"Ιστορικά και Άρρητα"

      Πρόκειται για  το νέο πόνημα  του ακούραστου μελετητή της Ιστορίας της Ύδρας αρχιμ. π. Ευδόκιμου Καρακουλάκη, ο οποίος μέσα από τις σελίδες του βιβλίου του φέρνει στο φως αδημοσίευτα "Ιστορικά και Άρρητα"  θαύματα και διηγήσεις για την  εικόνα της Παναγίας της Φανερωμένης στο Μητροπολιτικό Ναό της Ύδρας.
   Κάθε τόπος, κάθε νησί, κάθε πόλη και χωριό τούτες τις ηλιόχαρες μέρες του Αυγούστου γιορτάζει την Παναγιά του. Η Παναγιά μητέρα, σκέπη και προστασία, Μεγαλόχαρη και Παντάνασσα γλυκαίνει με την παρουσία της και το φιλόστοργο βλέμμα της τη ζήση των παιδιών της και καλλιεργεί την ελπίδα, χαρίζει την παρηγοριά, σφουγγίζει το δάκρυ, σηκώνει το βάρος των πταισμάτων, παρηγορεί και μεσιτεύει.

        Στην Ύδρα η Παναγιά των Ναυμάχων, η Παναγιά του Μαλίκη, έχει την αρμόζουσα θέση και λατρεία. Και σύσσωμος ο κλήρος με το λαό της αποδίδουν το 'Χαίρε", ιδιαίτερα τις μέρες του μεστού καλοκαιριού με τη διοργάνωση των Θεομητορικών εκδηλώσεων, που πλέον είναι θεσμός για τον Μητροπολιτικό Ναό και το νησί.

      Στα πλαίσια των φετινών Θεομητορικών Εκδηλώσεων παρουσιάστηκε αυτή  η νέα έκδοση και διανεμήθηκε στους προσκυνητές.

     Ο δόκιμος συγγραφέας, ερευνητής, μελετητής, ιστοριοδίφης και επιμελητής πλήθους εκδόσεων π. Ευδόκιμος Καρακουλάκης προσφέρει με την πέννα του και την εργασία ένα μικρό αντίδωρο ευχαριστίας και τιμής στην Παναγιά.

    Ακολουθεί σημείωμα του συγγραφέα:

Του αρχιμ. π Ευδοκίμου Καρακουλάκη

Ιστορικά και Άρρητα

της διηγήσεως μερικών θαυμάτων της ιεράς εικόνος της Υπεραγίας Θεοτόκου της Φανερωμένης της ευρισκομένης εν τη Νήσω Ύδρα.

Η οργάνωση της ύλης της μελέτης, μετά την ευλογία του Σεβ. Μητροπολίτου κ. Εφραίμ και τα Προλεγόμενα του Γ.Α.Ε. της Μητροπόλεως π. Ακινδύνου Δαρδανού, κατανέμεται σε δύο εκτενή κεφάλαια. Στο πρώτο κεφάλαιο, υπό τον τίτλο «Περί την ιστορίαν της Ιεράς Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής Κοιμήσεως της Θεοτόκου ή Φανερωμένης Ύδρας», αναπτύσσονται και αξιολογούνται με συστηματικό και περιεκτικό τρόπο οι αρχειακές και εκδεδομένες πηγές σχετικά με το βίο, την προσφορά και την εξέλιξη της Μονής. Στο δεύτερο κεφάλαιο, υπό τον τίτλο «Διήγησις μερικών θαυμάτων της ιεράς εικόνος της Υπεραγίας Θεοτόκου της Φανερωμένης της ευρισκομένης εν τη Νήσω Ύδρα» παρουσιάζονται οι ποικίλες θαυματουργές ιδιότητες και ιάσεις της Παναγίας Φανερωμένης της Ύδρας σε διάφορα μέρη της πατρίδας μας. Το βιβλίο κλείνει με ένα μικρό φωτογραφικό οδοιπορικό από τον εκδοτικό κόσμο του συγγραφέα.  

Η επιμελημένη και καλαίσθητη έκδοση της μελέτης είναι ανάλογη προς την υψηλή ποιότητα της επιστημονικής προσφοράς του συγγραφέα, ο οποίος δεν φείσθηκε χρόνου, κόπου και μόχθου τόσο για την έρευνα του αρχειακού υλικού, όσο και για την κριτική αξιολόγηση των αποκλινουσών προτάσεων των παλαιοτέρων αναφορών υπό το πρίσμα του διαχρονικού κύρους του σταυροπηγιακού καθεστώτος της Μονής Φανερωμένης, σήμερα Ιερού Καθεδρικού Ναού της Ύδρας. Ο συγγραφέας αντιμετωπίζει με εντυπωσιακή σύνεση τις συμπληγάδες των ποικίλων αντιθέσεων για να αναδείξει την εσωτερική συνέπεια του ιδιοκτησιακού καθεστώτος του Μετοχίου της Φανερωμένης ακόμη σε περίοδο συγχύσεων ή διεκδικήσεων ή και πολλαπλών επιθέσεων διαφόρων παραγόντων.

