυνο της ζωής  τους, τους ασθενείς μέσα  στις ΜΕΘ.

Αν σε ένα γεγονός έχει αναγωγή σήμερα η πράξη του Ιερού Νιπτήρα αυτό δεν είναι άλλο παρά από τη διακονία  των αρρώστων από την πανδημία.

Ο  Ιερός Νιπτήρας έρχεται να συγκρουστεί με τον ατομισμό και φιλοτομαρισμό του σημερινού ανθρώπου, αν και ζει σε εποχές ισχνών αγελάδων. Γιατί υπάρχουν ακόμα άνθρωποι οι οποίοι δεν θέλουν να δουν τον πόνο και τη δυστυχία που μας περιβάλει.

  Ο  Χριστός πριν το Μυστικό Δείπνο τελεί ένα πολύ συνηθισμένο έθιμο της εποχής εκείνης. Όταν κάποιος είχε καλεσμένους για φαγητό στο σπίτι του, πριν το δείπνο έβαζε τους υπηρέτες να πλύνουν τα πόδια των καλεσμένων ώστε να καθίσουν καθαροί στο  τραπέζι. Ήταν μια ένδειξη τιμής και σεβασμού προς τον καλεσμένο ο οποίος μπορεί να είχε διανύσει, πριν έλθει στο σπίτι, κάποιες δεκάδες  μέτρα μέσα σε χώματα ή και λάσπες. Ο Χριστός όμως δέχεται να γίνει Εκείνος Δούλος και Υπηρέτης. Με τον τρόπο  αυτό διδάσκει τους έκπληκτους μαθητές του τον τρόπο με τον  οποίο θα προσεγγίζουν  τον συνάνθρωπο τους μα κυρίως πως θα σκύβουν μπροστά στον πόνο.

   Πλένω τα πόδια των  αδελφών μου σημαίνει πως  ταπεινώνομαι, πως πρέπει να γονατίσω και σκύψω μπροστά στο συνάνθρωπο. Πλένω τα πόδια των αδελφών σημαίνει πως φέρνω δροσιά και ανακούφιση σε όποιον υποφέρει.

   Τι λέτε, δεν είναι επίκαιρη αυτή η στιγμή από τη ζωή του Χριστού;

Ξεμύτισαν τα πρώτα φύλλα της φιστικιάς.

Η βροχή που πότισε  τα χωράφια  το Σάββατο του Λαζάρου έφερε την άνοιξη και στις φιστικιές. Τα πρώτα φύλλα δειλά - δειλά ξεμύτισαν σε κάποιους κλώνους και αρχίζουν να παίρνουν τις γνωστές πράσινες αποχρώσεις τους.

Κάποιοι  λένε ότι φέτος άργησαν  να βγουν τα φύλλα  και τα πρώτα ίχνη των καρπών, να σκάσουν δηλαδή  τα μπουμπούκια. Μπορεί . Όμως η φύση ξέρει καλύτερα και κάθε  τι στην ώρα  του!

Ας  απολαύσουμε λοιπόν την αναγέννηση  και πάλι αυτού του δέντρου που όλο το χειμώνα παρέμενε  με τα κλαδιά  του γυμνά και άγρια. Ο καιρός  της καρποφορίας εγγίζει  για άλλη μια χρονιά.

 

Η πόρνη του Ευαγγελίου εμπνέει την Κασσιανή.

                                 

   Η Μεγάλη Τετάρτη, όπως ακούμε από το βράδυ της Μ. Τρίτης, στο Μεγαλοβδομαδιάτικο  συναξάρι είναι αφιερωμένη σε μια πόρνη γυναίκα.