Το βιβλίο αυτό λοιπόν είναι ένα καινούργιο κόσμημα στα αφροστόλιστα νησιά του Αργοσαρωνικού και είναι ευχής έργο να προκύψουν και άλλες τέτοιες προσπάθειες που θα αναδείξουν τον πλούτο και την ομορφιά της πατρίδας μας.

Παραθέτουμε το "Επίμετρον" από το βιβλίο που συνέταξε ο δ. Νεκτάριος Δαρδανός.

Επίμετρον

ΤΟ ΘΑΥΜΑΣΤΟ ΚΑΛΛΟΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ

«Χαίρε η προστασία πάντων των δεομένων, χαίρε η σωτηρία των τιμώντων σε πόθω»

            Ευγνωμοσύνη και ικεσία κινούν τον νουν και την καρδιά μας προς μακαρισμόν της Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας της μητρός του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού.

            Η Θεομήτωρ αποτελεί πρόσωπον ιδιαζόντος τιμώμενον εις τον ορθόδοξο κόσμο. Η πάναγνη κόρη της Ναζαρέτ με την άσπιλη αγνότητά της αποδείχθηκε το θαυμαστό δοχείο της αρετής, όπου και αναπαύθηκε ο σαρκωθείς Υιός και Λόγος του Θεού. 

        Ο άγιος Νικόλαος Καβάσιλας εγκωμιάζει την ακηλίδωτη αγνότητα της Παναγίας. Την παρομοιάζει με την Κιβωτό της Παλαιάς Διαθήκης. Και όπως εκείνη έμεινε ακέραιη και αβλαβής από την όλη καταστροφή του κατακλυσμού, κατά παρόμοιο τρόπο και η Παρθένος έζησε και πολιτεύθηκε σ’ αυτό τον μάταιο κόσμο, με υπερκόσμιο ήθος και μοναδική αγνότητα. Ήταν σαν να ζούσε στην μακάρια προπτωτική εποχή.

            Σ’ αυτήν την Κιβωτό της αγνότητος και της ιερότητος καταφεύγει ολόκληρο το ανθρώπινο γένος. Χιλιάδες πιστοί εναποθέτουν τις αμαρτίες και τα προβλήματά τους στην Κυρία Θεοτόκο. Και αυτή όντας μητέρα πάντων και Κυρά, μεσιτεύει γι’ αυτά ενώπιον του θρόνου του Αγίου Θεού. Τις προσευχές των πονεμένων τις μεταφέρει αμέσως και κατευθείαν στον αγαπητό Υιό της. Τρέχει συνεχώς αξεκούραστα, ευχάριστα, πρόθυμα, φιλότιμα όπου την καλούν.

            Άλλωστε, σε κανένα άλλο ιερό πρόσωπο του Χριστιανισμού δεν δόθηκαν τόσα προσαγορήματα, τόσες προσωνυμίες και τόσα κοσμητικά επίθετα (Οδηγήτρια, Παντάνασσα, Χρυσοπηγή, Επακούουσα κ.α), όπως δόθηκαν στην Παναγία, στο Υπέρτιμο όνομα της οποίας αφιερώθηκαν οι περισσότεροι ναοί σ’ ολόκληρο τον κόσμο και ακόμη Ορθόδοξα μοναστικά συγκροτήματα στην Ορθόδοξη Ανατολή. Η Παναγία είναι το πιο αγαπητό πρόσωπο. Η καλύτερη και σημαντικότερη προσφορά της ανθρωπότητας στην Θεότητα. Η Θεοτόκος αποκαλύπτει την ανθρώπινη φύση, την καταξιώνει και την προσανατολίζει προς το Χριστό.

            Κάθε πιστός άνθρωπος, που μελετά με προσοχή τη ζωή της Παρθένου Μαρίας, μένει έκπληκτος από την ταπεινοφροσύνη, την καθαρότητα, την αγνότητά της. «Κεχαριτωμένη» την προσφωνεί ο αρχάγγελος. «Δούλη Κυρίου» ονομάζει εκείνη τον εαυτό της. «Ιδού η δούλη Κυρίου, γένοιτό μοι κατά το ρήμα σου», έτοιμη να υποταχθεί ελευθέρως στο Θείο Θέλημα.

            Κατεπλάγησαν άγγελοι και άνθρωποι στο μέγεθος της ταπεινώσεώς της και προσπαθούν να την μιμηθούν.  Απερινόητο το θαύμα του τόκου της. Οι άγιοι την μακαρίζουν, οι πιστοί την επικαλούνται, οι μοναχοί την λατρεύουν. Πηγαίνοντας λοιπόν στην Παναγία, πηγαίνουμε σε Αυτόν που κρατά στην αγκαλιά της.