Και τα τέσσερα Ευαγγέλια δεν διστάζουν να καταγράψουν ακραίες περιπτώσεις ανθρώπων που πλησίασαν το Χριστό. Μια από αυτές είναι και η πόρνη γυναίκα που με τα χρήματα της εργασίας  της αγόρασε πολύτιμα (ακριβά) μύρα και προσήλθε στο σημείο που βρισκόταν ο Ιησούς. Δεν δίστασε κατόπιν να αλείψει με τα αρώματα αυτά  τα πόδια  του Ιησού και να τα σκουπίσει με τα μαλλιά  της. Μια ακραία, ίσως, εκδήλωση σεβασμού και μετάνοιας αλλά και αναγνώρισης του προσώπου του Ιησού ως ενός Θεού που θα της πρόσφερε όχι την κατακραυγή και την απαξίωση αλλά τη σωτηρία. Και πράγματι εκείνη τη στιγμή της απερίγραπτης μεταμέλειας  της αντιμετωπίζει  τα επικριτικά σχόλια  των ίδιων των μαθητών του Χριστού που διαμαρτύρονται  για την παρουσία της, το θράσος  της να πλησιάσει το διδάσκαλο, αλλά και την σπατάλη των χρημάτων της που θα μπορούσαν, όπως ισχυρίζονται, να δοθούν στους φτωχούς.

  Και όμως στο δυνατό παράδειγμα μετάνοιας  της πόρνης, η Εκκλησία αφιερώνει όχι απλά μία ημέρα, αλλά  της αφιερώνει μια ημέρα της Μεγάλης Εβδομάδας. Τα τροπάρια και οι ύμνοι της ημέρας είναι γεμάτοι από  αναφορές  στο πρόσωπο της.

   Από  αυτό το παράδειγμα εμπνεύστηκε και η υμνογράφος Κασσιανή και χάρισε στην Εκκλησιαστική Υμνολογία ένα  τροπάριο που στο διάβα των αιώνων έχει προσλάβει μεγάλη αξία και έχει αποκτήσει μεγάλη δημοσιότητα.

   Άλλωστε τέτοιες περιπτώσεις ανθρώπων πάντα  προκαλούν το ενδιαφέρον και συγκινούν.

  Ένα τροπάριο που είναι αρκετά προβεβλημένο, αν υπολογίσει κανείς ότι στην υμνολογία της Εκκλησίας υπάρχουν πολλά τροπάρια  κανόνες και κοντάκια  που αποτελούν αυτόνομα ποιητικά έργα που έχουν μελετηθεί, ερμηνευτεί και μελοποιηθεί ακόμα από πολλούς ανθρώπους των γραμμάτων και της τέχνης. Με το τροπάριο της Κασσιανής δίνεται έμφαση σε μια "μικρή ημέρα" της Μεγάλης Εβδομάδας. Ωστόσο η θεματολογία  του άκρως γοητευτική συνεχίζει να συναρπάζει και να προσελκύει τους πιστούς.

Μεγάλη Τρίτη: Η προσμονή των Δέκα Παρθένων.

                                                                     

 Η παραβολή των Δέκα Παρθένων δεσπόζει στον συναξαριστή της Μεγάλης Τρίτης. Δέκα κοπέλες περιμένουν υπομονετικά τον Νυμφίο με τα λυχνάρια τους αναμμένα. Όμως Εκείνος αργεί και εκείνες αποκαμωμένες κοιμούνται. Όταν μέσα στη  "νύχτα" ακούγεται  η είδηση ότι ο Νυμφίος έρχεται οι πέντε από αυτές προετοιμασμένες καλά και έχοντας παραπάνω λάδι μαζί τους, τροφοδοτούν τα λυχνάρια τους, ενώ οι άλλες πέντε τρέχουν αριστερά και δεξιά για να προμηθευτούν λάδι. Τελικά οι τελευταίες μένουν έξω από το γάμο.

 Γεμάτη έντονους συμβολισμούς η παραβολή προτρέπει τους χριστιανούς ακόμα και αυτή την τελευταία στιγμή πριν το Πάσχα, να ετοιμαστούν κατάλληλα ώστε να μην μείνουν έξω από τον "νυμφώνα". Το λάδι με το οποίο πρέπει να βγούμε για να προϋπαντήσουμε τον Νυμφίο, δεν μπορεί να ανάψει παρά μόνο αν είναι γεμάτο λάδι. Το λάδι συμβολίζει τη φιλανθρωπία. Χωρίς λάδι δεν ανάβει αυτή η φλόγα , αυτή η θέρμη, αυτό το φως που απαιτεί ο Νυμφίος από εκείνους που θα αναγνωρίσει ως δικούς Του. Και το λάδι αυτό πρέπει εμείς οι ίδιοι να το αγοράσουμε, με το δικό μας κόπο και όχι να είναι δανεικό όπως απαιτούσαν οι τελευταίες πέντε κοπέλες από τις προνοητικές. Τελικά η αγάπη δεν δανείζεται. Καθένας με τα δικά του έξοδα  και με το προσωπικό του ρίσκο αγαπά ή δεν αγαπά.

  (Η τελευταία παράγραφος προέρχεται από το βιβλίο: "Πασχαλινή κατάνυξη" του Lev Gillet)

 

Περισσότερα δρομολόγια πλοίων από αύριο Μ. Τρίτη.

 Επιστροφή στην κανονικότητα; Όχι ακριβώς. Αυξάνονται όμως τα δρομολόγια προς  Αίγινα  και Αγκίστρι από αύριο Μεγάλη Τρίτη με την ενσωμάτωση και του πλοίου "Αχαιός" από τη Saronic Ferries.

Από αύριο  θα εκτελούνται συνολικά  εννέα δρομολόγια επιβατικών - οχηματαγωγών πλοίων και συγκεκριμένα  έξι από τα πλοία "Απόλλων" και  "Αχαιός" και  τρία από το πλοίο "Άγιος Νεκτάριος". Παρόλο αυτά  συνεχίζονται οι έλεγχοι στην είσοδο  των πλοίων για τα απαραίτητα δικαιολογητικά!!!

 

Τα "λαζαράκια" της Σωζίας

Και  όταν ακόμα τα σχολεία είναι κλειστά η Σωζία είναι εκεί. Η καραντίνα δεν την εμπόδισε και φέτος να ετοιμάσει τα πατροπαράδοτα "Λαζαράκια"  και να τα μοιράσει  στους μαθητές  της. Μαζί με αυτά και μία χειροποίητη λαμπάδα. Δώρα από μια δασκάλα για τις ημέρες  της Μ. Εβδομάδας και του Πάσχα που μας  θυμίζουν εκείνες τις παλιές συνήθειες  και παραδόσεις της πατρίδας μας.

Άλλες  χρονιές  μαζί με τα παιδιά  έλεγαν τα κάλαντα του Λαζάρου στις  γειτονιές της Πέρδικας, σκορπώντας  το μήνυμα  των ημερών και προσφέροντας αγάπη.

Αυτή η αγάπη την έκανε να ξεπεράσει  τα προβλήματα υγείας  που αντιμετωπίζει και για άλλη μια χρονιά να σταθεί  συνεπής  στο Μεγαλοβδομαδιάτικο ραντεβού της.

Η κ. Σωζία Αποσπόρη από  το μετερίζι  του Δημοτικού Σχολείου της Πέρδικας  με  45  χρόνια ενεργούς υπηρεσίας μας μεταδίδει αυτή την ομορφιά και την ανθρωπιά  της εκπαίδευσης που την  αναδεικνύουν ως ένα από τα ωραιότερα λειτουργήματα  του κόσμου.

 

Ιδού ο Νυμφίος έρχεται εν των μέσω της.... καραντίνας

 

   Και όμως η Μεγάλη Εβδομάδα είναι εδώ! Η Μεγάλη Σαρακοστή πέρασε τόσο γρήγορα  και απόψε υποδεχτήκαμε  τον Νυμφίο με όλα  τα προβλεπόμενα  μέτρα,  με μάσκες και self test.