         Το ταπεινό φρόνημα της Παρθένου είναι αυτό που θα πρέπει να μας εμπνέει. Η συναίσθηση ότι «πολλά πταίομεν άπαντες» ( Ιακ. Γ’ 2 ), πολύ βοηθεί στην απόκτηση του ταπεινού φρονήματος. Και όσο ερευνά κανείς το βάθος της ψυχής του, θα διαπιστώνει την ενοχή του και θα αισθάνεται την αμαρτωλότητά του. Έτσι θα επικαλείται το πλούσιον έλεος του Κυρίου και την μεσιτεία της Θεοτόκου.

        Στο σημείο αυτό, αξίζει να σημειωθεί ότι είναι όντως θαυμαστή η υπέρβασις που συντελείται στο πρόσωπο της Θεοτόκου, δεδομένου ότι μια ανθρώπινη ύπαρξη γίνεται η σαρκοδότις του Υιού του Θεού ή ακόμη, ο Θεός Λόγος «μεταλαμβάνει…….της σαρκός» της Θεοτόκου, δηλαδή του δικού μας σώματος και γίνεται άνθρωπος, «ίνα και την εικόνα σώση και την σάρκα αθανατίση». Έτσι η Θεοτόκος υπηρέτησε το σχέδιο της Θείας Οικονομίας. Εξ αυτής της υψίστης τιμής εμφορούμενος ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος λέγει: «Ω της καινής μίξεως! Ω της παραδόξου κράσεως!».

            Επιπρόσθετα, ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, εκφράζων το μεγαλείο της Θεοτόκου λέγει ότι αυτήν, την Θεοτόκο, ο Πατήρ μεν την προώρισε, οι προφήτες δε την προεκήρυξαν, και η αγιαστική δύναμις του Πνεύματος, αφού επεφοίτησε, την εκάθαρε και την αγίασε και τρόπον τινά, πρωτύτερα την επότισε.

        Επιπλέον, η μοναδικότης και το κάλλος της Θεοτόκου προφητεύτηκαν από τον Δαυίδ, ο οποίος την χαρακτηρίζει «πόλιν», επειδή θα φιλοξενούσε στην άχραντη γαστέρα της τον σαρκωθέντα Θεό: «Δεδοξασμένα ελαλήθη περι σού, η πόλις του Θεού». Και ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός τονίζει, ότι «πόλις» δεν ήταν άλλη από την Θεοτόκο, η οποία εχώρησε στην μήτρα της, κατά τρόπο απερίγραπτο και απερινόητο, «υπερφυώς και υπερουσίως τον υπερούσιον του Θεού Λόγον και Θεόν». 

       Άρα κατανοούμε, ότι το κάλλος της Παναγίας δεν είναι κάλλος σαρκικό, αλλά πνευματικό, γιατί εκεί που υπάρχει ο πόνος και η αγιότητα, υπάρχει μονάχα κάλλος πνευματικό. Το σαρκικό κάλλος φέρνει τη σαρκική έξαψη, ενώ το πνευματικό κάλλος φέρνει κατάνυξη, σεβασμό κι αγνή αγάπη. Αυτό το κάλλος έχει η Παναγία. Κι' αυτό το κάλλος είναι αποτυπωμένο στα ελληνικά εικονίσματά της που τα εφιλοτέχνησαν άνθρωποι ευσεβείς που νήστευαν προσεύχονταν και βρίσκονταν σε συντριβή καρδίας και σε πνευματική καθαρότητα. Στην όψη της Παναγίας έχει τυπωθεί αυτό το μυστικό κάλλος, που τραβά σαν μαγνήτης τις ευσεβείς ψυχές και τις ησυχάζει και τις παρηγορεί.

       Άλλωστε, όποιος ταξιδεύει στα ελληνικά νερά, σ’ όποιο μέρος και αν βρεθεί την ημέρα της Παναγίας, θα ακούσει απ’ ανοιχτά τις καμπάνες πάνω από το πέλαγος. Άλλες έρχονται από τ’ Άγιον Όρος που το λένε Περιβόλι της Παναγίας, άλλες από την Τήνο πού έχει το ξακουστό παλάτι της, άλλες από την Ύδρα που γιορτάζει η Φανερωμένη, άλλες από τη Μυτιλήνη, από την Παναγιά της Αγιάσσος και της Πέτρας, άλλες από το Μοναστήρι της Σίφνου, άλλες από τη Σκιάθο, άλλες από τη Νάξο, από κάθε νησί, από κάθε κάβο, από κάθε στεριά. Σύμπασα η κτήσις ευφραίνεται και τιμά το εκλεκτό πρόσωπο της προαιωνίου βουλής του Θεού για την σωτηρία του ανθρώπου.