Σαφώς καλύτερα  από πέρσι με  τη δυνατότητα  φέτος του εκκλησιασμού και της προσκύνησης τηρουμένων των υγειονομικών πρωτοκόλλων.

Μια  Μεγάλη Εβδομάδα  διαφορετική με πολλές σκέψεις  και αρκετή συζήτηση, έντονη πολλές φορές  για την ορθότητα  των αποφάσεων και την τήρηση  της παράδοσης.

Η ανάβαση προς  τα Ιεροσόλυμα  μόλις ξεκίνησε. Και το μονοπάτι αυτό δεν είναι πάντα στρωμένο με κλαδιά φοινίκων. Κάθε χρόνο γίνεται διαφορετικό. Πιο δύσβατο, πιο ανηφορικό, πιο κακοτράχαλο. Και είναι οι καιροί, η συνθήκη, η προαίρεση μας, η θυσιαστική μας διάθεση που αλαφρώνουν το φορτίο  του προσωπικού μας Σταυρού ή το βαραίνουν και αναζητούμε  Κυρηναίο.

Η Μεγάλη Εβδομάδα και στη μια και στην άλλη περίπτωση είναι πρόκληση και πρόσκληση. Δοκιμάζει τις αντοχές μας, προτείνει τη μετάνοια, τροφοδοτεί  την πίστη, έξω και πέρα από κάθε είδους καραντίνα. Ας  δούμε  την ουσία επιτέλους.

Στο πνεύμα και το ύφος των ημερών οι σημειώσεις αυτήν την βδομάδα καθημερινά θα αναφέρονται στα μεγάλα γεγονότα που θα μας οδηγήσουν στα πάθη του Θεανθρώπου.

   Στην Ανατολή της Μεγάλης Εβδομάδας ακούσαμε στον Όρθρο της Μεγάλης Δευτέρας που ψάλθηκε απόψε το βράδυ στις εκκλησιές της Ορθοδοξίας, να κυριαρχεί η παρέλευση του παλαιού κόσμου της φθοράς και της πτώσης.

 Στο Ευαγγελικό ανάγνωσμα ακούσαμε το περιστατικό της άκαρπης συκής, την παραβολή των δύο υιών και την παραβολή του αμπελιού, ενώ στο ίδιο κείμενο γνωρίσαμε για μια ακόμη φορά την αμφισβήτηση του Χριστού από τους Φαρισαίους. Αυτά τα θέματα συμβολίζουν το παρελθόν, την προηγούμενη μέρα, τον κόσμο που είναι άκαρπος σαν τη συκιά, τον κόσμο που ανήκει στο ράθυμο υιό, τον κόσμο των ραδιούργων γεωργών που δεν διστάζουν να φονεύσουν ακόμα και το γιό του ιδιοκτήτη για να σφετεριστούν το αμπέλι, τον κόσμο των υποκριτών Φαρισαίων. 

Σε όλα αυτά αντιπαρατίθεται η νέα ημέρα, η ημέρα του γιου
που μετανοεί και πράττει το θέλημα του πατέρα, η ημέρα του ιδιοκτήτη του αμπελώνα που "κακούς κακώς απολέσει"  τους πονηρούς γεωργούς, η ημέρα των τελωνών και των πορνών που "προάγουσι' στη Βασιλεία των Ουρανών.

   Στην αρχή της Μ. Εβδομάδας η Εκκλησία μας  τονίζει το σπουδαίο θέμα της προετοιμασίας μας για το Μεγάλο Δείπνο του Πάσχα. Μη πλησιάσουμε σε αυτό "άκαρποι" όπως η συκιά που δεν είχε πάνω της ούτε ένα καρπό, αλλά όπως ο Πάγκαλος Ιωσήφ της Παλαιάς Διαθήκης που παρέμεινε πιστός στο Θεό και τον επίγειο κύριό  του και δεν θέλησε να υποκύψει στα καλέσματα της γυναίκας  του κυρίου του.